Μέδουσες

Λέξεις: Κάτια Χάσιου

Γεννιέσαι γυναίκα και ακόμα και σήμερα εν άγνοια σου παραχώνεσαι άτσαλα σε έναν μονόδρομο. Υποβιβάζεσαι από την νεογνική ακόμα ηλικία και τα θέλω σου πριν ακόμα δημιουργηθούν, πνίγονται από το πολύ ροζ. Δεν έχεις δικαίωμα να επιλέξεις χρώμα. Τα παιχνίδια σου ακόμα έχουν επιλεχθεί, όχι σύμφωνα με τα ταλέντα που θα επιδείξεις αλλά μέσα από μια οριοθετημένη παλιομοδίτικη γκάμα γεμάτη υποβιβασμούς. Κουζινικά, Μπάρμπι, σύνεργα καλλωπισμού ακόμα δε και ομοιώματα βρεφών βάζοντας σε, σε θέση να μιμείσαι το ρόλο της μητέρας πριν καν αντιληφθείς την ύπαρξη σου.

Πλέον όμως μπορείς να σπουδάσεις και έχεις το δικαίωμα των επιλογών, πολλές φορές ψευδαίσθηση αυτής της ελευθερίας γιατί ακόμα και οι σπουδές πολύ συχνότερα από όσο μπορούμε να φανταστούμε αποτελούν στο μυαλό των ίδιων των γυναικών προσόν για ένα καλό γάμο. Ακολουθώντας έτσι σχεδόν παράτυπα την εξέλιξη -για τα μάτια του κόσμου που λένε- κρατώντας, χωρίς καν οι ίδιες να το παραδέχονται τα ταπεινά ένστικτα που χαρακτηρίζανε τα αδύναμο φύλο σε άλλες δεκαετίες. Δημιουργώντας έτσι ένα μοντέλο που κ’ ακόμα και αν δεν φαίνεται, φέρει έντονα μαζί του την μυρωδιά άλλων εποχών.

Συνεχίζεις να βρεις τον δρόμο σου αλλά αντιμετωπίζεις έναν κυκεώνα υποβιβασμών που ακόμα καλά κρατούν έστω και υποσυνείδητα από δικούς σου ανθρώπους ή τη λεγόμενη γειτονιά. Μπορεί να διακριθείς σε επιστημονικούς ή πνευματικούς κύκλους αλλά πολύ συχνά υποβιβάζεσαι από τη δημοσιότητα ή ακόμα από συνεργάτες σου, ειδικά στα λεγόμενα αντρικά επαγγέλματα.

Και έρχεται η πλήρης απαξίωση της προσπάθειας σου όταν πλέον περνώντας μια ηλικία βλέπεις ότι όλη σου η υπόσταση ορίζεται από την ύπαρξη ή όχι μιας .«καλής τύχης». Και η ικανότητα σου κατοχυρώνεται από μεγάλο μέρος της κοινωνίας όταν δεθείς με τα ιερά δεσμά του γάμου και μπορέσεις να γίνεις μητέρα. Ανεξαρτήτως βέβαια αν θες μπορείς η όχι.

Βαθύς υποβιβασμός και βεβήλωση της προσωπικότητας σου όταν δεν ενδιαφέρεσαι ή δεν μπορείς να ακολουθήσεις αυτό το μοντέλο. Άγχος, ψυχικό κόστος και συνεχής προσπάθεια να αναγνωρίστεις από μια κοινωνία που σε μεγάλο βαθμό ακόμα πνίγεται από σάπια στερεότυπα που δεν κατάφερε, όπως έπρεπε στο πέρασμα τόσων χρόνων και φεμινιστικών αγώνων να αποβάλλει.

Ακόμα δεν παντρεύτηκε αυτή; Δεν τύλιξε κανέναν; Ποτέ θα κάνετε παιδάκι; Συχνές φράσεις που πολλές φορές έρχονται άθελά σου και στα δικά σου χείλη. Μπλέκεσαι δηλαδή σε μικρό ή μεγάλο βαθμό σε ένα πανηγύρι στερεοτύπων και θρησκευτικών καταλοίπων που ακόμα ενθαρρύνονται από μικρές κυρίως κοινωνίες και εκκλησιαστικούς φορείς. Που μιλούν για ανάγκη σεμνοτυφίας, απόκτησης συζύγου και παιδιών και ξεπερασμένων κανόνων που διατηρούν την αγνότητα σου και άλλων αναχρονιστικών σαχλαμάρων. Όροι ακόμα και στον τρόπο που θα ντυθείς ή θα μιλήσεις, κάτι που αποδείχθηκε βάναυσα με τα τελευταία γεγονότα βιασμών και δολοφονιών γυναικών.

Έμφυλη βία: Αρκεί έν@ να ξυπνήσει για να γυρίσει ο κόσμος ανάποδα

Βομβαρδισμός ασυναρτησίων από τηλεοπτικές και όχι μόνο εκπομπές και από καλοθελητές κάθε είδους που πεπεισμένοι για το δικαίωμα τους στην έκφραση καταλύουν κάθε επιστημονική προσέγγιση του θέματος και έχουν γνώμη επί παντός επιστητού. Ένα μείγμα επιστημονικής γνώσης, που ξέρουν τα πάντα από τα εμβόλια έως αστυνομικές διάνοιες που διερευνούν εγκλήματα ανερυθρίαστα σε συζητήσεις και στα social media. Ανελέητη κριτική για γεγονότα σεξουαλικής παρενόχλησης, κακοποίησης, ενδοοικογενειακής βίας και γεγονότα γυναικοκτονίας.

Γεγονότα ακόμα και όταν αποδεικνύονται, αντί να θιγούν το κοινό αίσθημα και να καταδικάζονται, τείνουν να δικαιολογούνται ακόμα και μέσα στα δικαστήρια και το θύμα να δέχεται χυδαία επίθεση και κακόβουλο σχολιασμό ακόμα και από τις ίδιες τις γυναίκες. Που ουκ ολίγες φορές παρακολουθούμε έντρομα ότι γυναίκες όχι μόνο ενστερνίζονται αυτές τις αισχρότητες αλλά και τις χρησιμοποιούν ως σημαία για να εξάρουν την δικιά τους αγνότητα, ευπρέπεια και αρετή θυσιάζοντας εκείνη την ώρα στον βωμό κάθε έννοια γυναικείας αξιοπρέπειας και συμπαράστασης.

Γεγονότα και εγκλήματα που φανερώθηκαν και φυσικά αυξήθηκαν κατά την διάρκεια της πανδημίας, αποκαλύπτοντας έτσι άτσαλα την έλλειψη και οργάνωση κοινωνικών δομών και σωστής διαχείρισης από την κυβέρνηση αυτών των περιστατικών. Των δικαιωμάτων και της προσωπικότητας των θυμάτων που αντί να κινηθεί υπέρ τους και να αλλάξει άρδην την κατάσταση, τις άφησε βορρά στο έλεος της δημοσιοποίησης και κάθε είδους βάναυσης κριτικής του κοινού αλλά και των ίδιων των θυτών τους.

Αλλά αποκάλυψε και τα δικά μας μειωμένα αντανακλαστικά και την έλλειψη πρωτοβουλίας. Γιατί και εμείς οι ίδιοι όταν αντιμετωπίζουμε μια τέτοια κατάσταση σαν άκουσμα της διπλανής πόρτας τείνουμε να ξεγλιστρήσουμε από τις ευθύνες μας. Ήταν και είναι εύπεπτα σχεδόν φυσιολογικά και γυρνάμε το βλέμμα μας άλλου λέγοντας άντρας είναι, τον προκάλεσε αυτά είναι οικογενειακά τους κτλ. Καλλιεργώντας έτσι εν άγνοια μας και μια προσωπική συνεχή εγρήγορση και φοβική εγκράτεια στην προσωπική μας ζωή, πιστεύοντας εν τέλει ότι αν ξεφύγουμε από τους κανόνες καλά θα κάνουν αν μας τιμωρήσουν. Και εμείς μείναμε να ασχολούμαστε με τις τρίχες και την κυτταρίτιδα, ιερούς εχθρούς της κυρίας Αφροδίτης Λατινοπούλου.

Και εν έτει 2021, έχουμε κυβέρνηση με σχήμα 3 γυναικών και ένα πρωθυπουργικό βασιλικό σχεδόν ζεύγος να τηρεί σιγή ιχθύος. Και η σύζυγος του πρωθυπουργού να εμφανίζεται μόνο ως ιέρεια του στυλ και του ακριβού γούστου. Και το σύνολο σχεδόν κάθε γυναίκας πολιτευόμενης του κυβερνώντος κόμματος να μην ξεσηκώνεται, να μην καταδικάζει τα γεγονότα, να μην αποτελεί αρωγό σε μια προσπάθεια έστω συμπαράστασης των γυναικών αυτών.

Αλλά είδαμε και το χειρότερο από μεγάλο μέρος πολιτευτών της ΝΔ, να απαξιώνουν και να καταδικάζουν το ίδιο το θύμα ενώ υπάρχει έλλειψη καταδικαστικών στοιχείων ή βάση αμφιβολιών. Αναρίθμητα τα περιστατικά που σπεύδουν να απαλλάξουν τον κατηγορούμενο, προσβλητικές -τουλάχιστον- δηλώσεις και ηχηρή σιωπή από την κυβέρνηση που καταλήγει σε συνενοχή.

Δεν υπήρξε καν λεκτική καταδίκη ιδιαίτερα σε ξεδιάντροπες δημοσιεύσεις πολιτευτών τους, όπως πρόσφατα είδαμε την επαίσχυντη δήλωση νυν βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας για την υπόθεση Σεμέδο. Όπου έσπευσε ο κ.Καλλιάνος να απαξιώσει και να κατηγορήσει το θύμα, πριν καν η υπόθεση αξιολογηθεί από την αστυνομία. Προκαταβάλλοντας την απόφαση υπέρ του κατηγορούμενου όπως και των υπολοίπων που συμμετείχαν στον καταγγελθέντα βιασμό, καταφέρνοντας ταυτόχρονα με τη γελοία αυτή ανάρτηση να προσβάλει και να εκθέσει όλη την οικογένεια του θύματος. Και όχι μόνο δεν υπήρξε διαγραφή του από το κόμμα αλλά ούτε στοιχειώδης καταδίκη του.

Άκουσα πολλούς να διαμαρτύρονται για τον όρο γυναικοκτονία, δεν ξέρω αν το έχουμε αντιληφθεί αλλά γυναικοκτονία λέγεται και όχι ανθρωποκτονία, γιατί όσο και να θέλουμε να πιστεύουμε στην ισότητα δεν θα γίνει πραγματικότητα αν δεν αλλάξουν κάποια θεμέλια της κοινωνίας μας. Που ακόμα και αν δεν θέλει να λέγεται πατριαρχική αποδεικνύεται ότι είναι και πολλές φορές μοιραία και βάναυσα γίνεται και φονική.

Ξεχάσαμε τη Σιμόν ντε Μποβουάρ λοιπόν και μείναμε στα πρωϊνάδικα τελειοποιώντας την τέχνη του καλλωπισμού, της αποτρίχωσης και της ομορφιάς. Ξεχνώντας όμως την θέση μας στην κοινωνία και όχι μόνο αφήνοντας το τέρας της πατριαρχίας ανεξέλεγκτο αλλά πολλές φορές τροφοδοτώντας το εμείς οι ίδιες. Αφήνοντας το να μας κακοποιεί παίρνοντας τη μορφή του πατέρα ή του συντρόφου, να μας βιάσει με τη μορφή του συνεργάτη ή του προϊσταμένου και τσέλικα ίσως να μας αφανίσει με τη μορφή του συζύγου που επιλέξαμε εμείς οι ίδιες. Και δυστυχώς, όπως απέδειξαν τα γεγονότα ο αφανισμός δεν αφορά μόνο την προσωπικότητα μας αλλά και την ίδια μας τη φυσική υπόσταση, την ίδια μας τη ζωή…

Ο μύθος έλεγε για μια γοργόνα, στο όνομα Γοργώ που βιάστηκε από τον Θεό Ποσειδώνα και η θεά Αθηνά -γυναίκα με τις ίδιες θεϊκές δυνάμεις-, μη θέλοντας να τα βάλει με τον άντρα-θεό στράφηκε, όπως και ένα άρρωστο μέρος της κοινωνίας μας εναντίον του θύματος, της άλλης γυναίκας. Και μάλιστα, βοήθησε στο αφανισμό και την καταστροφή της.

Όσο λοιπόν οι γυναίκες θα έχουν αυτήν την αντιμετώπιση από τον άντρα και από την κοινωνία ως σύνολο όταν κακοποιούνται, θα ταυτίζονται με τη Μέδουσα κινδυνεύοντας να έχουν την ίδια μοίρα.

Σκέψη, συνειδητοποίηση και τελικά κινητοποίηση ατομικά κυρίως – θα έλεγα και κρατική πρωτοβουλία αλλά μπροστά στην εικόνα και τις αντιδράσεις που επέδειξε η συγκεκριμένη κυβέρνηση, μας το κάνει ιδιαίτερα δύσκολο ή μάλλον καλύτερα ουτοπικό έστω και να το σκεφτούμε, πόσο μάλλον να το ελπίζουμε- για να μην υπάρξει ούτε μια άλλη Ελένη, Καρολάιν, Γαρουφαλλιά, Μόνικα…

Ούτε μια ακόμα Μέδουσα!

*Η Κάτια Χάσιου είναι ειδικευόμενη καρδιολογίας στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Διαβάστε επίσης:

Κ. Πετρουλάκη: Οι γυναικοκτονίες συμβαίνουν επειδή οι άνδρες μάς θεωρούν κατώτερες