Όλα αυτά είναι το Πάσχα, και βεβαίως σε αυτό το Πάσχα χωρούν όλοι…
Ο Καθηγητής της Δογματικής και Συμβολικής Θεολογίας στο Τμήμα Θεολογίας του ΑΠΘ, Χρυσόστομος Σταμούλης μιλά στην Parallaxi για το Πάσχα του σήμερα
Η ημέρα της Αναστάσεως είναι η μεγαλύτερη και σπουδαιότερη του Ανατολικού Χριστιανισμού. Βαίνοντας προς αυτή, προηγείται η μακρά και αυστηρή νηστεία και η Μεγάλη Εβδομάδα όπου η Εκκλησία, με πένθιμες τελετές, επαναφέρει στη μνήμη των πιστών τις ταπεινώσεις και τα μαρτύρια που υπέστη ο Χριστός πριν το σταυρικό θάνατό του.
Το Πάσχα όμως, ανεξαρτήτως θρησκευτικής πίστεως, αποτελεί κορυφαία στιγμή γενικότερα. Η Ανάσταση του Ιησού Χριστού αντιπροσωπεύει την αναγέννηση, γεννά την ελπίδα, είναι η στιγμή όπου, σε ένα παιχνίδι που διαχρονικά μοιάζει χαμένο, η ζωή νικά τον θάνατο. Και είναι μια ευκαιρία για προσωπική «ανάσταση», για αφύπνιση του εαυτού μας, για αλλαγή.
Άλλωστε, δεν είναι καθόλου τυχαία και η επιλογή της Άνοιξης, της εποχής της αναγέννησης όπου ο μακρύς χειμώνας μένει πίσω και, παρότι τα έχει σαρώσει όλα με το πέρασμά του, η άνοιξη ξαναδίνει ζωή, η φύση ανθίζει, ζώα ξυπνούν από την χειμερία νάρκη, αναπαράγονται.
Η Μεγάλη Εβδομάδα συνοδεύεται από κατανυκτικό κλίμα, είναι μια εβδομάδα «παγωμένη», σαν τον χειμώνα που αναφέραμε πριν. Στις Εκκλησίες «αναβιώνονται» τα μαρτύρια του Ιησού, η Μεγάλη Παρασκευή είναι μέρα μεγάλου πένθους. Όμως, ξημερώματα Κυριακής όλα αλλάζουν.
Οικογένειες ξανασμίγουν, στρών0υν οικογενειακό τραπέζι, σπάνε αυγά, τα παιδιά σε μια γωνία παίζουν με το δώρο των νονών. Το Ελληνικό οικογενειακό τραπέζι αποτελεί ένα ρόλερκοστερ, από γέλια σε καβγά και από καβγά σε γέλια. Η έννοια της οικογένειας στην πιο κοντινή της μορφή. Όλα έτοιμα και το φαγητό σερβίρεται. Και πίνουμε εις υγείαν, και υποσυνείδητα γεννιέται ελπίδα, προσδοκία, σιγουριά.
Μια περίοδος διακοπών, μια περίοδος επανασύνδεσης, μια περίοδος αναθεώρησης.
Για την Ανάσταση και τον εορτασμό του Πάσχα στο σήμερα, μιλά στην Parallaxi ο Χρυσόστομος Σταμούλης, Καθηγητής της Δογματικής και Συμβολικής Θεολογίας στο Τμήμα Θεολογίας του ΑΠΘ καιαναφέρεται τόσο στη σημασία του Πάσχα για την εκκλησία όσο και για την ερμηνεία και τη σημασία του για τον υπόλοιπο κόσμο.
«Για την Εκκλησία το Πάσχα είναι η Ανάσταση της Σταυρωμένης Αγάπης, που είναι ο Χριστός. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι για τον κόσμο είναι η γιορτή του φωτός, άλλωστε η Εκκλησία αυτές τις ημέρες ψάλλει εκείνο το περίφημο “Νυν πάντα πεπλήρωται φωτός”. Είναι η γιορτή της φιλανθρωπίας και της ευσπλαχνίας, είναι η γιορτή της πρόσληψης και του κενού, του άδειου μνημείου απ’ το οποίο ανθίζει η Ανάσταση, είναι η γιορτή της προσδοκίας της κοινής Ανάστασης.
Και, ας λέει και σε γράμμα η αγαπημένη Κική Δημουλά πως, “μόνον αυτός Ανέστη κι αυτό δεν είναι λίγο”, εγώ θα συμπλήρωνα, αυτός Ανέστη τότε αλλά Ανέστη για όλους μας, και μένουμε όλοι με την προσδοκία της κοινής Αναστάσεως.
Για τους ανθρώπους οι οποίοι ίσως δεν είναι μέλη της εκκλησιαστικής κοινότητας, είναι η γιορτή της συνάντησης, είναι η διάβαση της διαίρεσης και των κοινωνικών δυσκολιών, είναι η γιορτή της αποδοχής της ετερότητας, η γιορτή ενός ανανεωμένου “μαζί”…
Όλα αυτά είναι το Πάσχα, και βεβαίως σε αυτό το Πάσχα, σύμφωνα με τον σπουδαίο κατηχητικό λόγο του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου, χωρούνε όλοι. Διαβάζουμε στο τέλος της θείας λειτουργίας της Πασχαλιάτικης μετά το Χριστός Ανέστη: “… Εἴ τις εἰς μόνην ἔφθασε τήν ἐνδεκάτην, μή φοβηθῆ τήν βραδύτητα˙ φιλότιμος γάρ ὤν ὁ Δεσπότης, δέχεται τόν ἔσχατον καθάπερ καί τόν πρῶτον˙ ἀναπαύει τόν τῆς ἐνδεκάτης, ὡς τόν ἐργασάμενον ἀπό τῆς πρώτης˙ καί τόν ὕστερον ἐλεεῖ καί τόν πρῶτον θεραπεύει˙ κἀκείνω δίδωσι καί τούτω χαρίζεται˙ καί τά ἔργα δέχεται καί τήν γνώμην ἀσπάζεται˙ καί τήν πρᾶξιν τιμᾶ καί τήν πρόθεσιν ἐπαινεῖ. Οὐκοῦν εἰσέλθετε πάντες εἰς τήν χαράν τοῦ Κυρίου ὑμῶν˙ καί πρῶτοι καί δεύτεροι τόν μισθόν ἀπολαύετε. Πλούσιοι καί πένητες μετ’ ἀλλήλων χορεύσατε˙ ἐγκρατεῖς καί ράθυμοι τήν ἡμέραν τιμήσατε˙ νηστεύσαντες καί μή νηστεύσαντες, εὐφράνθητε σήμερον. Ἡ τράπεζα γέμει, τρυφήσατε πάντες. Ὁ μόσχος πολύς, μηδείς ἐξέλθη πεινῶν. Πάντες ἀπολαύσατε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως˙ …”. Αυτό είναι το Πάσχα.
Απόδοση στα νέα Ελληνικά:
Αν κάποιος έφτασε μόλις την ενδέκατη ώρα, ας μη φοβηθεί για την αργοπορία του. Γιατί ο Οικοδεσπότης είναι ευγενικός και δέχεται τον τελευταίο όπως ακριβώς και τον πρώτο. Αναπαύει αυτόν που ήρθε την ενδέκατη ώρα, όπως αυτόν που εργάστηκε από την πρώτη. Και για τον τελευταίο έχει έλεος, και τον πρώτο φροντίζει. Και στον έναν δίνει, και στον άλλον χαρίζει. Και τα έργα δέχεται, και την προθυμία αγκαλιάζει. Και τις πράξεις τιμά, και την πρόθεση επαινεί. Μπείτε λοιπόν όλοι σας στη χαρά του Κυρίου σας. Κι οι πρώτοι κι οι δεύτεροι πάρετε την ανταμοιβή σας. Πλούσιοι καί φτωχοί χορέψτε ο ένας με τον άλλον. Ασκητικοί και αμελείς τύποι, γιορτάστε τούτη την ημέρα. Εσείς που νηστέψατε κι εσείς που αγνοήσατε τη νηστεία, ευφρανθείτε σήμερα! Το τραπέζι είναι γεμάτο: φάτε αρχοντικά όλοι σας! Το μοσχάρι είναι μπόλικο: κανένας να μη φύγει πεινώντας! Απολαύστε όλοι το τσιμπούσι της πίστης.
Και δεν είναι καθόλου τυχαίο το ότι γίνεται την άνοιξη… «Η άνοιξη είναι η εποχή που όλα ανθίζουν, ανακαινίζεται η κτήση, γη και ουρανός, και αυτή η ανακαίνιση συνδέεται με την Ανάσταση του Χριστού ο οποίος νικάει το θάνατο και ξαναφέρνει στη ζωή την προσδοκία. “Προσδοκώ ανάσταση νεκρών και ζωήν του μέλλοντος αιώνος αμήν”. Η ζωή γεμίζει από προσδοκία, υποχωρεί ο θάνατος και η ελπίδα βασιλεύει. Αυτή την ελπίδα δε βιώνουμε και την άνοιξη;».