Η πόλη που κουράστηκε να περιμένει – Θεσσαλονίκη, υποδομές και πολιτική ευθύνη

Λέξεις: Μαρία Γουργούρη

Η Θεσσαλονίκη είναι μια πόλη που έμαθε να περιμένει. Να περιμένει υποδομές, υποσχέσεις και χρονοδιαγράμματα που διαρκώς αλλάζουν. Για χρόνια, οι πολίτες έζησαν με εργοτάξια, λαμαρίνες και ανοιχτές πληγές στο κέντρο της πόλης.

Το Μετρό έγινε σύμβολο. Και, δυστυχώς, έγινε και ανέκδοτο. Όχι μόνο επειδή δεν ολοκληρωνόταν, αλλά και επειδή κατέληξε να συμβολίζει ολόκληρη την κρατική δυσλειτουργία.

Η Θεσσαλονίκη δεν κουράστηκε να περιμένει απλώς τα έργα που της υποσχέθηκαν. Κουράστηκε να περιμένει ένα κράτος που να λειτουργεί με συνέπεια. Η επέκταση του Μετρό στην Καλαμαριά αναβλήθηκε ξανά για «μετά το Πάσχα». Πριν έναν χρόνο, οι εξαγγελίες μιλούσαν για αρχές Δεκεμβρίου του 2025. Έπειτα για το τέλος Μαρτίου του 2026. Και τώρα πάλι, χωρίς σαφή ημερομηνία. Η αναβολή έγινε καθεστώς.

Στη Θεσσαλονίκη, επί χρόνια, η απουσία ολοκληρωμένων υποδομών δεν αποτέλεσε απλώς τροχοπέδη για την ανάπτυξη. Αποτέλεσε παράγοντα υποβάθμισης της ζωής. Οι εργαζόμενοι και όσοι κατέβαιναν καθημερινά στο κέντρο ξόδευαν ώρες για μετακινήσεις. Οι επιχειρήσεις είδαν τον τζίρο τους να μειώνεται. Ολόκληρες περιοχές εγκλωβίστηκαν πίσω από λαμαρίνες και εργοτάξια.

Κάθε καθυστέρηση σε ένα έργο υποδομής, μικρό ή μεγάλο, δεν είναι –όπως συχνά παρουσιάζεται– ένα απλό τεχνικό ατύχημα. Είναι πολιτική επιλογή. Είναι αποτέλεσμα ελλιπούς σχεδιασμού και απουσίας ουσιαστικής λογοδοσίας.

Οι πόλεις δεν είναι project management. Είναι άνθρωποι, ρυθμοί, καθημερινές διαδρομές και κοινωνικές σχέσεις. Η αναμονή δεν είναι ουδέτερη κατάσταση∙ φθείρει την εμπιστοσύνη του πολίτη προς το κράτος και γεννά κυνισμό.

Η Θεσσαλονίκη, όπως και καμία μεγάλη πόλη, δεν ζητά χάρες. Ζητά τα αυτονόητα: να αντιμετωπίζεται ως Ευρωπαϊκή μητρόπολη και όχι ως μόνιμο εργοτάξιο.

Το ζητούμενο δεν είναι απλώς να ολοκληρωθεί ένα έργο, όποτε κι αν αυτό συμβεί. Το ζητούμενο είναι να αλλάξει ο τρόπος με τον οποίο σχεδιάζονται τα έργα και η ανάπτυξη στη χώρα: με χρονοδιαγράμματα που τηρούνται, με λογοδοσία και με διαφάνεια.

Γιατί χωρίς αυτά, κάθε έργο κινδυνεύει να γίνει κι αυτό σύμβολο καθυστέρησης, και στη χειρότερη περίπτωση, ακόμη ένα ανέκδοτο.

Η Θεσσαλονίκη, όπως και κάθε πόλη, δεν χρειάζεται άλλα εγκαίνια. Χρειάζεται ένα κράτος που να λειτουργεί πριν τα εγκαίνια.

Η Μαρία Γουργούρη είναι Οικονομολόγος – Μέλος ΟΕΕ