Βοηθάει η εργασία εξ' αποστάσεως στην ευημερία των ανθρώπων;

Όταν προσφέρθηκε στην 30χρονη Cat, πέρυσι, μία θέση εξ’ αποστάσεως δεν το σκέφτηκε καν δεύτερη φορά για να την αποδεχτεί. Μέχρι τότε η Cat, η οποία ζει στο Λονδίνο και εργάζεται σε περιβαλλοντικές υπηρεσίες, εργαζόταν ήδη ως επί το πλείστον εξ’ αποστάσεως για αρκετό καιρό. Έτσι σκέφτηκε ότι δεν θα ήταν μεγάλο πρόβλημα να μείνει στο σπίτι.

Όμως τους τελευταίους μήνες, η Cat άρχισε να κάνει δεύτερες σκέψεις.

«Το να δουλεύω μόνη μου όλη μέρα, ιδιαίτερα όταν ο σύντροφος μου λείπει στο γραφείο είναι δύσκολο», λέει η Cat. «Μερικές φορές, δεν βλέπω κανέναν όλη μέρα. Διαπίστωσα ότι αντί να κάνω διαλείμματα για να συνομιλήσω με άτομα στο γραφείο μου, σηκώνω το τηλέφωνό μου. Όλος αυτός ο χρόνος που ξοδεύω μπροστά σε μία οθόνη σίγουρα έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ευημερία μου»

Η εξ’ αποστάσεως εργασία έχει προαναγγελθεί ως λύση σε ορισμένα από τα προβλήματα του γρήγορου, προ-πανδημικού τρόπου ζωής μας.

Για πολλούς, είναι μία καλή ευκαιρία να περάσουν περισσότερο χρόνο με τα παιδιά τους ή να χρησιμοποιήσουν τον χρόνο που προηγουμένως θα είχαν σπαταλήσει στις μετακινήσεις τους κάνοντας τα χόμπι που αγαπούν.

Ωστόσο, νέα έρευνα για την εξ’ αποστάσεως εργασία και την ευημερία έχει δείξει μπερδεμένα αποτελέσματα. Στην Έκθεση New Future of Work της Microsoft για το 2022, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι αν και η εξ’ αποστάσεως εργασία μπορεί να βελτιώσει την ικανοποίηση από την εργασία, μπορεί επίσης να οδηγήσει τους εργαζόμενους να αισθάνονται “κοινωνικά απομονωμένοι, να νιώθουν ενοχές»

Οι αρνητικές επιπτώσεις έχουν προκαλέσει έκπληξη για ορισμένους υπαλλήλους, οι οποίοι τώρα νιώθουν τη συντριβή, συνειδητοποιώντας ότι η απομακρυσμένη εργασία δεν είναι απαραίτητα η πανάκεια ευεξίας που έχει διαφημιστεί. 

Βέβαια για πολλούς αυτά τα μειονεκτήματα αξίζουν τον κόπο. Για τους δημογραφικούς πληθυσμούς που πάλεψαν με μία επαγγελματική  ζωή στο γραφείο πριν από την πανδημία, τα προβλήματα που φέρνει η εργασία από το σπίτι είναι ένα μικρό τίμημα.

Μια «ταχέως αναπτυσσόμενη κρίση ψυχικής υγείας»

Η εργασία από το σπίτι μπορεί κάποτε να θεωρούνταν μια ουτοπία. Για πολλούς, ωστόσο, η πραγματικότητα είναι αρκετά διαφορετική.

Η Nicola Hemmings είναι επιστήμονας στο χώρο εργασίας και λέει ότι η έλλειψη ανθρώπινης σύνδεσης με την οποία έχει παλέψει η Cat είναι ένα κοινό παράπονο. Επισημαίνει ότι η πανδημία πυροδότησε μια «ταχέως αναπτυσσόμενη κρίση ψυχικής υγείας» και ότι ακόμη και εκείνοι που έχουν ασπαστεί πλήρως τη μετάβαση στην εξ αποστάσεως εργασία ενδέχεται να μην εξαιρούνται.

«Όταν εργαζόμαστε εξ αποστάσεως, χάνουμε τις απαραίτητες κοινωνικές αλληλεπιδράσεις στο γραφείο, όπως το να προλάβουμε τον συνάδελφο μας στον διάδρομο ή να τον ρωτήσουμε πως πέρασε το Σαββατοκύριακο», λέει. «Αυτές οι φαινομενικά μικρές στιγμές μπορούν συλλογικά να έχουν μεγάλο αντίκτυπο στην ευημερία μας».

Η απομόνωση βέβαια δεν είναι το μόνο πρόβλημα που παρουσιάζει η εξ’ αποστάσεως εργασία. Η Cat λέει ότι πέρα ​​από το ότι αισθάνεται μοναξιά, ανακάλυψε ότι με το να κάνει συνεχώς βιντεοκλήσεις και να βλέπει το πρόσωπο της σε μία οθόνη την έκανε να επιθυμεί να επιστρέψει στις δια ζώσης συναντήσεις.

«Θα προτιμούσα να έχω την επιλογή ενός γραφείου μερικές φορές την βδομάδα ώστε να έχω και κάποια ανθρώπινη επαφή» λέει.

Μια έρευνα έδειξε ότι το 81% των κάτω των 35 ετών φοβόταν τη μοναξιά από τη μακροχρόνια εργασία στο σπίτι και οι μελέτες έχουν δείξει αυξημένα επίπεδα άγχους μεταξύ των νεότερων εργαζομένων μετά τη στροφή στην εξ αποστάσεως εργασία. 

Για ορισμένους, ωστόσο, η εξ αποστάσεως εργασία είχε και τα θετικά της.

Η Λόρεν, 28 ετών, λέει ότι η εργασία από το σπίτι έχει σίγουρα βελτιώσει την ευημερία της. Η μητέρα ενός παιδιού με έδρα την Πενσυλβάνια λέει ότι αν και υπάρχουν ορισμένα μειονεκτήματα, όπως το να μην αισθάνεσαι ποτέ πραγματικά εκτός σύνδεσης, τα θετικά είναι πολλά περισσότερα από τα αρνητικά. Επισημαίνει ότι πλέον μπορεί να εργάζεται στο ίδιο δωμάτιο με τον σύζυγο και την κόρη της ενώ παίζουν ή να πηγαίνει στα ραντεβού του γιατρού για την ίδια ή το παιδί της την ώρα που την βολεύει.

«Για πρώτη φορά στη ζωή μου δεν σκέφτομαι ότι έφτασε η Κυριακή», λέει η Lauren, που εργάζεται στην τεχνολογία. «Κρατάω ευέλικτα ωράρια, κάτι που είναι εξαιρετικά χρήσιμο όταν έχεις παιδί. Σίγουρα θέλω να συνεχίσω να δουλεύω εξ αποστάσεως, τουλάχιστον μέχρι να πάει η κόρη μου στο σχολείο».

Ο Κέβιν Ρόκμαν, καθηγητής Διοίκησης στη Σχολή Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Τζορτζ Μέισον, στις ΗΠΑ, επισημαίνει ότι αν και υπάρχουν αναμφισβήτητα ζητήματα όσον αφορά την ευημερία, τα καθαρά οφέλη για ανθρώπους όπως η Λόρεν ήταν τεράστια.

«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ευημερία είναι ισχυρότερη δεδομένης της απομακρυσμένης εργασίας», λέει. «Η ανταλλαγή του χρόνου μετακίνησης για προσωπική υγεία, οικογένεια ή αναψυχή είναι σχεδόν εγγυημένη ότι θα αποφέρει θετικά οφέλη».

Ψάχνοντας την ισορροπία

Η στροφή προς την εξ αποστάσεως εργασία δεν είναι καθόλου απλή και πολλές εταιρείες αντιμετωπίζουν τώρα το πρόβλημα του πώς να σχεδιάσουν ένα μοντέλο που να λειτουργεί για όλους. Τα μέχρι σήμερα στοιχεία δείχνουν ότι οι προσωπικές συνθήκες και οι προτιμήσεις των ανθρώπων είναι βασικός παράγοντας για το εάν η απομακρυσμένη εργασία τους αποφέρει οφέλη – και, εάν ναι, εάν η αξία αυτών των πλεονεκτημάτων υπερισχύει των αρνητικών πλευρών όπως η απομόνωση και η μοναξιά.

«Η εφαρμογή της εξ’ αποστάσεως εργασίας είναι στην πραγματικότητα ο τρόπος για να ξανά φανταστούμε τι σημαίνει για τον καθένα να είναι στη δουλειά», λέει ο Rockman. «Οι εργοδότες πρέπει να εξισορροπήσουν την ευελιξία, δίνοντας στους ανθρώπους τα εργαλεία που χρειάζονται για να παραμείνουν παραγωγικοί και τις κοινωνικές ανάγκες των εργαζομένων. Το πώς μοιάζει αυτή η ιδανική ισορροπία θα αλλάξει από οργανισμό σε οργανισμό».

Ο Rockman επισημαίνει ότι όλοι θα βιώσουν την απομακρυσμένη εργασία με διαφορετικούς τρόπους. Η έρευνα δείχνει ότι οι νεαρές μητέρες είναι πιο πιθανό να επωφεληθούν από την εργασία από το σπίτι και ένα άτομο που ζει με τον σύντροφό του και έχει ένα κοινωνικό δίκτυο στην περιοχή του πιθανότατα θα έχει λιγότερες αρνητικές επιπτώσεις στην ευημερία του από ό,τι κάποιος που ζει μόνος του και έχει κάνει πρόσφατη μετακόμιση σε μια πόλη, για παράδειγμα.

Η Cat δεν ψάχνει αυτήν τη στιγμή για νέα δουλειά, αλλά λέει ότι όταν το κάνει, ελπίζει να βρει κάτι που θα μπορεί να εξισορροπεί τόσο την δια ζώσης όσο και την εξ αποστάσεως εργασία. Παρόλο που πάλευε για την διατήρηση της ευημερία της ενώ εργαζόταν από το σπίτι, δεν θα ήθελε να επιστρέψει για πέντε μέρες στο γραφείο – ένα σημάδι του πόσο περίπλοκα είναι πραγματικά τα συναισθήματα πολλών ανθρώπων για την εξ’ αποστάσεως εργασία.

Όσο για τη Lauren, βλέπει τον εαυτό της να μετακομίζει σε μια υβριδική δουλειά μόλις η κόρη της ξεκινήσει το σχολείο – αλλά μόνο εάν ο ρόλος ήταν αρκετά ευέλικτος ώστε να μπορεί να φύγει το μεσημέρι για να δει την κόρη της σε μια σχολική εκδήλωση ή να παρακολουθήσει ένα ραντεβού. «Διαφορετικά, η για πάντα εξ αποστάσεως εργασία δεν μου ακούγεται πολύ άσχημη», καταλήγει. 

Πηγή: BBC