Women’s Talk: Να μη σας νoιάζει πότε θα γίνουμε μάνες!

Επιμέλεια κειμένου: Μυρτώ Τούλα, Χρυσάνθη Αρχοντίδου 

Με διαφορά λίγων ημερών επισκεφτήκαμε τους δικούς μας, στην μία περίπτωση, κοπέλα ετών 25, συγκατοικεί με τον σύντροφο της, έχει σταθερή εργασία και ας πούμε μία οικονομική άνεση. Στην άλλη περίπτωση κοπέλα ετών 24, ορκισμένη single, με σταθερή εργασία και δικό της σπίτι.

Στην πρώτη περίπτωση ύστερα από το οικογενειακό φαγητό της Κυριακής έπεσε στο τραπέζι η ατάκα “πότε καλέ θα κάνετε ένα παιδάκι και θα ανεβείτε τα σκαλιά της εκκλησίας”, στην δεύτερη περίπτωση πέφτει στο τραπέζι η ατάκα “μα καλά, τόσο όμορφο κορίτσι, σαν τα κρύα τα νερά και μένεις μόνη ακόμη;” Σε αυτές τις ερωτήσεις που κυρίως οι γυναίκες έρχονται αντιμέτωπες για ακόμη μία φορά με την πατριαρχία της ελληνικής κοινωνίας, ο κρύος ιδρώτας, το σταυροπόδι που κοντεύει να σπάσει τα κόκκαλα των ποδιών και οι αμήχανες κινήσεις κυριαρχούν πάντοτε στην στάση του σώματος, ενώ στο μυαλό πλανάται ένα “ΝΑ ΜΗΝ ΣΑΣ ΝOΙΑΖΕΙ!”.

Oι γυναίκες που πλησιάζουν τα 30, που έχουν μακροχρόνιες σχέσεις, που συγκατοικούν, που είναι καλά με τον σύντροφο τους, που επιλέγουν έστω να κρατήσουν την καριέρα τους, που διαλέγουν να είναι single, που απλώς δεν νοιώθουν έτοιμες να γίνουν μάνες ή δεν το επιθυμούν ή δεν έτυχε, έρχονται αντιμέτωπες (ντεφάκτο) με χιλιάδες άβολες και αμήχανες ερωτήσεις από το οικείο ή και το εργασιακό τους περιβάλλον, οι οποίες ερωτήσεις – να ξεκαθαρίσουμε πως – εισβάλλουν βίαια στην προσωπική ζωή της καθεμιάς. Και πραγματικά να καταλάβουμε την μάνα μας και την γιαγιά μας που ψάχνουν να βρουν την συνέχεια της οικογένειας και να συμβάλλουν στην ανατροφή ενός νέου μέλους της, οι υπόλοιποι;

Αναρωτηθήκατε ποτέ, πόσες γυναίκες έχασαν μία θέση στο εργασιακό κομμάτι επειδή ήταν σε ηλικία μητρότητας, ή ήθελαν να αποκτήσουν παιδί; Την απάντηση θα σας την δώσουμε εμείς, έχουμε φίλες άνω των 30 που μία από τις ερωτήσεις που θα δεχθούν στις συνεντεύξεις για δουλειά είναι αυτή: “σκοπεύεις να κάνεις παιδί;” Kάθε φορά που εισβάλλει κάποιος στην προσωπική σου ζωή με τέτοιου τύπου σχολιασμούς και ερωτήσεις, εσύ κάθεσαι και απορείς: “Τι θα αλλάξει στην ζωή σου ρε αδερφέ;” Και ενώ πραγματικά αυτή θα ήταν η ιδανική απάντηση που θα ήθελες να δώσεις, αρκείσαι σε ένα “είμαι μικρή”, “δεν αισθάνομαι έτοιμη” ακόμη και μία από τις πιο κλασικές ατάκες “δεν έχω βρει ακόμη τον κατάλληλο”. Ενώ θέλεις τόσο πολύ να αποτινάξεις από πάνω σου το στερεότυπο της θέσης της γυναίκας στην κοινωνία, που στα μυαλά ορισμένων έχει έρθει για έναν σκοπό: να γίνει μάνα- από μικρές εξάλλου αυτό ακούγαμε, μητρότητα το σπουδαιότερο πράγμα στη ζωή της γυναίκας- μένεις και πάλι σιωπηλή. Στην πραγματικότητα όμως, θέλεις να φωνάξεις και να πεις, ότι δεν θέλεις να κάνεις παιδιά, ότι δεν μπορείς, ότι δεν έχεις ανάγκη κανέν@ σύντροφ@ και περνάς καλά μόνη σου, ότι, ότι, ότι… Δίνεις ευγενικές απαντήσεις που ξέρεις ότι θα καθυστερήσουν την πίεση που θα έρθει ξανά και μένεις άβολη και σιωπηλή.

Είμαστε γεννημένες με το άγχος του να προλάβουμε να γίνουμε μάνες, ξέρουμε πως τα ωάρια μας έχουν ημερομηνία λήξης, στο λέει και η γυναικολόγος σου όταν περνάς την μετεφηβεία, ότι από τα 35 και μετά η γονιμότητα της γυναίκας φθίνει και η εγκυμοσύνη γίνεται πιο δύσκολη – και πιο επικίνδυνη, αποτέλεσμα αυτού να παραμένεις και αγχωμένη και φοβισμένη. Ας πούμε όμως πως δεν θέλεις να πιέσεις τον εαυτό σου να πάρεις αυτή την απόφαση μέχρι τα 40, εναλλακτική υπάρχει όσο προχωρά η επιστήμη και ονομάζεται εξωσωματική, διαφωνείς με αυτό; Μπορείς να υιοθετήσεις, δεν επιθυμείς ούτε αυτό και δέχεσαι απλώς πως το μητρικό σου ρολόι δεν χτυπά, τότε μάλλον ένας από τους χιλιάδες (πραγματικά χιλιάδες) ρόλους που έχεις ως γυναίκα δεν σε εκφράζει, δεν σε γεμίζει και κάπως έτσι στρέφεις το ενδιαφέρον σου αλλού γιατί ξέρεις πως με τον σύντροφο σου έχετε μία ολοκληρωμένη σχέση και δεν χρειάζεστε τον καρπό του έρωτα για να ανθίσει, γιατί επιθυμείς να επενδύσεις την ζωή σου στην δουλειά των ονείρων σου, γιατί απλώς όντως δεν έτυχε να βρεθεί ο καλύτερος και πληγώθηκες πολύ, ή γιατί πολύ απλά έχεις τόσο γαμ@τη ζωή που δεν περιμένεις ένα παιδί να σου φτάσει στο έπακρο την ευτυχία. Και ξέρετε, ορισμένες φορές όταν μία γυναίκα δεν είναι έτοιμη να γίνει μάνα, ίσως είναι και η πιο σοφή απόφαση που θα πάρει, για να προστατέψει το μελλοντικό παιδί της.

Έχουμε φίλες που είναι 35-40, είναι ελεύθερες, η κάθε μία για τους δικούς της λόγους, πολλές από αυτές ήθελαν παιδί, άλλες όχι. Βρίσκονται σε χιλιάδες παιδικά πάρτι, έρχονται σε επαφή με τα παιδιά των φίλων τους, αλλά δεν ακολουθούν το ίδιο status quo. Δέχθηκαν σχόλια του στιλ “έμεινε στο ράφι”, “μαγκούφα”, “γεροντοκόρη” και πάντοτε πληγωνόντουσαν με τον ίδιο τρόπο. Όμως, επέλεξαν την ζωή τους και είναι καλά με αυτήν. Από την αντίπερα όχθη γνωρίζουμε γυναίκες που προχώρησαν σε έκτρωση, έλαβαν το χάπι της επόμενης ημέρας, έπαιρναν αντισυλληπτικά, δεν μπορεί κανείς να τις κατηγορήσει για αυτό, το σώμα τους, τους ανήκει, το ίδιο και η προσωπική τους ζωή. Ζούμε στην κοινωνία, που είναι πολύ πιο εύκολο να ασχολείσαι με τις αποφάσεις και τις ζωές των άλλων παρά με την δική σου.

Το στίγμα της γυναικείας μοναξιάς 

Το να είσαι ελεύθερος, κάποτε θεωρούνταν μία μεταβατική και προσωρινή περίοδος, μία αντίστροφη μέτρηση μέχρι να “βρεις τον κατάλληλο, να ζυμώσεις την δική σου οικογένεια και να κάνεις παιδιά”. Στις μέρες μας, όσο και να έχει κανονικοποιηθεί το single life σε σχέση με τις προηγούμενες γενιές, ακόμα ακούμε γύρω μας αναχρονιστικές και στερεοτυπικές αντιλήψεις για όσες κοπέλες επιλέγουν να μην έχουν κάποιον στη ζωή τους, είτε αυτό είναι μόνιμο, είτε όχι.

Αν είσαι άνδρας, το να επιλέξεις τον δρόμο της μοναξιάς στο συντροφικό κομμάτι, πολλές φορές είναι “σοφό, επικεντρώνεσαι στην καριέρα σου και τίποτα δεν σου αποσπά την προσοχή”, “είσαι σοβαρός και δεν τσιλιμπουρδίζεις, περιμένεις να βρεις την κατάλληλη και μπράβο σου”. Ταυτόχρονα, έχουμε στο μυαλό μας τους single άντρες ως ορκισμένους εργένηδες που ζούνε το βράδυ και κοιμούνται το πρωί, ως ξέφρενα party animals που υπάρχουν χωρίς καμία έγνοια στον κόσμο, φέρνοντας διαφορετικές κοπέλες στο σπίτι όποτε τους καπνίσει. Όπως και να έχει, ο ελεύθερος άντρας για την κοινή γνώμη είναι καλός, συνετός, ψυχή της παρέας, γ@μι@ς και άλλα επίθετα με θετικό πρόσημο στη σημασία τους.

Για μία γυναίκα δυστυχώς, δεν ισχύει το ίδιο. Από τη δεκαετία των 20’s ακόμα, ξεκινούν οι ερωτήσεις στα οικογενειακά τραπέζια για το “πότε θα μας φέρεις ένα καλό παιδί”, “όλοι οι άντρες στα πόδια σου θα είναι, βγαίνεις με κανέναν;” και “πώς και είσαι ακόμα μόνη σου τόσο ωραία κοπέλα”. Οι περισσότερες φίλες σου είναι δεσμευμένες και ακούς σχόλια του τύπου “Δεν νομίζεις ότι ήρθε η ώρα να μπεις και εσύ σε μια σοβαρή σχέση;”.  Εσύ όμως δεν το βλέπεις έτσι, δεν σε ανησυχεί αυτό. Τα σχόλια σου περνάνε αδιάφορα. Είσαι νέα, ελεύθερη, έχεις όλη τη ζωή μπροστά σου. Για μερικές, η επαγγελματική πορεία αποτελεί τη μοναδική προτεραιότητα σε αυτές τις ηλικίες, από το να περάσεις τα μαθήματα στη σχολή, μέχρι την εργασιακή αποκατάσταση και το να βρεις την πρώτη σου “σοβαρή” δουλειά, με σκοπό να αρχίσεις να χτίζεις μία καριέρα, ένα επαγγελματικό μέλλον.

Για μερικούς, τα 20 σου είναι η ηλικία του “να περνάς καλά”, να διασκεδάζεις, να βγαίνεις έξω μέχρι το πρωί και να φλερτάρεις, να βγαίνεις ραντεβού με πολλούς άνδρες και να μαθαίνεις τον εαυτό σου μέσα από αυτά. Άλλες πάλι, ίσως να τις έχει τραυματίσει μία τοξική σχέση, να έχουν πληγωθεί ανεπανόρθωτα και να θέλουν να “επουλωθούν” πριν προχωρήσουν στην επόμενη, περνώντας όσο περισσότερο χρόνο μπορούν με τον εαυτό τους. Οι λόγοι είναι χιλιάδες, όμως μάλλον όχι αρκετοί.

Τα χρόνια περνάνε και οι ερωτήσεις γίνονται όλο και πιο επίμονες, από οικογένεια, φίλους, γνωστούς και αγνώστους. Φτάνεις στα 30 και ξαφνικά όλοι γύρω σου αρχίζουν να εκφράζουν την ανησυχία τους λίγο εντονότερα. “Μα καλά, τόσο όμορφη κοπέλα, ακόμα ελεύθερη είσαι;”, “Περνάνε τα χρόνια, δεν θα δούμε δαχτυλίδι;”. “Σύντομα θα βρεις κάποιον, δεν πειράζει” – ποιον ακριβώς πειράζει; “Θα πρέπει να αισθάνεσαι μεγάλη μοναξιά” – όχι, “Να βρούμε κανέναν να σε προξενέψουμε” – καλύτερα να πεθάνω.

Όλοι γύρω σου θεωρούν ότι δεν είσαι ικανοποιημένη, ότι είσαι μόνη και θλιβερή, οδεύεις στην κατεύθυνση της “γεροντοκόρης”. Από την άλλη, οι εργένηδες άντρες της ηλικίας σου, σε βαριούνται, αναζητούν το καλύτερο, το ζωηρότερο, το νεότερο, σε 20χρονα κορίτσια. Οι φίλες σου έχουν ήδη αρχίσει να αρραβωνιάζονται, τα bachelors έρχονται το ένα μετά το άλλο, το όνομα σου έχει ήδη γραφτεί στον πάτο νυφικών παπουτσιών και προσπαθούν να σου πετάξουν την ανθοδέσμη σε κάθε γλέντι. Θες δεν θες, όσο καλά και να νιώθεις με τη μοναξιά σου, η ιδέα της συντροφικότητας και του γάμου έχει καρφωθεί – από άλλους – στο κεφάλι σου και είναι ένα καμπανάκι που ξέρεις ότι θα χτυπά συχνά, άθελά σου. Κάπου εκεί τα ραντεβού γίνονται ανυπόφορα, πάντα επικρατεί το “πως και δεν έχεις κάνει σχέση τόσο καιρό;”

Όταν τα 40 πλησιάζουν, η κατάσταση έχει αρχίσει και γίνεται ανυπόφορη. Είσαι πλέον και επίσημα “γεροντοκόρη”. Τα κατορθώματά σου δεν τα παίρνουν και πολύ στα σοβαρά, η καριέρα σου είναι καλή, αλλά μέχρι εκεί, ποτέ εντυπωσιακή. Παραμένεις μόνη σου και αυτό είναι το μεγαλύτερο σου ψεγάδι. Και αν δεν έχεις κάνει την καριέρα που είχες στο μυαλό σου, τότε είσαι single ΚΑΙ αποτυχημένη. Η ανησυχία των γύρω σου έχει μετατραπεί σε λύπηση. Μέχρι και σήμερα που υποτίθεται έχουμε κάνει τόσα βήματα μπροστά ως κοινωνία, έχουμε παλέψει για τα δικαιώματα μας και τα έχουμε (σχεδόν) αποκτήσει, μία γυναίκα χωρίς έναν άντρα στο πλευρό της, παραμένει ελλιπής. Παραμένει αδύναμη, δυστυχισμένη και ασταθής. Είναι πολύ απαιτητική, πολύ τρελή ή πολύ τρυφερή. Θέλει πάρα πολλά ή δεν θέλει τίποτα.

Αν έχεις μεγαλώσει με τα ιδανικά του γάμου, της σωστής και ολοκληρωμένης οικογένειας, του νυφικού και των παιδιών να γεμίζουν το σπίτι, μπράβο σου και κάνε ό,τι περνάει από το χέρι σου για να ζήσεις μία τέτοια ζωή. Γύρω σου όμως, υπάρχουν γυναίκες με διαφορετικά θέλω και προτεραιότητες, που η ανεξαρτησία τους είναι η δύναμη τους και δεν είναι αναγκασμένες να συμμορφωθούν στα δικά σου ιδανικά. Οπότε άστες να ζήσουν όπως αυτές θέλουν, παραλείποντας τις παραβιαστικές ερωτήσεις και τα αγενέστατα υπονοούμενα για μία ζωή που δεν σου πέφτει κανένας απολύτως λόγος.