Οι δολοφονίες Ελλήνων πολιτικών που συντάραξαν τη χώρα

Η απόπειρα δολοφονίας κατά του υποψηφίου προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, το περασμένο Σάββατο (13/7) κατά τη διάρκεια προεκλογικής ομιλίας του στην Πενσιλβάνια, ήταν ένα από τα γεγονότα που σημάδεψαν τις τελευταίες μέρες και έχουν προκαλάσει σχόλια παγκοσμίως.

Ας θυμηθούμε δολοφονίες πολιτικών προσώπων που σημειώθηκαν στη χώρα μας και συντάραξαν την πολιτική και κοινωνική ζωή της χώρας, καθώς το αποτέλεσμά τους ήταν τραγικό.

Παρακάτω εστιάζουμε σε δολοφονικές επιθέσεις εναντίον Ελλήνων πολιτικών, εν ενεργεία κοινοβουλευτικών εκπροσώπων και γενικά πολιτικών προσωπικοτήτων της χώρας.

Ιωάννης Καποδίστριας: Η δολοφονία του πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδας (1831)

Χρονικό : Ήταν ξημερώματα της 27ης Σεπτεμβρίου 1831, όταν έξω από το Ναό του Αγίου Σπυρίδωνα στο Ναύπλιο, έπεσε νεκρός ο Ιωάννης Καποδίστριας, έπειτα από πυροβολισμό και θανάσιμο μαχαίρωμά του. Ο Κυβερνήτης ετοιμάζονταν να εισέλθει στον εσωτερικό χώρο της εκκλησίας για να παρακολουθήσει την κυριακάτικη λειτουργία, με τη συνοδεία του σωματοφύλακά του , Γιώργου Κοζώνη, ο οποίος ανταπέδωσε τον πυροβολισμό και χτύπησε τον Κωνσταντίνο Μαυρομιχάλη. Παρ’ όλο που ο Κυβερνήτης μεταφέρθηκε σε παρακείμενο φαρμακείο , λίγο αργότερα εξέπνευσε.

Ο προσωπικός φίλος και γιατρός του Καποδίστρια, Σπύρος Καρβελάς, έπειτα από επιτόπια εξέταση που πραγματοποίησε στο θύμα, συνέταξε σχετική έκθεση , σύμφωνα με την οποία, ο θάνατος προκλήθηκε από τραύματα στην ινιακή χώρα και τη δεξιά κοιλιακή χώρα.

Θεόδωρος Δηλιγιάννης : Πέφτοντας νεκρός στα σκαλιά της Βουλής (1905)

Χρονικό : Ήταν Τρίτη 31 Μαϊου 1905 και ώρα περί 17:00 μ.μ., όταν η άμαξα του Θεόδωρου Δηλιγιάννη, εισήλθε στον προαύλιο χώρο, της σημερινής Παλαιάς Βουλής. Χωρίς κάτι να προμηνύει τι θα συνέβαινε αργότερα , ο Δηλιγιάννης έβγαλε το χέρι του για να ανοίξει την πόρτα της άμαξας που τον μετέφερε. Πριν προλάβει, ωστόσο, να κάνει οποιαδήποτε περαιτέρω κίνηση, ένας πολίτης έσπευσε κοντά στην άμαξα και άνοιξε ο ίδιος την πόρτα στον πρωθυπουργό, κάτι το οποίο δεν γέννησε απορία σε κανέναν, δεδομένης της συχνότητας με την οποία οι πολίτες εμφανίζονταν πρόθυμοι να κάνουν οτιδήποτε για τον αρχηγό του κράτους. Ο ίδιος τον χαιρέτησε σηκώνοντας το καπέλο του και χαμογελώντας του, όταν ο πολίτης τον ακολούθησε έως τα σκαλιά της Βουλής, όταν εν ριπή οφθαλμού ένα αμφίστομο στιλέτο καρφώθηκε  με μανία στο στήθος του. Πριν προλάβει να αντιδράσει κι ενώ ο δολοφόνος ετοιμαζόταν να καταφέρει δεύτερο χτύπημα, έτρεξαν κοντά του οι παρευρισκόμενοι βουλευτές, κρατώντας τον όρθιο και δημιουργώντας ασπίδα γύρω του.

Υποβασταζόμενος, έφτασε στο σταθμό Πρώτων Βοηθειών , χάνοντας συνεχώς αίμα από το τραύμα του στη άνω δεξιά κοιλία. Εκεί βρίσκονταν οι γιατροί Ταρουσόπουλος και Παπαβασιλείου, οι οποίοι παρ’ όλο που έδωσαν τις πρώτες βοήθειες , συνειδητοποίησαν τη σοβαρότητα του τραύματος. Οι παλμοί της καρδιάς του αραίωναν, ενώ η αναπνοή του ήταν ακαθόριστη και καθόλου σταθερή, με τους γιατρούς και τους χειρούργους να προτείνουν επιτόπια επέμβαση χωρίς αναισθησία , όπως κι έγινε.  Κατά τη διάρκεια, ωστόσο, του χειρουργείου ο Θεόδωρος Δηλιγιάννης έχανε σταδιακά τις αισθήσεις του , με αυτές να τον εγκαταλείπουν ολοκληρωτικά, λίγο αργότερα.

Βασιλιάς Γεώργιος Α’ : Ο επί 50 χρόνια βασιλιάς(1913)

Χρονικό : Στις 18 Μαρτίου 1913, ο Βασιλιάς Γεώργιος Α’, ενώ βρισκόταν επί τη συμβολή της οδού Βασ.Όλγας και όδευε προς τη συνάντησή του με τον Γερμανό ναύαρχο Γκοπφεν, δέχτηκε πυροβολισμό από τον Αλέξανδρο Σχινά. Ο υπασπιστής του Γεώργιου δεν πρόλαβε να αποτρέψει τη δολοφονία, ωστόσο έπειτα αφόπλισε τον δολοφόνο, με τους χωροφύλακες να τον συλλαμβάνουν λίγο αργότερα.

Μεταφέρθηκε στο ” Παπάφειο Ίδρυμα” , ωστόσο ,ο βασιλιάς Γεώργιος Α’ υπέκυψε στα τραύματά του από τον πυροβολισμό και κατέληξε λίγο αργότερα.

Το κίνητρό του παραμένει μυστήριο μέχρι σήμερα. Συνελήφθη στον τόπο του εγκλήματος και ανακρίθηκε, χωρίς να διαρρεύσει οποιαδήποτε λεπτομέρεια. Στις 6 Μαΐου, σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή… αυτοκτόνησε, πηδώντας από το παράθυρο του αστυνομικού τμήματος, όπου εκρατείτο.

Οι φάκελοι της ανάκρισης κάηκαν, όταν από άγνωστη αιτία ξέσπασε πυρκαγιά στο ατμόπλοιο, που τους μετέφερε στον Πειραιά. Η επικρατέστερη εκδοχή, είναι πως επρόκειτο για άνθρωπο, που εξυπηρετούσε τα γερμανικά συμφέροντα, που προτιμούσαν τον διάδοχο Κωνσταντίνο.

Ίων Δραγούμης : Η εν ψυχρώ εκτέλεση  (1920)

Χρονικό : Το ημερολόγιο έδειχνε 31 Ιουλίου και η ώρα  ήταν περίπου τέσσερις το απόγευμα , όταν τέσσερις στο σύνολο στρατιωτικοί συνόδευαν τον Ίωνα Δραγούμη επί της Λεωφόρου Κηφισίας  και της οδού Παπαδιαμαντοπούλου, οδηγώντας τον προς το απόσπασμα. Μαρτυρίες αναφέρουν πως οι στρατιωτικοί τον εκτέλεσαν με δέκα τρεις σφαίρες, ενώ δεν ακούστηκε ποτέ πρόσταγμα.

Εκτός των δεκατριών βολών που δέχτηκε το σώμα του Δραγούμη, οι εκτελεστές προέβησαν και στο λογχισμό του, τουλάχιστον πέντε φορές επιπλέον. Έφερε ακόμη κάταγμα δεξιού μηρού, το οποίο προκλήθηκε από υποκόπανο όπλου. Όπως γίνεται αντιληπτό, οι πιθανότητες να επιζούσε ο Δραγούμης ήταν μηδαμινές.

Η δίκη των έξι (1922)

Στη δίκη των έξι δικάστηκαν και καταδικάστηκαν οι θεωρούμενοι ως υπεύθυνοι της Μικρασιατικής Καταστροφής. Αν και οι κατηγορούμενοι ήταν οχτώ, στη ιστορία έμεινε γνωστή ως δίκη των έξι. Ο λόγος ήταν καθώς μόνο οι έξι από τους δικασθέντες τιμωρήθηκαν με τη θανατική ποινή. Αν και μεγάλες Δυνάμεις όπως η Μεγάλη Βρετανία εξέφρασαν την αντίρρηση στη θανατική ποινή, κάτι τέτοιο εν τέλει δεν αποφεύχθηκε.

Στις 15 Νοεμβρίου 1922, σύμφωνα με την ετυμηγορία: “Εν ονόματι του Βασιλέως των Ελλήνων Γεωργίου Β’ το Έκτακτον Στρατοδικείον συσκεφθέν κατά νόμον, κηρύσσει παμψηφεί τους μεν Γεώργιον Χατζηανέστην, Δημήτριον Γούναρην, Νικόλαον Στράτον, Πέτρον Πρωτοπαπαδάκην, Γεώργιον Μπαλτατζήν και Νικόλαον Θεοτόκην εις την ποινήν του Θανάτου. Τους δε Μιχαήλ Γούδαν και Ξενοφώντα Στρατηγόν εις την ποινήν των ισοβίων δεσμών.” Το επόμενο πρωί οι καταδικασθέντες σε θάνατο οδηγήθηκαν στο Γουδί όπου στις 11:27 εκτελέστηκαν. Ύστερα από λίγες ώρες τα πτώματα οδηγήθηκαν στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών για ταφούν με συνοπτικές διαδικασίες.

Γιάννης Ζέβγος : Η δολοφονία του Ζέβγου ή αλλιώς Ταλαγάνη (1947)

Χρονικό : Το πρωϊνό της 20ης Μαρτίου  1947, ο Ζέβγος δολοφονήθηκε από το Χρήστο Βλάχο , επί της  Αγίας Σοφίας, καθώς επέστρεφε στο ξενοδοχείο όπου διέμενε. Σύμφωνα με μαρτυρίες ο δράστης είχε δύο ακόμη συνεργούς, ενώ λίγο αργότερα συνελήφθη από πολίτες. Ο Βλάχος υποστήριξε στις αστυνομικές αρχές πως προέβη στην εν λόγω πράξη, ορμώμενος από αγανάκτηση για τα βασανιστήρια που υπέστη σε στρατόπεδο συγκέντρωσης  για απείθαρχους κομμουνιστές στο ,Μπούκλες της Γιουγκοσλαβίας, ενώ αργότερα υποστήριξε πως οι κομμουνιστές ώθησαν τη γυναίκα του στην πορνεία. Ο Χρήστος Βλάχος καταδικάστηκε το 1948 σε φυλάκιση δύο ετών, ωστόσο, δραπέτευσε και κατέφυγε στην Αργεντινή. Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα >, το 1981, όντας τρόφιμος σε ψυχιατρικό νοσοκομείο της Λέρου, υποστήριξε ότι δούλευε για την ελληνική και συμμαχική αντικατασκοπεία και η δολοφονία Ζέβγου ήταν εντολή ανωτέρων του.

Χρήστος Λαδάς : Ο υπουργός που εκτελέστηκε με χειροβομβίδα(1948)

Χρονικό :Ήταν πρωτομαγιά 1948, όταν ο Χρήστος Λαδάς , αρχηγός Υπουργείου Δικαιοσύνης με το συνασπισμό του Σοφούλη, έβγαινε από την εκκλησία του Αγ. Γεωργίου στην πλατεία Καρύτση. Μόλις μπήκε στο υπηρεσιακό αυτοκίνητο που τον μετέφερε, τον πλησίασε ο 22χρονος Ευστάθιος Μουτσογιάννης και έριξε μέσα στο όχημα μια χειροβομβίδα.

Ο υπουργός τραυματίστηκε σοβαρά και κατέληξε το ίδιο βράδυ.

Ο Ευστάθιος Μουτσογιάννης, μέλος της ΟΠΛΑ συνελήφθη λίγο μετά την επίθεση στον Χ. Λαδά και αφού πρώτα σκότωσε έναν από τους αστυνομικούς που τον κατεδίωκαν.

Δικάστηκε μαζί με άλλους 8 συλληφθέντες και τους επιβλήθηκε η θανατική ποινή. Ο Μουτσογιάννης όμως και ο συνεργός του Διονύσιος Καμπανίδης δεν εκτελέστηκαν, καθώς σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή «μετανόησαν, ομολόγησαν και κατέκριναν την αντεθνική πολιτική του ΚΚΕ». Ο Μουτσογιάννης αποφυλακίστηκε το 1964.

Γρηγόριος Λαμπράκης : Το δολοφονικό τρίκυκλο(1963)

                                                                                       

Χρονικό: Το βράδυ της 22ας Μαΐου 1963 ο Λαμπράκης μίλησε σε εκδήλωση που διοργάνωσε στη Θεσσαλονίκη η «Επιτροπή για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη». Πριν ακόμα η εκδήλωση ξεκινήσει, πλήθος παρακρατικών και αστυνομικών με πολιτικά είχαν καταλάβει τα γειτονικά πεζοδρόμια, κραυγάζοντας συνθήματα και προπηλακίζοντας όσους προσέρχονταν στην αίθουσα για να πάρουν μέρος σε αυτή. Άλλοι αστυνομικοί, ένστολοι, αν και παρόντες σε μεγάλο αριθμό δεν λάμβαναν κανένα μέτρο για την απώθηση των παρακρατικών, παρά τις διαμαρτυρίες των οργανωτών και του ίδιου του Λαμπράκη, ενός μέλους δηλαδή του ελληνικού κοινοβουλίου. Μάλιστα, ένας παρακρατικός κατόρθωσε να χτυπήσει τον Λαμπράκη στο κεφάλι με ρόπαλο κατά την είσοδό του στην αίθουσα της εκδήλωσης, τραυματίζοντάς τον ελαφρά. Σοβαρά, αντίθετα, τραυματίστηκε από τους ανεξέλεγκτους διαδηλωτές ο έτερος παρών αριστερός βουλευτής, Γιώργος Τσαρουχάς.

Με την ολοκλήρωση της εκδήλωσης, ο Λαμπράκης εγκατέλειψε την αίθουσα με πρόθεση να κατευθυνθεί σε κοντινό ξενοδοχείο όπου είχε καταλύσει. Τον ακολούθησαν μόνο δύο σύντροφοί του, καθώς η αστυνομία απέκλεισε το κοινό της εκδήλωσης στο εσωτερικό της αίθουσας, απαγορεύοντας προσωρινά την έξοδο. Ακριβώς εκείνη τη στιγμή, στη διασταύρωση των οδών Ερμού και Ελ. Βενιζέλου και παρά το γεγονός ότι η αστυνομία είχε αποκλείσει όλους τους δρόμους, ένα τρίκυκλο εμφανίστηκε από το πουθενά, πλησίασε τον Λαμπράκη με ιλιγγιώδη ταχύτητα και τον έριξε στο έδαφος. Κανείς αστυνομικός δεν κινήθηκε για να εμποδίσει το τρίκυκλο πριν το χτύπημα, να συλλάβει τον οδηγό του μετά, ή ακόμα και να βοηθήσει τον αιμόφυρτο Λαμπράκη. Όπως αποδείχτηκε, το θύμα είχε δεχτεί ισχυρό χτύπημα στο κεφάλι από μεταλλικό αντικείμενο.

Το πιθανότερο είναι ότι οι δράστες της επίθεσης θα είχαν διαφύγει ανενόχλητοι, αν ένας παριστάμενος Θεσσαλονικιός, ο Μανόλης Χατζηαποστόλου (με το παρατσούκλι «Τίγρης») δεν είχε πηδήσει αστραπιαία στην καρότσα του τρίκυκλου. Για ένα περίπου χιλιόμετρο το τρίκυκλο έτρεχε στους δρόμους της Θεσσαλονίκης χωρίς κανένα αστυνομικό ή άλλο όχημα να το καταδιώκει. Ο Χατζηαποστόλου εξουδετέρωσε μετά από σκληρή πάλη τον μοναδικό επιβάτη της καρότσας, Μανώλη Εμμανουηλίδη (ήταν αυτός που είχε καταφέρει το θανατηφόρο χτύπημα στον Λαμπράκη) και κατόπιν υποχρέωσε τον οδηγό Σπύρο Γκοτζαμάνη να σταματήσει. Ακολούθησε νέα πάλη αυτή τη φορά ανάμεσα στον Χατζηαποστόλου και τον Γκοτζαμάνη, έως ότου εμφανίστηκε ένας απλός τροχονόμος, ο οποίος μη γνωρίζοντας όσα είχαν προηγηθεί, συνέλαβε τον Γκοτζαμάνη κατόπιν υποδείξεων των περαστικών. Ο Λαμπράκης μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ σε κωματώδη κατάσταση από την οποία δεν εξήλθε ποτέ. Πέθανε τέσσερις μέρες αργότερα.

Σύμφωνα με τη μετέπειτα καταγγελία του Θ. Γρέβια, φοιτητή τότε και υποστηρικτή του Γ. Λαμπράκη, αφότου ο Λαμπράκης μεταφέρθηκε στο ΑΧΕΠΑ, αφέθηκε να πεθάνει. Μιλώντας στην εφημερίδα “Ελευθεροτυπία”, ο Γρέβιας δηλώνει χαρακτηριστικά: “Τον άφησαν βαριά τραυματισμένο, χωρίς ορό στον νεκροθάλαμο του νοσοκομείου. Το σχέδιό τους πέτυχε”.

Ο Θ. Γρέβιας σημειώνει ότι ο Λαμπράκης ήταν ζωντανός, αλλά σε κωματώδη κατάσταση. «Ο γιατρός μου ζήτησε να καθίσω σε μια καρέκλα, πίσω από το κεφάλι του, να τοποθετήσω τα χέρια μου στην κάτω σιαγόνα και να κρατώ συνεχώς το κεφάλι του προς τα πίσω και έφυγε. Του είχαν κάνει τραχειοστομία. Δεν ήταν διασωληνωμένος, δεν είχε ορό. Κατά διαστήματα το στήθος του τρανταζόταν από ακανόνιστες εισπνοές και εκπνοές», συνεχίζει ο Θ. Γρέβιας. Ερωτηθείς για τον θάλαμο και το αν υπήρχε άλλος ασθενής εκεί, ο Γρέβιας απάντησε:

«Ο χώρος όπου βρισκόμασταν δεν ήταν θάλαμος νοσηλείας. Ούτε τα κρεβάτια ήταν κρεβάτια νοσηλείας. Το κρεβάτι στο οποίο ήταν ο Λαμπράκης, αποτελούνταν από τρεις ξύλινες σανίδες πάνω σε δύο μεταλλικά ‘Π’, πιθανότατα νεκροκρέβατο. Μάλλον ήταν ο νεκροθάλαμος του νοσοκομείου».

Παύλος Μπακογιάννης : Η πιο πρόσφατη πολιτική δολοφονία στην Ελλάδα (1989)

Χρονικό: Η τρομοκρατική οργάνωση 17 Νοέμβρη δολοφόνησε τον Μπακογιάννη το πρωί της Τρίτης 26ης Σεπτεμβρίου 1989 στην είσοδο της πολυκατοικίας της οδού Ομήρου 35 στην Αθήνα, όπου στεγαζόταν το γραφείο του. Οι δράστες τον περίμεναν στις σκάλες που οδηγούσαν στο υπόγειο. Όταν εμφανίστηκε τον πυροβόλησαν πέντε φορές και τράπηκαν σε φυγή με το κλεμμένο αυτοκίνητο που το παράτησαν στην οδό Λέοντα Σγουρού 11. Ο σοφέρ άκουσε τους πυροβολισμούς, είδε τον Μπακογιάννη αιμόφυρτο στο πάτωμα και τον μετέφερε στις 08:20 το πρωί στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός όπου οι γιατροί προχώρησαν άμεσα σε διασωλήνωση της τραχείας από το Αναισθησιολογικο Τμήμα και εντός 10 λεπτών από την άφιξη χειρουργήθηκε, ωστόσο κατέληξε λίγη ώρα αργότερα

Η δολοφονία του συγκλόνισε την πολιτική επικαιρότητα εκείνων των ημερών, η οποία μονοπωλούνταν από έναρξη της διαδικασίας για την παραπομπή των πολιτικών του σκανδάλου Κοσκωτά. Την ημέρα που δολοφονήθηκε συνέπεσε να εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση η χρηματοδότηση του προγράμματος για την Ευρυτανία, που ο ίδιος είχε καταρτίσει.

Ο Μπακογιάννης κηδεύτηκε στο Καρπενήσι στις 29 Σεπτεμβρίου παρουσία πολύ κόσμου, που φώναζαν συνθήματα κατά της τρομοκρατίας. Στο Καρπενήσι οι αρχές της πόλης τον τίμησαν δημιουργώντας το ομώνυμο πάρκο, όπου έχει στηθεί ο ανδριάντας του, και δίνοντας το όνομά του σε κεντρικό δρόμο της πόλης.

*με πληροφορίες από

“Οι πολιτικές δολοφονίες που συγκλόνισαν την Ελλάδα” – news247.gr

“17Ν, Η αρχή και το τέλος της σημαντικότερης ελληνικής τρομοκρατικής οργάνωσης”, ΑΠΕ

Κουζινόπουλος Σπύρος, Οι μεγάλες πολιτικές δολοφονίες στη Θεσσαλονίκη του 20ου αιώνα, Ιανός, 2013

Θεόδωρος Δηλιγιάννης. Ανακτήθηκε από https://www.sansimera.gr/biographies/165

Ίων Δραγούμης: Ποιος έδωσε εντολή για τη δολοφονία του – Τα τελευταία λεπτά πριν από την εκτέλεση. Ανακτήθηκε από https://thecaller.gr/xronomixani/ion-dragoumis-pios-edose-entoli-gia-ti-dolofonia-tou-ta-teleftea-lepta-prin-apo-tin-ektelesi/

Μπαλάσης, Π. (2019). Η Δίκη των έξι: Τα εξιλαστήρια θύματα του Εθνικού Διχασμού. Ανακτήθηκε από https://maxmag.gr/afieromata/diki-ton-exi/