Πως θα πάρουμε ρεπό για να μείνουμε σπίτι, όταν ήδη κάνουμε τα πάντα από εκεί;

Η αλλαγή ξεκίνησε πριν από περίπου ένα χρόνο. Μόλις είχα τελειώσει το μαγείρεμα της γαλοπούλας για την Ημέρα των Ευχαριστιών και ξαφνικά δεν μπορούσα να γευτώ. Αργότερα εκείνο το βράδυ, δεν μπορούσα να μυρίσω τίποτα. Έτσι μπήκα σε καραντίνα. Για 11 ημέρες, η υπομονετική γυναίκα μου έφερνε μπουκάλι Pedialyte στην πόρτα μου. Τρόμαξα. Πονούσα. Από την μία ήμουν παγωμένος και την άλλη στιγμή καιγόμουν. Κι όμως, άρπαξα το laptop μου με την επιθυμία να δουλέψω.

Έστειλα δειλά-δειλά σε πελάτες για να τους ενημερώσω ότι είχα κορονοϊό και ότι θα επέστρεφα σε λίγες μέρες, ζητώντας τους να είναι υπομονετικοί μαζί μου. Τρομοκρατήθηκα να μειώσω έστω και λίγο το φόρτο εργασίας μου.

Φυσικά είχα την ίδια φιλοσοφία από τότε που ξεκίνησα την δική μου “απομακρυσμένη” επιχείρηση το 2012. Αυτό χάρη σε δύο πελάτες που ήταν ιδιαίτερα σκληροί μαζί μου – ένας μου φώναζε για τη σύντομη απουσία μου λόγω χειρουργικής επέμβασης και ο άλλος επειδή έχασα μία συνάντηση μετά από ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Έτσι είχα αποφασίσει προ πολλού ότι το να είμαι άρρωστος δεν είναι μία αρκετά καλή δικαιολογία για να μην δουλέψω. Εξάλλου, ήταν τόσο εύκολο να ανοίξεις απλώς το φορητό υπολογιστή σου και να συνεχίσεις να πληκτρολογείς.

Ενώ περίμενα από τους πελάτες μου να απαντήσουν με αποστροφή όταν τους έλεγα ότι θα χρειαστεί να επιβραδύνω, αντίθετα έλαβα πολλά email που μου έλεγαν να μην ανησυχώ και ότι η επιχείρηση θα ήταν εκεί όταν επιστρέψω. Ανέθεσα τα καθήκοντα μου σε κάποιον από την ομάδα μου, ζητώντας άπειρα συγγνώμη, ενώ εκείνοι που έλεγαν ότι έπρεπε να επιστρέψω στο κρεβάτι μου. Φυσικά και εγώ με τον ίδιο συμπεριφέρομαι στους υπαλλήλους μου όταν είναι άρρωστοι, στέλνοντας τους υπενθυμίσεις να ξεκουραστούν όταν απαντούν σε email εργασίας. Όμως εγώ αγωνίστηκα πολύ καιρό να εσωτερικεύσω αυτά τα μηνύματα.

Η πανδημία της COVID-19 ήταν ένα σημείο καμπής με δύο συγκεκριμένους τρόπους:

Είτε ήθελα είτε όχι το σώμα μου δεν μπορούσε να ακολουθήσει το πνεύμα μου που ήθελε να δουλέψει.  Αυτή ήταν η πρώτη φορά στη ζωή μου (ευτυχώς!) που είχα έναν λόγο αρκετά πειστικό που κανείς σε αυτή τη Γη δεν θα αμφισβητούσε αν χρειαζόμουν άδεια.

Για τους ίδιους λόγους, ποτέ δεν είχα σκεφτεί πραγματικά το πως είναι να εξουθενωθείς επαγγελματικά μέχρι το τέλος του περασμένου έτους. Δεν είχα συνειδητοποιήσει πως θα μπορούσε να με επηρεάσει η συσσώρευση του ψυχικού στρες, γιατί δεν αντιλαμβανόμουν το άγχος μου ως πραγματικό. Αρνήθηκα να δω ότι είχα αναλάβει πάρα πολλά. Είπα στον εαυτό μου ότι ήμουν τυχερός που δούλευα από το σπίτι, γυμνάζομαι από το σπίτι, γράφω ένα ενημερωτικό δελτίο πέντε φορές την εβδομάδα και έτσι έκανα ό,τι μπορούσα για να γεμίσω κάθε λεπτό της εργάσιμης ημέρας μου. Τελικά “χτύπησε” σ’ έναν τοίχο όταν βρέθηκα να ζητάω συγγνώμη από τυχαίους χρήστες του Twitter, που δεν δημοσίευσα ένα δωρεάν ενημερωτικό δελτίο και ξέχασα να κάνω πράγματα που κατά τα άλλα ήταν σημαντικά για μένα. Είχα καεί συναισθηματικά και διανοητικά – κάτι που τελικά μεταφράστηκε σε σωματική εξάντληση, σε κάτι που με εμπόδισε να ασκηθώ, σε κάτι που με έκανε να νιώθω άσχημα.

Με τον καιρό, η σύζυγος μου είπε: «Ίσως έχεις χαθεί». Επέμεινε να κάνουμε ένα ταξίδι. Αγωνίστηκα για τις μέρες που θα περνούσα μακριά από τη δουλειά, ανησυχώντας ανόητα ότι η εταιρία μου θα κατέρρεε, και εκείνη μου είπε ότι θα ήταν εντάξει αν συνέβαινε αυτό και ότι θα επιζούσαμε. Αν και αυτό δεν ήταν ακριβώς αυτό που ήθελα να ακούσω, όμως σίγουρα ήταν αυτό που έπρεπε να ακούσω.

Η σκοτεινή πλευρά της τηλεοπτικής κωμωδίας

Παρά το πόσο «εύκολο» μπορεί να είναι να δουλέψεις από τις διακοπές σου, ακόμα και αυτό θεωρείτε δουλειά και συνεχίζει να μπορεί να σε εξαντλεί. Όπως και με την άδεια για την ανάρρωση από τον κορονοϊό, το να παίρνεις άδεια για πραγματικέ διακοπές δεν σταματάει τον κόσμο.

Καθώς πέρασαν τα χρόνια αισθάνθηκα προνομιούχος να διευθύνω την εταιρεία μου από το σπίτι και να αντιμετωπίσω από εκεί διάφορα κρυολογήματα, ασθένειες, που πιθανότατα επιδεινώνουν και παρατείνουν τον πόνο λόγω του δικού μου πείσματος. Είπα στον εαυτό μου ότι δεν δούλευα σε εργοστάσιο, δεν έπρεπε να είμαι στο πόδι όλη μέρα και θα ήμουν τεμπέλης αν παραπονιόμουν. Αλλά η “παρέμβαση” της covid και της συζύγου μου με έκανε να συνειδητοποιήσω ότι η ευελιξία της εργασίας από το σπίτι – κάτι που συνεχίζω ακόμα και σήμερα – άρχισε να μοιάζει σαν παγίδα.

Χρειαζόμαστε μία λύση για την εσωτερική ένταση που υπάρχει τόσο στην αρχή όσο και στο τέλος της εργάσιμης μας ημέρας. Είναι δύσκολο να εκφράσει κανείς τι κάνει ένας “απομακρυσμένος” εργαζόμενος όταν είναι άρρωστος. Δεν «μένετε σπίτι» όταν εργάζεστε ήδη από το σπίτι και αν η δουλειά είναι εκεί, πρέπει να σταματήσετε την σκέψη που σας λέει “είναι μόνο ένα email”, δεν θα πάρει πολύ”. Πριν ξεκινήσω τη δική μου εταιρεία, χτυπούσαν ατελείωτες ειδοποιήσεις στο email της εργασίας μου και έπιανα τον εαυτό μου να ελέγχει πράγματα της δουλειά όλες τις ώρες της μέρας.

Από την μία υπάρχει η σωματική ασθένεια, όμως ως πρόβλημα των εργαζομένων και ακόμα πιο ύπουλο θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι η επαγγελματική εξουθένωση. Δεν πρόκειται για μία απλή κούραση, αλλά το αποτέλεσμα της υπερφόρτωσης και της απελπισίας. Δεν είναι απλώς η υπερβολική δουλειά, αλλά η αίσθηση ότι δεν θα τελειώσει ποτέ, ότι ποτέ δεν θα ανακουφιστείς.

Οι εταιρείες συνηθίζουν να λένε στους εργαζόμενους να ξεκουραστούν και να πάρουν λίγο χρόνο για τον εαυτό τους αντί να αξιολογούν τι τους προκαλεί αυτή την εξάντληση. Στη δική μου περίπτωση αυτό συμβαίνει γιατί έχω επιλέξει να βάζω όλα τα βάρη της επιχείρησης μου πάνω μου. και να ελέγχω τα πάντα. Υπενθυμίζω στον εαυτό μου ότι το αφεντικό, όχι ο εργαζόμενος, ελέγχει τις συνθήκες εργασίας, τις ώρες, την ευθύνη για τις αποτυχίες.

Πριν λίγο καιρό η εφαρμογή γνωριμιών Bumble έδωσε στους υπαλλήλους μία εβδομάδα αμειβόμενες διακοπές για να αντιμετωπίσουν την εξουθένωση. Αυτή είναι μία υπέροχη ιδέα εκ πρώτης όψεως. Αλλά το σχέδιο έχει ένα ελάττωμα: Με το να κάθονται όλη την ίδια στιγμή, απλώς καθυστερείς την δουλειά που πρέπει να γίνει, αντί να απαλλάσσεις τους ανθρώπους από τη δουλειά. Μ’ αυτή τη προσέγγιση δεν θα λυθεί το πρόβλημα, επειδή το αφεντικό δεν το λύνει, απλά το αναβάλλει. Εάν οι εταιρείες θέλουν να σταματήσουν να εξαντλούν τους υπαλλήλους τους, πρέπει να ορίσουν πότε ξεκινά και πότε τελειώνει η εργάσιμη ημέρα και να ξεκαθαρίσουν ότι δεν υπάρχει τιμωρία εάν δεν ανοιχτεί ένα email εκτός των ωρών εργασίας. Κανείς δεν πρέπει να ακούει τον χαρακτηριστικό ήχο της ειδοποίησης μετά το δείπνο και κανείς δεν πρέπει να στέλνει email, εκτός αν είναι απολύτως απαραίτητο.

Όλα τα προβλήματα αυτά επιδεινώνονται στην “απομακρυσμένη” εργασία. Το πρώτο μου αφεντικό – πίσω το 2008- όταν δούλευα σ’ ένα γραφείο, έστελνε email όλες τις ώρες της μέρας. Οι εταιρείες θα φαίνονταν έξυπνες εάν επανεξέταζαν τις τυπικές ώρες εργασίας. Οι απομακρυσμένοι εργαζόμενοι αφιερώνουν περισσότερες ώρες εν μέρει επειδή είναι πολύ πιο δύσκολο να σταματήσεις—είσαι ήδη σπίτι, δεν χρειάζεται να μετακινηθείς και ούτω καθεξής.

Στην περίπτωσή μου, είμαι αυτός που θέτει πολιτικές και όρια, και παρόλο που μπορεί να είμαι γενναιόδωρος και προσεκτικός με τις προσδοκίες μου από τους άλλους, εξακολουθώ να μαθαίνω να ορίζω για τον εαυτό μου. Η εργάσιμη μέρα μου μπορεί να τελειώνει στις 5 μ.μ., αλλά πιάνω τον εαυτό μου να ελέγχει τα email πολλές ώρες μετά, πάντα έτοιμος να συμβεί κάτι για να αποδείξω ότι το άγχος μου είναι σωστό – ότι αν καθυστερήσω να δω κάτι δύο δευτερόλεπτα, όλα θα καταρρεύσουν. Αλλά σιγά σιγά μαθαίνω ότι λίγες ώρες, μια μέρα, ή ακόμα και μια εβδομάδα μακριά δεν θα φέρουν το τέλος του κόσμου και ότι αυτά τα email θα με περιμένουν όταν τελειώσω τη χαλάρωση.

*Το κείμενο γράφει ο Ed Zitron

Πηγή: The Atlantic