ΣΥΡΙΖΑ: Άρχισε η… καρεκλομαχία – Η μεγάλη επιστροφή – έξοδος προς το ΠΑΣΟΚ

Το σίριαλ ή reality τύπου big brother στον ΣΥΡΙΖΑ, όπως όλα δείχνουν τώρα ξεκινά και θα έχει διάρκεια μέχρι το τέλος Νοεμβρίου, χωρίς κανείς να μπορεί να προδικάσει αν θα παραμείνει «εις σάρκαν μίαν» ή αν θα προκύψουν 1,2 ή και 3 διασπάσεις και το, κατ’ ευφημισμό, πλέον κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, διαλυθεί σαν μετεωρίτης, σε ελεύθερη και ακανόνιστη πτώση, στην πολιτική ατμόσφαιρα της χώρας.

Ήδη μετρώντας κανείς, πρόχειρα, τις υποψηφιότητες για την αρχηγία, ζαλίζεται. Ο αριθμός καταγράφει ένα κλίμα αποσύνθεσης και διάλυσης, όπου όλοι είναι εναντίον όλων, χωρίς όμως πολιτικό επίδικο και χωρίς να αναμετρώνται ιδέες, προτάσεις και σχέδια για την πορεία της χώρας και την πολιτική στρατηγική και ταυτότητα του ΣΥΡΙΖΑ. Όλα γίνονται για τις θέσεις εξουσίας και τις καρέκλες. Όλοι και όλες εναντίον όλων για μία θέση στο ήλιο της κεντροαριστεράς, που όμως αντί να ανατέλλει, μάλλον δύει και όχι σε τόσο ρομαντικούς τόνους.

Τοπίο στην ομίχλη ο ΣΥΡΙΖΑ και ο αρχηγοί είναι σχεδόν αμέτρητοι. Αυτοί που έχουν δηλώσει ή διαφαίνεται ότι θα είναι υποψήφιοι είναι οι Κασσελάκης, Πολάκης, Φαραντούρης και Γκλέτσος. Αυτοί που αναμένεται ή ενδέχεται να είναι υποψήφιοι είναι οι: Γεροβασίλη, Δούρου, Φάμελλος, Παππάς και Τεμπονέρας. Αυτοί που θα έχουν ακουστεί και θα μπορούσαν να κάνουν την έκπληξη: Νοτοπούλου, Καραμέρος και Αρβανίτης.

Πρόκειται για μία δωδεκάδα, μία ντουζίνα υποψηφίων, χωρίς να αποκλείεται να προστεθούν και άλλες, που μαζί με τον Αλέξη Τσίπρα, θα μπορούσαν να συγκροτήσουν το Μυστικό Δείπνο του ΣΥΡΙΖΑ, με μενού τις πολυπόθητες θέσεις εξουσίας στο κόμμα και τη διανομή των ήδη διαρρηγμένων ιματίων ενός κόμματος που κάποτε κατόρθωσε, σε στιγμές πολύ δύσκολες, να συσπειρώσει την πλειοψηφία του λαού μίας χώρας σε χρεωκοπία και να εκφράσει, για πρώτη φορά, την ελπίδα ενός αριστερού πολιτικού κόμματος να υλοποιήσει τα πολιτικά οράματά του.

Τώρα, όλα ατάκτως εριμμένα, αναζητούν την μεσσιανική λύση που θα ανασυντάξει πολιτικά το χώρο και θα χαράξει νέα πορεία. Είναι εφικτό; Με τα δεδομένα της συγκυρίας μάλλον δύσκολο. Τα κατάγματα είναι πολλαπλά και ο ασθενής βρίσκεται σε κώμα.

Οι πτέρυγες, οι βαρώνοι και τα μπαϊράκια

Πως όμως διαμορφώνονται οι συσχετισμοί; Το ερώτημα είναι δύσκολο και δυσανάγνωστο, διότι πλέον μόνο με όρους ψυχανάλυσης μπορεί πλέον κάποιος να το προσεγγίσει. Δεν υπάρχουν οι πολιτικές σταθερές, οι άξονες και οι πλατφόρμες, βάσει των οποίων κάποιος να διαχωρίσει πολιτικά ρεύματα και τάσεις.

Πρόκειται για μία διαμάχη μηχανισμών, όπου εμπλέκεται η κομματική γραφειοκρατία και νομενκλατούρα και οι προσωπικές φιλοδοξίες και στρατηγικές. Και αυτό δεν επιδέχεται καμία αμφισβήτηση, διότι αν το ζητούμενο ήταν η πολιτική στρατηγική και η πορεία του ΣΥΡΙΖΑ, οι βαρόνοι και τα διάφορα καπετανάτα του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αμέσως μετά την ήττα των εθνικών εκλογών του 2023, δεν θα επιδιδόταν σε μία ανθρωποφάγα κούρσα διαδοχής, αλλά θα έσπευδαν σε ένα συνέδριο ανασύνταξης και αναστοχασμού, όπου θα κυριαρχούσε ο προβληματισμός, η αυτοκριτική και η λογοδοσία για τις αιτίες της ήττας αλλά και η συντεταγμένη προσπάθεια πολιτικής ανασυγκρότησης.

Αντί για αυτό επέλεξαν τις εσωκομματικές εκλογές που έφεραν, λόγω αγανάκτησης της βάσης, στο τιμόνι του κόμματος το φαινόμενο Κασσελάκης, με τους αρχηγίσκους της Νέας Αριστεράς, να επιλέγουν τη διάσπαση αντί της ενότητας και της ανασύνθεσης. Αυτό που ακολούθησε και συνεχίζεται μέχρι σήμερα, καταγράφει την επιπολαιότητα και σαθρότητα ενός πολιτικού σχηματισμού που διατείνεται ότι μπορεί να διαχειριστεί τα κοινά και να ασκήσει κυβερνητική εξουσία. Μάλλον ως πολιτικό ανέκδοτο ακούγεται…

Στην παρούσα φάση εντός του ΣΥΡΙΖΑ υπάρχουν 3 βασικές ομαδοποιήσεις στελεχών, χωρίς όμως πολιτική συνάφεια και συνεκτικότητα. Πρόκειται για την ομάδα των «87» όπου το συνθετικό στοιχείο είναι η απέχθεια προς τον Κασσελάκη, την πτέρυγα των “Kasselistas”, των φίλων και οπαδών του πρώην προέδρου, και της «ομάδας Πολάκη» που γοητεύεται από την «αψάδα» του Κρητικού βουλευτή. Τριγύρω συνωθούνται διάφορες υποπτέρυγες και δίκτυα που συνθέτουν μία πολιτική πραγματικότητα που δεν αποπνέει τίποτα ελπιδοφόρο και αισιόδοξο.

Ωστόσο τα πρόσωπα που δυνητικά θα μπορούσαν να πλασαριστούν ως κεντρικά στην κούρσα για τη αρχηγία, δεν είναι πολλά.

Το πρώτο και πιο αμφιλεγόμενο είναι ο Στέφανος Κασσελάκης, που ακόμα η εικόνα του στην βάση και στα στελέχη του κόμματος παραμένει ισχυρή. Αν διεκδικήσει και πάλι την ηγεσία δεν αποκλείεται να αναδειχτεί νικητής, εκτός βέβαια και αν επιλέξει τη δημιουργία νέου κόμματος. Αυτό θα σημαίνει την πρώτη διάσπαση.

Το δεύτερο πρόσωπο που μπορεί να κινηθεί με πολιτική άνεση και αξιοπρέπεια είναι ο Σωκράτης Φάμελλος. Έχοντας διατελέσει επικεφαλής της ΚΟ του κόμματος έχει κερδίσει πόντους και αναγνωρισιμότητα αλλά και συμπάθειες για τον μετριοπαθή και συγκροτημένο λόγο του. Πιθανά να στηριχτεί από τους «87» εκτός και αν η Όλγα Γεροβασίλη αποφασίσει να αναμετρηθεί με την ιστορία.

Η βουλευτής Άρτας, είναι το τρίτο πρόσωπο που μπορεί ίσως να σταθεί με αξιώσεις στο podium των διεκδικητών της προεδρίας του ΣΥΡΙΖΑ, αν εξακολουθήσει να απολαμβάνει την εμπιστοσύνη της πλειοψηφίας των «87», αλλά και του… προέδρου Τσίπρα.

Ο Παύλος Πολάκης, επίσης είναι μία ξεχωριστή και αυτόφωτη περίπτωση, που διατηρεί ισχυρούς δεσμούς με τη λαϊκή βάση του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και ευρύτερα στρώματα, που έλκονται από το δυναμισμό και τον πολιτικό ακτιβισμό που επιδεικνύει.

Τέλος η Ρένα Δούρου, είναι η εναλλακτική σοβαρή «κεντρώα» πρόταση εντός του ΣΥΡΙΖΑ, που δεν έχει «καεί» σε εσωκομματικές αντιπαραθέσεις, ούτε βαρύνεται με επιλογές κυβερνητικής θητείας και θα μπορούσε να κάνει τη διαφορά. Ωστόσο οι «σκιές» από το Μάτι και τη Μάνδρα, από τη θητεία της στην Περιφέρεια Αττικής, πέρα από τις αθωωτικές αποφάσεις της δικαιοσύνης, παραμένουν ως ευάλωτα σημεία της μελλοντικής πορείας της.

Από τους υπόλοιπους κανείς ίσως δεν θα μπορούσε να πλασαριστεί δυνατά στην κούρσα για την ηγεσία, εκτός ίσως από το Νίκο Παππά, που επανέκαμψε αναλαμβάνοντας τη θέση του επικεφαλής της ΚΟ και τα αουτσάιντερ, Κώστα Αρβανίτη και Γιώργο Καραμέρο, οι οποίοι ακόμα δεν διαθέτουν το απαραίτητο ειδικό βάρος που απαιτεί η μάχη των μηχανισμών.

Οργή και θυμός στη βάση του κόμματος

Διότι τελικά περί αυτού πρόκειται. Η διαπάλη στον ΣΥΡΙΖΑ αφορά μόνο τα κομματικά μετερίζια και τους διάφορους ομαδάρχες ενώ η βάση του κόμματος, όση έχει απομείνει παρακολουθεί αμήχανα και με απέχθεια ενώ ένα μεγάλο μέρος της έχει εξανεμιστεί οργανωτικά και πολιτικά.

Οργανωτικά διότι οι Νομαρχιακές Επιτροπές και οι Οργανώσεις Μελών υπολειτουργούν ή δεν λειτουργούν καθόλου, με πολλές ΟΜ να έχουν κλείσει τα τοπικά τους γραφεία ενώ δεν συνεδριάζουν εδώ και πολύ καιρό, αν όχι χρόνια. Πολιτικά γιατί η βάση του κόμματος είναι αμέτοχη και αποστασιοποιημένη από όσια με όσα συμβαίνουν.

Πολλά μέλη και φίλοι του ΣΥΡΙΖΑ, θεωρούν ότι αντί το κόμμα να ασκεί αντιπολίτευση και να ασχολείται με τα προβλήματα των πολιτών, αναλίσκεται, με ευθύνη της ηγεσίας και των λεγόμενων πρωτοκλασάτων στελεχών, σε εσωκομματικές διαμάχες και μία άνευ προηγουμένου εσωστρέφεια, που έχει καταστήσει τον ΣΥΡΙΖΑ ένα ανύπαρκτο κι αναξιόπιστο κόμμα, την ώρα μάλιστα που η κυβέρνηση χάνει έδαφος, καταγράφει απώλειες και διανύει μία περίοδο έντονης δυσαρέσκειας  από τους πολίτες.

«Μας αγνόησαν και μας αγνοούν και θα το πληρώσουν ακριβά και αυτοί και το κόμμα που έδειξε ότι δεν υπάρχει. Εμείς ψηφίσαμε για πρόεδρο και δεν το σεβάστηκαν. Δεν συμφωνώ με τι «επιδείξεις» Κασσελάκη αλλά ούτε με τη στάση στελεχών τύπου Σπίρτζη – Νοτοπούλου. Οι «87» δεν  διαφέρουν σε τίποτα από την Αχτσιόγλου και τους άλλους που έφυγαν» τονίζει η Σ.Ε. μέλος της ΟΜ Ανάληψης, σημειώνοντας ότι «έχω αποφασίσει να μη πάω να ψηφίσω, διότι όπως αποδείχτηκε δεν έχει καμία σημασία. Δεν ξανασχολούμαι με τον ΣΥΡΙΖΑ. Εδώ ο κόσμος καίγεται και τα προβλήματα φουντώνουν και αυτοί τον χαβά τους. Λίγη ντροπή και τσίπα δεν υπάρχει».

Εγκαταλείπουν το καράβι

Ωστόσο η μεγάλη έξοδος καταγράφεται στο πασοκογενές κομμάτι των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ, αυτών δηλαδή που κάποτε ψήφισαν μαζικά ΠΑΣΟΚ και μετά την χρεωκοπία της χώρας και την τραγική μνημονιακή διακυβέρνηση Σαμαρά- Βενιζέλου, στράφηκαν στον ΣΥΡΙΖΑ.

Αυτή η στροφή στους ψηφοφόρους της κεντροαριστεράς, ήδη έχει καταγραφεί στις εθνικές εκλογές του 2023 όπως και στις ευρωεκλογές του 2024. Οι περισσότεροι που απέρριψαν τον ΣΥΡΙΖΑ στις δύο τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις, δεν επέλεξαν την επιστροφή στο ΠΑΣΟΚ. Γι αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ, παρά τις απώλειες διατηρήθηκε στη δεύτερη θέση, παρότι το ΠΑΣΟΚ κατέγραψε κέρδη ενώ αυξήθηκε η αποχή.

Στην παρούσα όμως συγκυρία τα δεδομένα είναι διαφορετικά και ήδη αυτό φαίνεται στις δημοσκοπήσεις, με τον ΣΥΡΙΖΑ να υποχωρεί στην τρίτη θέση, με μονοψήφιο ποσοστό, και το ΠΑΣΟΚ να καταγράφεται ως δεύτερο κόμμα, χωρίς όμως θεματική άνοδο των ποσοστών του.

Αυτό που έχει αλλάξει το κλίμα και αναμένεται να το αλλάξει άρδην, είναι οι εσωκομματικές εκλογές στο ΠΑΣΟΚ και η προοπτική ένας και των Χάρη Δούκα και Παύλου Γερουλάνου να αναλάβει την ηγεσία στη Χαριλάου Τρικούπη. Ήδη το πρώτο δείγμα γραφής της συνεργασίας των δύο πολιτικών χώρων δοκιμάστηκε με επιτυχία στο δήμο της Αθήνας, με την νίκη του Χάρη Δούκα επί του Κ. Μπακογιάννη, που είχε την ανοιχτή στήριξη του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ.

Η προοπτική να αλλάξει ηγεσία του ΠΑΣΟΚ και να αλλάξει ρότα, μακριά από την πολιτική των ίσων αποστάσεων του Νίκου Ανδρουλάκη, έχει δημιουργήσει ένα ρεύμα εξόδου από τον ΣΥΡΙΖΑ προς το ΠΑΣΟΚ και κυρίως προς την πλευρά του Χάρη Δούκα. Πρωτομάστορας στην προσπάθεια να συσπειρωθούν δυνάμεις από τον ευρύτερο ΣΥΡΙΖΑ στο στρατόπεδο Δούκα, που θα εκφραστούν και στην κάλπη των εσωκομματικών εκλογών του ΠΑΣΟΚ είναι ο Μανώλης Χριστοδουλάκης, πρώην γραμματέας της ΚΕ του ΠΑΣΟΚ και βουλευτής Ανατολικής Αττικής.

Σειρά συναντήσεων στη Θεσσαλονίκη

Στη Θεσσαλονίκη μάλιστα έχουν γίνει σειρά συναντήσεων του Μ. Χριστοδουλάκη και ακολούθως και του Χάρη Δούκα, με στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ  μεταξύ των οποίων και αρκετά μέλη της ΚΕ του κόμματος. Ο άμεσος στόχος είναι στις εσωκομματικές εκλογές του Οκτωβρίου στο ΠΑΣΟΚ, να στηριχθεί στην κάλπη η υποψηφιότητα Δούκα και από δυνάμεις που θεωρητικά έχουν συνταχθεί με τον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ μακροπρόθεσμα αυτό που τίθεται ως ζητούμενο, είναι η συγκρότηση μίας ευρείας προοδευτικής συμμαχίας που θα διεκδικήσει την διακυβέρνηση με επικεφαλής τον δήμαρχο Αθηναίων.

Επίσης, από τον ίδιο κύκλο πρώην και νυν ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ, με ρίζες από το ΠΑΣΟΚ, πολλά στελέχη έχουν στραφεί και προς τον Παύλο Γερουλάνο, ο οποίος κινείται λίγο πολύ στην ίδια γραμμή συσπείρωσης των ευρύτερων προοδευτικών δυνάμεων, θέση που έχει εκφράσει και ο Γιώργος Παπανδρέου που φέρεται να στηρίζει την υποψηφιότητα Γερουλάνου.

Όπως τονίζει πρώην μέλος της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ, που στο παρελθόν είχε διατελέσει σε κορυφαία περιφερειακά όργανα του ΠΑΣΟΚ, «με τον ΣΥΡΙΖΑ τελειώσαμε. Αυτό δεν είναι κόμμα είναι οπερέτα. Καμία σοβαρότητα. Υπάρχει μία άμετρη εξουσιομανία που ούτε στο παλιό ΠΑΣΟΚ υπήρχε. Όλοι θέλουν να είναι αρχηγοί και είναι μανιακοί με τις καρέκλες». Σημειώνει δε πω το χειρότερο είναι ότι «χάθηκε η επαφή με τη βάση, κανείς δεν ακούει κανένα και αυτό φέρνει απογοήτευση και αποξένωση. Το μείζον είναι τα προβλήματα και βάσει αυτών πρέπει να κριθούν πρόσωπα και πολιτικές και όχι να βάζουμε το κάρο μπροστά από το άλογο».

Αν στις εσωκομματικές εκλογές του ΠΑΣΟΚ επικρατήσει ο Χάρης Δούκας, ακόμα και ο Παύλος Γερουλάνος, εικάζεται ότι θα υπάρξει μία θεαματική έξοδος από τον ΣΥΡΙΖΑ προς την Χαριλάου Τρικούπη. Αν επικρατήσει ο Νίκος Ανδρουλάκης ή η Άννα Διαμαντοπούλου, το ΠΑΣΟΚ δεν θα ενισχυθεί μαζικά από δυνάμεις της κεντροαριστεράς που σήμερα κινούνται πέριξ του ΣΥΡΙΖΑ.

Εκ των πραγμάτων πάντως η εκλογή αρχηγού στο ΠΑΣΟΚ θα επηρεάσει άμεσα τις εξελίξεις στον ΣΥΡΙΖΑ, όπου πλέον όλα θα είναι ανοιχτά ακόμα και για την δημιουργία ενός νέου σχήματος, με κεντρικό στίγμα την αριστερόστροφη σοσιαλδημοκρατία, που θα μπορεί να εκφράσει, πολιτικά και προγραμματικά, την εναλλακτική προοδευτική πρόταση…