Τα μεγαλύτερα σφάλματα των ΜΜΕ τους τελευταίους μήνες – Οι συντάκτες της Parallaxi γράφουν
Γράψαμε για τα σφάλματα που μας έβγαλαν τα μάτια τους τελευταίους μήνες.
Ελεγε ο Ουμπέρτο Εκο: «Σήμερα μόνο οι ηλίθιοι κάνουν δικτατορίες με τανκς, από τη στιγμή που υπάρχει η τηλεόραση».
Η αλήθεια είναι ότι δεν πρωτοτυπούμε, ούτε καταγράφουμε ρεκόρ ως χώρα στη σχέση μας με την τηλεόραση. Αλλωστε, στα media αυτά που συμβαίνουν στην Ελλάδα, συνέβαιναν στην Αμερική πριν από 30 χρόνια γι αυτό και η ρήση: «Περισσότεροι άνθρωποι ψηφίζουν στο ριάλιτι «American Idol» παρά στις αμερικανικές εκλογές».
Κάνοντας την εισαγωγή του κειμένου «Οι συντάκτες της Parallaxi γράφουν» και σπεύδοντας να διαβάσω τις σκέψεις των κατά πολύ νεότερων σε ηλικία συναδέλφων, σκέφτομαι το εξής: Η τηλεόραση είναι υπέροχο, μαγικό, υπερβατικό μέσο. Οπως κάθε τι «μαζικό», ωστόσο, έχει γίνει εργαλείο χειραγώγησης των μαζών, όπλο προστασίας των επιχειρηματικά ισχυρών και άνδρο ασημαντοτήτων.
Σε κάποια από αυτά τα ζητήματα δεν μπορείς εύκολα να παρέμβεις. Θέλει πολλά λεφτά η τηλεόραση, άρα λογικό είναι να έχουν κανάλια οι πλούσιοι μόνον. Θέλει νούμερα θεαματικότητας για να επιβιώσει, άρα η ποιότητα που είναι αντιστρόφως ανάλογη της θεαματικότητας, υποβαθμίζεται. Τι θα μπορούσαμε να κάνουμε; Μα, απλά να είχαμε ένα σοβαρό κράτος που να θέτει απαρέγκλιτα κάποιους βασικούς κανόνες διαφάνειας, ποιότητας, λειτουργίας. Ενα κράτος που να υπενθύμιζε πως οι συχνότητες είναι «δημόσια αγαθά» και πως θα έπρεπε να έχουν και παιδευτικό χαρακτήρα, εκτός από ψυχαγωγικό.
Δεν είμαστε από αυτούς που λένε «α, εγώ δεν βλέπω τηλεόραση». Την θέλουμε, ωστόσο, πολύ καλύτερη. Και δυσκολευόμαστε να πιστέψουμε ότι ιδιοκτήτες, τηλεπερσόνες και κράτος, ενστερνίζονται την απαίτησή μας. Τα υπόλοιπα, τα καταγράφουν αναλυτικά οι συντάκτες της Parallaxi.
*Ακης Σακισλόγλου
Ο βιασμός και η σεξουαλική κακοποίηση με έδρα την χολέρα της τηλεόρασης
Τηλεόραση στην Ελλάδα των χρηστών ηθών που διατυμπανίζονται διαρκώς, με δηλώσεις περί ισότητας και γυναίκες σε υπουργεία. Με γυναίκα στην καρέκλα της προεδρίας της Δημοκρατίας, για πρώτη φορά στην ιστορία αυτής της χώρας. Στους τηλεοπτικούς δέκτες, στον μέγα και πολύ Σκάι, το παλαιότερο των reality επιστρέφει, ένα πείραμα, όπως το ονόμασαν, μια εξευτελιστική έκθεση ανθρώπων όπως το αντιλαμβανόμαστε εμείς, το”Big Brother”, επιστρέφει λοιπόν και περνά στο μπαμ χυδαιότητες την κουλτούρα του βιασμού και της υποβάθμισης του γυναικείου φύλου.
Τον Σεπτέμβρη, στα φρέσκα του σκουπιδοreality είχαμε την αδιανόητη ατάκα παίκτη, ”Με τις γκόμενες πάω με μία κάθε μέρα για να αδειάζει το πακέτο αλλιώς έχει βιασμό”. Ο εν ονόματι Αντώνης, ξαπλωμένος και ατάραχος στο διπλό του κρεβάτι και εν μέσω χαλαρής κουβεντούλας περί γυναικών, δηλώνει με την βαθυστόχαστη ειλικρίνεια την δική του λογική, λογική που ενδεχομένως είναι αποδεκτή από αρκετούς. Καμία αντίδραση από τα δύο δίδυμα τα οποία άκουγαν με προσοχή, (στα οποία και θα αναφερθώ στην συνέχεια) σαν να λέμε πως είναι οκ που στην Ελλάδα περίπου 4.500 κοπέλες βιάζονται ετησίως.
Ξεκίνησε λοιπόν μία μάχη κατά του big brother, ξεσηκώθηκε θύελλα αντιδράσεων, ακόμα και το ΕΣΡ. Και μόλις αυτό ξεχάστηκε και το reality έλαβε κανονικά και προγραμματισμένα το τέλος , τα δύο δίδυμα αγόρια που εμπλεκόταν στην συγκεκριμένη κουβέντα με τον Αντώνη τον Κρητικό, παρευρίσκονται στην εκπομπή ”Η φωλιά των ΚουΚου”, δηλώνουν με χαβαλέ και απλανές βλέμμα πώς πήγαν με την ίδια κοπέλα, χωρίς όμως να της αποκαλύψουν ότι συνευρέθηκε και με τους δύο.
Και κάπου εκεί η παρουσιάστρια Κατερίνα Καραβάτου, ρωτά για περισσότερες λεπτομέρειες και γελά. Και την συνέχεια την ξέρετε, μετανιώνει, ζητά δημόσια συγγνώμη και ισχυρίζεται πως δεν κατάλαβε τι ειπώθηκε από τα δύο αγόρια στον αέρα. Και να πούμε δα σε αυτό το σημείο πως μόλις έχει ξεσπάει το κίνημα #metoo στην Ελλάδα, μετά από την σοκαριστική αποκάλυψη της Σοφίας Μπεκατώρου, χιλιάδες κοπέλες καταγγέλλουν σεξουαλικές παρενοχλήσεις και κακοποιήσεις.
Αφήνοντας λοιπόν αυτές τις ατάκες, αυτήν την εμετική στάση απέναντι στο γυναικείο φύλλο να περνά από πανίσχυρους τηλεοπτικούς δέκτες σε εκπομπές που γνωρίζεις πολύ καλά πως παρακολουθούν και μικρά παιδιά, ενδυναμώνεις και βάζεις θετικό πρόσημο στην κουλτούρα του βιασμού, στην σεξουαλική κακοποίηση και στην εξαπάτηση συναισθημάτων. Τηλεοπτικά πρόσωπα που είναι απλά δέκτες και δεν μπορούν να κατανοήσουν την σοβαρότητα μίας τέτοιας ατάκας, που ενδεχομένως να προκαλέσει πόνο σε εκείνη που βρέθηκε εν αγνοία της και με τους δύο, και φρίκη σε εκείνη που υπέστη σεξουαλική κακοποίηση, δεν μπορούν να κρατούν τα ηνία καμίας τηλεοπτικής ζώνης.
Η τηλεόραση τους τελευταίους μήνες έχει γίνει μία κινούμενη βαριά ασθένεια, με κρούσματα τα πρότυπα που περνά και τους χαρακτήρες που δημιουργεί από τέτοια reality, τα οποία εξαπλώνονται πανηγυρικά και σε μηδενικό χρόνο.
*Μυρτώ Τούλα
Τα δύσκολα είναι αχρείαστα.
Και γιατί να δυσκολέψει κάποιος δημοσιογράφος έναν πρωθυπουργό; Γιατί ένα δελτίο ειδήσεων να σχολιάσει μια κυβερνητική ενέργεια; Τι θα κερδίσει; Έτσι λοιπόν τα τελευταία δύο χρόνια παρακολουθούμε την διακριτική στάση των ΜΜΕ απέναντι στην εξουσία, χωρίς να κρίνει καυστικά ούτε το παραμικρό. Δεν το βάζω στη ζυγαριά: απλά την κριτική που ασκούνταν στην προηγούμενη κυβέρνηση καλό θα ήταν να παραμείνει ενεργή και να αποτελέσει πρόκριμα για μια καλύτερη και πιο ποιοτική δημοσιογραφία.
Αντί αυτού, βλέπουμε δημοσιογράφους να κάνουνε φιλικές συζητήσεις με τον πρωθυπουργό σε μια τραγική περίοδο που προϊδεάζει μια απευκταία οικονομική και κοινωνική κρίση. Τα Μέσα και ο Τύπος δεν εντοπίζουν κάτι λάθος, όπως φαίνεται, στην διαχείριση της κατάστασης και επιμένουν να περιορίζουν τις ευθύνες στα πρόσωπα των πολιτών. Αμφιβάλω αν σε κάποια άλλη χώρα της Ευρώπης δεν υπάρχει ούτε ένα μέσο, θεωρητικά ανεξάρτητο, που να μην ασκεί κριτική στο κυβερνητικό σχήμα.
Ο καθένας μπορεί να ερμηνεύσει την στάση αυτή ποικιλοτρόπως. Προσφέρονται πολλά συμπεράσματα. Δεν ξέρω κατά πόσο μια τέτοια συσσωρευμένη κατάσταση ανταποκρίνεται σε θεμελιώδεις δημοκρατικές ανάγκες ενός σύγχρονου κράτους. Αυτό που φαίνεται καθαρά, όμως, είναι ότι αυτή συμφεροντολογική στάση γίνεται μονομαχία και στοίχημα για την κοινωνία και τους θεσμούς.
*Βαγγέλης Θεοδωράκης
Οι 10 χειρότερες στιγμές της ελληνικής τηλεόρασης για το 2020
Ένας ολόκληρος πλανήτης βυθισμένος και μια τηλεόραση μικροπρεπής…
Μία «μίνι» πανδημία ζει εδώ και καιρό ολόκληρος ο πλανήτης κι όμως αν ανοίξουμε μετά τις 10 το πρωί τον τηλεοπτικό μας δέκτη είναι πολύ πιθανό να ακούσουμε για (υπερ)αρκετή ώρα πράγματα που καθόλου δεν (πρέπει να μας) ενδιαφέρουν. Βεβαίως, δεν είναι δυνατόν να ακούμε όλη την ημέρα για έναν αναθεματισμένο ιό, όπως επίσης δεν βοηθά και τόσο οι ειδικοί να μαυρίζουν ολημερίς τη ψυχή μας. Γι’ αυτό και η ψυχαγωγία είναι τώρα απαραίτητη όσο ποτέ στη μικρή οθόνη. Το ζήτημα είναι ποια ψυχαγωγία «απολαμβάνουμε» και τι αυτή μας προσφέρει. Και «εδώ» είναι μάλλον που εντοπίζεται ένα ακόμη σφάλμα της ελληνικής TV.
Ένα απλό, αλλά βασικό παράδειγμα: Τους τελευταίους μήνες το ένα μετά το άλλο τα τηλεοπτικά κανάλια σχολιάζουν τις πρωινές ώρες υπέρ το δέον ποιο είναι εκείνο το πρόσωπο που θα αναλάβει μία τηλεοπτική εκπομπή, ποιος είναι αυτός που μετακινείται από ένα project σε άλλο και τελικά τι μας έδειξε το μηχανάκι της AGB με βάση τις αλλαγές που έγιναν. Ακόμη χειρότερα, κύριο θέμα τους αποτελεί ποιο είναι εκείνο το μεγάλο όνομα που δεν τα κατάφερε, αγγίζοντας τα όρια της αποτυχίας. Μια μακρά, χωρίς νόημα συζήτηση σε κουτσομπολίστικη διάθεση, που ξεκίνησε χρόνια πριν και που τώρα, σε καιρούς δύσκολους, μοιάζει να γιγαντώνεται. Πιο πολύ, όμως, μια συζήτηση που προωθεί τον ανταγωνισμό και που μόνο μικροπρέπεια δείχνει.
Για να γίνει αντιληπτή αυτή η τελευταία παραδοχή, χρειάζεται μονάχα να μπούμε έστω για λίγο «στα παπούτσια του άλλου». Πώς είναι να σχολιάζεται μαζικά από συναδέλφους σου κάθε επόμενο τηλεοπτικό βήμα, που στο κάτω κάτω έχει να κάνει με την επιβίωσή σου; Πώς νιώθεις όταν ασταμάτητα συζητείται η διακοπή του συμβολαίου σου και άρα η υφιστάμενη ανεργία σου; Πάνε τρεις μήνες περίπου από τότε που παρουσιάστρια έληξε το συμβόλαιό της με τηλεοπτικό σταθμό και λίγα λεπτά μετά καλείτο βουρκωμένη να απαντήσει on camera για το τέλος της συνεργασίας της. Ήταν στην ίδια συνέντευξη που ρωτήθηκε ποιο θα είναι το επόμενο τηλεοπτικό της βήμα και πώς νιώθει για το τηλεοπτικό προϊόν που παρουσίασε και παρόλα αυτά δεν ευδοκίμησε.
Με δυο λόγια δύο τα τινά: Από τη μία ασταμάτητα ρεπορτάζ για τη «μπίζνα» του κάθε τηλεοπτικού αστέρα, παρουσιασμένα σε ένα κοινό που βιώνει καθημερινά τα αποτελέσματα της επέλασης ενός φονικού ιού. Από την άλλη, μια κουβέντα δίχως τέλος και χωρίς ενδοιασμούς στο βωμό της ανθρωποφαγίας και της πολυπόθητης επιτυχίας.
Είναι ίσως τώρα η ώρα για περισυλλογή και αναζήτηση από τους τηλεοπτικούς σταθμούς νέων, φρέσκων θεμάτων πάντα με στόχο την ποιότητα και τον αλληλοσεβασμό. Μοιάζει ακατόρθωτο, δεν είναι όμως…
*Στέλλα Παϊσανίδη
The Bachelor (ή αλλιώς πως 20 γυναίκες ερωτεύτηκαν τον ίδιο άντρα σε μία εβδομάδα)
Η αλήθεια είναι πως ανήκω σε εκείνους, που με προσοχή, παρακολούθησαν όλα τα reality, που προβλήθηκαν φέτος στην ελληνική τηλεόραση. Από Bachelor έως GNTM και από Big Brother έως Survivor. Και η λίστα, όλο και μεγαλώνει, όσο η τηλεοπτική χρονιά προχωρά.
Σήμερα θα μιλήσουμε, όμως, για το The Bachelor. Αν και το παρακολουθούσα, πάντα γνώριζα πως πρόκειται για ένα καλογραμμένο σενάριο. Γεγονός που επιβεβαιωνόταν από τα δεκάδες παρόμοια περιστατικά που «έμοιαζαν» με εκείνα που γίνονταν στο εξωτερικό. Λιποθυμίες, καυγάδες, ατυχήματα. Όλα ίδια. Μάλλον, κάποιος έκανε καλή μετάφραση στην ελληνική εκδοχή. Δεν θα επεκταθώ, επίσης, στα μαργαριτάρια που ακούγαμε διαρκώς. Η μία παίκτρια ήθελε να πάει στη Μάνη, που είναι μικρά νησάκια για την ίδια (πολύ γελάσαμε) και η άλλη επέμενε πως έχει δει ιπτάμενους δίσκους (κανένα πρόβλημα, ότι θέλει το κορίτσι).
Πέρα απ’ αυτά, όμως, ποτέ δεν συμμερίστηκα τον σκοπό και τα πρότυπα που προβάλλει το συγκεκριμένο reality. Μου φαινόταν πάντα αδιανόητο, πως 20 γυναίκες «σφάζονται» για την καρδιά του Bachelor. Κλαίνε, τσιρίζουν και κάνουν τα πάντα για το πολυπόθητο τριαντάφυλλο. Όχι, ποτέ δεν υπερασπίστηκα αυτό τον εξευτελισμό, ούτε πρόκειται να το κάνω. Γνωρίζω τι μπορεί και τι όχι να μου προσφέρει ένα τέτοιο πρόγραμμα. Μα ποτέ δεν περίμενα, να μου διδάξει τρόπους συμπεριφοράς και σωστά στερεότυπα.
Απορώ πως γίνεται μέσα σε μία εβδομάδα να ερωτευθείς τόσο πολύ έναν άνθρωπο. Αδυνατώ να καταλάβω τον λόγο που κάποιος επιλέγει να συμμετέχει σε ένα τέτοιο reality. Γιατί κάποιος να μπει στη διαδικασία να περιμένει να δει αν θα τον επιλέξουν για ζευγάρωμα και μάλιστα δημόσια. Ίσως για την δημοσιότητα; Ίσως για τους followers; Άγνωστο. Το μόνο σίγουρο είναι πως αν και reality, περνάει υποσυνείδητα μηνύματα και είτε θέλουμε είτε όχι ήδη βλέπουμε τις αιτήσεις συμμετοχής για τον 2ο κύκλο.
*Νίκος Γκάγιας
Ένα μικρό σχόλιο για τον χθεσινό τελικό του GNTM και την ατάκα ”Η ομορφιά νικάει πάντα”
Η ομορφιά νικάει πάντα
Το Greece’s next top model ήταν το φετινό guilty pleasure μου. Παρακολουθούσα κάθε επεισόδιο όχι γιατί θα παρουσίαζε κάτι σχετικό για την μόδα ή για τις ευφάνταστες φωτογραφίσεις που έχουμε δει σε αντίστοιχα του εξωτερικού αλλά για το ριάλιτι. Φέτος, στο κάστινγκ είδαμε αγόρια και κορίτσια, η παρουσία των plus size μοντέλων ήταν εμφανής, πίστευες ότι φέτος δεν θα δούμε μόνο τα κλασικά πρότυπα μοντέλων που σιγά -σιγά απορρίπτει το εξωτερικό, κάνοντας στροφή σε μοντέλα σαν την Ashley Graham, Georgia Pratt, Iskra Lawrence. Και όμως, το κλασικό πρότυπο κέρδισε με τα ήδη αρκετά αδύνατα κορίτσια να “πρέπει να στεγνώσουν”, όπως λατρεύουν να μας υπενθυμίζουν οι κριτές. Πρώτα επεισόδια και τα νέα στον χώρο μοντέλα υποχρεώνονται να κάνουν γυμνή φωτογράφιση. Γυμνή φωτογράφιση, μπροστά στους κριτές, στους υπόλοιπους διαγωνιζόμενους και σε όλο το τηλεοπτικό προσωπικό. Κλάματα, απειλές ότι αν δεν κάνουν γυμνή φωτογράφιση θα φύγουν και πολλά ακόμα αντιμετώπισαν τα 20χρονα κορίτσια και αγόρια. Μία λογική του τύπου αν σε αυτή την δουλειά αν δεν ξεγυμνωθείς τώρα δεν θα κάνεις πολλά στον χώρο.
Τρίτη σεζόν Gntm και τα ευτράπελα έπρεπε να ξεπεράσουν αυτά των προηγούμενων κύκλων, να κάνουν λίγο παραπάνω body shaming; Να φωτογραφηθούν με άλογα σε ένα δωμάτιο; Ή μήπως -η καλύτερη ιδέα- να φωτογραφηθούν σε μία προστατευόμενη περιοχή; Bingo! Μηχανές, γουρούνες στην προστατευόμενη περιοχή Natura της Ελαφονήσου για μια φωτογράφιση τύπου Mad Max. Πλάνα με τις μηχανές και το αγροτικό να «θερίζουν» την περιοχή ήταν αρκετά για να σε κάνουν να αναρωτηθείς πόσο πιο χαμηλά μπορεί να πέσει η ελληνική τηλεόραση.
Τρεις σεζόν GNTM, τρεις σεζόν περιφρονητικών σχολίων προς τα μοντέλα που προσπαθούν να κάνουν το ξεκίνημα τους σε αυτό τον χώρο, τρεις σεζόν γεμάτες λανθασμένα πρότυπα. Ίσως ήρθε η ώρα να σκεφτούν τον αντίκτυπο που αφήνουν σε μία κοινωνία που προσπαθεί να αποβάλλει τα στερεότυπα. Και όχι κ. Καγιά, η ομορφιά δεν νικάει πάντα, αυτό που κερδίζει στην ζωή δεν είναι η εξωτερική εμφάνιση αλλά ο χαρακτήρας σου!
*Eύα Καβάζη
Συζητήσεις καφενείου σε ζωντανή μετάδοση
Αναλύσεις επί αναλύσεων, τοποθετήσεις από «βαφτισμένους» κριτικούς διαιτησίας και προσωπικές απόψεις αντί ενημέρωσης. Αυτό είναι το format που «πλασάρουν» τα τελευταία χρόνια οι ποδοσφαιρικές εκπομπές στην ελληνική τηλεόραση μεταφέροντας στους δέκτες μας συζητήσεις που κάποιες φορές θα γίνονταν μόνο σε καφενεία της γειτονιάς. Διαφωνίες, έντονες αντιπαραθέσεις, λες και ο αγωνιστικός χώρος «μεταφέρεται» στο στούντιο.
Η πλειοψηφία του φίλαθλου κοινού της χώρας έχει εδώ και χρόνια γυρίσει την πλάτη σε τέτοιου είδους εκπομπές που δεν λένε φυσικά να το καταλάβουν και… πανηγυρίζουν για μονοψήφια νούμερα τηλεθέασης ακόμη και στο target group στο οποίο στοχεύουν. Η προβολή του αθλητισμού στην ελληνική τηλεόραση πάσχει και από πλευράς περιεχομένου που προσφέρει πλέον στον τηλεθεατή. Τα μεγάλα αθλητικά γεγονότα από την Ελλάδα και το εξωτερικό έχουν γίνει «έρμαιο» των συνδρομητικών καναλιών, με την δημόσια τηλεόραση να προσφέρει σανίδα σωτηρίας στα υπόλοιπα ημι-επαγγελματικά και ερασιτεχνικά πρωταθλήματα της χώρας, αλλά με τις ζωντανές μεταδόσεις το σαββατοκύριακο να μην ξεπερνούν τα δάχτυλα των δύο χεριών.
Μπορούμε να ευελπιστούμε σε καλύτερες ημέρες; Θεωρητικά ναι, αλλά στην πράξη δεν φαίνεται να μπορούμε να περιμένουμε και πολλά. Από τη στιγμή που και στο συγκεκριμένο χώρο έχουμε τα τελευταία χρόνια «ανακύκλωση» των ίδιων προσώπων και οι εκπομπές προβάλλονται από τηλεοπτικούς σταθμούς οι ιδιοκτήτες των οποίων ασχολούνται επενδυτικά με το ελληνικό ποδόσφαιρο. Συνεχίζουμε επομένως ως τηλεθεατές να παραμένουμε σε θέση άμυνας και να περιμένουμε την κατάλληλη στιγμή για την αντεπίθεση μας, μέχρι να καταλάβουν ότι η… μπάλα άλλαξε τερέν.
Πες μας κι εσύ τι ξέρεις
Για μένα λοιπόν ένα από τα μεγαλύτερα λάθη των τηλεοπτικών ΜΜΕ το τελευταίο διάστημα, είναι ότι προβάλλονται καθημερινά τόσο λάθος πρότυπα, την ίδια ώρα που χιλιάδες συμπολίτες μας πεθαίνουν μόνοι τους σε ένα άδειο δωμάτιο νοσοκομείου.
*Bιβή Κοτσαπουϊκίδου
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
