«Όλη η Θεσσαλονίκη εκεί, μια δοκιμή θα σας πείσει» – Όταν η Αρετσού είχε τον δικό της Παράδεισο

«Το αυτοκίνητο σταθμεύει στον “Παράδεισο”. Γεμάτος ασφυκτικά από κόσμο. Ο ήλιος αρχίζει να κρύβεται πίσω από τον Όλυμπο και η τζαζ αρχίζει να σκορπίζει τους ήχους της.

Τα τραπεζάκια του “Παράδεισου” είναι γεμάτα. Και το υπόγειο τερέν του, ο υπόγειος “Παράδεισος”, ασφυκτικά γεμάτο. Εδώ πλειοψηφούν τα ρομαντικά ζευγαράκια. Ο χορός αρχίζει σε λίγο. Γενική χορευτική εξόρμηση».

Με αυτά τα λόγια ο Τάκης Σερβετάς περιγράφει τον Ιούνιο του 1932 στο πρωτοσέλιδο της εφημερίδας Μακεδονία, την κοσμοπλημμύρα που γινόταν στο εξοχικό κέντρο Παράδεισος στην Αρετσού.

Το διάσημο εξοχικό κέντρο που για δεκαετίες αποτελούσε… talk of the town και συγκέντρωνε την αφρόκρεμα της σαλονικιώτικης κοινωνίας.

Ένα μαγικό παραθαλάσσιο εξοχικό κέντρο χτισμένο στην κόψη της πλαγιάς πάνω από την παραλία, όπως αναφέρει ο Δαυίδ Μπράβο σε άρθρο που φιλοξενεί η σελίδα Θεσσαλονίκη Χαμένη Πόλη.

Όποιος γνωρίζει την Αρετσού, η οδός Ευελπίδου είναι κάθετη στην παραλιακή της Πλαστήρα. Εκεί ακριβώς, απέναντι, στο μπαΐρι προς τη θάλασσα βρισκόταν το εμβληματικό κέντρο – ρεστοράν Παράδεισος.

Ο Παράδεισος, το Χρυσό Πέταλο, η Ακρόπολις, τα Καμινίκια και άλλα μικρότερα παραλιακά κέντρα και ψαροταβέρνες μετέτρεψαν την Αρετσού στον απόλυτο προορισμό για ψαρομεζέδες, με τα φανταστικά της στέκια να χαρίζουν μια μαγική απέραντη θέα του Θερμαϊκού.

«Χορεύουν στον Παράδεισο, στο Τροκαντερό, στην Ακρόπολι, στην Ακτή, παντού» γράφει ο Τάκης Σερβετάς στην εφημερίδα Μακεδονία.

Ο Παράδεισος δημιουργήθηκε τη δεκαετία του 30′ και ιδιοκτήτης του ήταν ο Παναγιώτης Κωνσταντάκος.

Μέσα σε διάστημα λίγων χρόνων παρατηρούνται σημαντικές αλλαγές στην εικόνα του χώρου.

Το 1930 το κιόσκι είναι τοποθετημένο κάθετα στην ακτή.

Μέχρι το 1932 έχουν προστεθεί τζάμια και κατασκευαστεί τσιμεντένια σκάλα, ενώ δεν υπάρχει ακόμα το φυλάκιο.

«Πέμπτη βράδυ. Γενική σουαρέ ντανσάν. Στον Παράδεισο συλλαμβάνουμε χορεύοντα και γνωστό διαπρεπή γιατρό της Θεσσαλονίκης, διακρινόμενον μέχρι πρό τινος για την αποστροφή του προς κάθε τι κοσμικό» σημειώνει χαρακτηριστικά ο Σερβετάς στην εφημερίδα Μακεδονία, δείγμα της τεράστιας δημοφιλίας που τύγχανε το κοσμικό κέντρο.

Το 1933 το κιόσκι έχει μετατοπιστεί παράλληλα με την ακτή, κατασκευάζεται το φυλάκιο με εξωτερική σκάλα και διατηρείται το καφενείο με τη δίρριχτη σκεπή και τους δύο χώρους (ένας ανοιχτός και ένας κλειστός με ξυλόσομπα).

Το 1934 το φυλάκιο φέρει σημαία, γίνεται επέκταση του μπαλκονιού του «Παράδεισου» και του κιόσκι, και πιθανώς προστίθεται νέο κτίσμα πίσω από την κουζίνα. Στην ίδια περίοδο διακρίνεται και διαδρομή προς την ακτή.

«Μόνον στην Αρετσού, στον Παράδεισο του Κωνσταντάκου, περνάτε μέρες και νύκτες καλές και διασκεδάζετε θαυμάσια.

Μουσική και τζαζ, η διάσημος ΝΤΙΛΝΤΑ και οι Κύριοι ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΚΟΚΚΙΝΗΣ και ΑΓΑΠΙΟΣ.

Τακτική συγκοινωνία ακτοπλοϊκώς από της αποβάθρας Λευκού Πύργου και διά λεωφορείων από το ΝΤΕΠΩ» αναφέρουν χαρακτηριστικά οι διαφημίσεις στις τοπικές εφημερίδες της εποχής.

Οι Θεσσαλονικείς έπαιρναν το τραμ και μετά με λεωφορεία τοπικής συγκοινωνίας έφταναν στην Αρετσού.

Διαφορετικά, από την εξέδρα του Λευκού Πύργου με τα περίφημα καραβάκια της εποχής, ακτοπλοϊκώς προσέγγιζαν το σημείο.

3 δραχμές τις καθημερινές και 5 δραχμές την Κυριακή και τις γιορτές κόστιζε το εισιτήριο για επίσκεψη στον Παράδεισο με τα καραβάκια.

«Μόνον όταν τοιαύτα μέσα διαθέτη εν εξοχικόν Κέντρον, δύναται να καυχάται ότι είναι το μοναδικόν εις το είδος του και ως τοιούτον δεν δύναται να καυχηθή άλλο εκτός από τον “ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ” ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΚΟΥ. Όλοι λοιπόν εις τον ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ. Μια επίσκεψις θα σας πείση» διαβάζουμε στις διαφημίσεις της εποχής.

Ο Παράδεισος του Κωνσταντάκου υποσχόταν στους Θεσσαλονικείς να χαρίσει σε όλη την αξιότιμη πελατεία του, άνεση και καλοκαιρινή ανακούφιση.

«Η καθαριότης είναι παραδειγματική. Οι μεζέδες του εύγευστοι. Τα ψάρια του φρεσκότατα».

Η μουσική βρίσκεται στα «χέρια» του Μενέλαου Σπάθη, ο οποίος συναρπάζει με το βιολί του, ενώ το πιάνο του Αλέκου Σπάθη μαγεύει.

Σε αυτά έρχεται να προστεθεί το σαξόφωνο και το κλαρίνο του Γ. Σπυρίδη.

Όλα αυτά «ντύνονται» με τη φωνή της Θάλειας Σπάθη και με την τζαζ του Γιακάρ δημιουργούν το πιο ζηλευτό μουσικό συγκρότημα της εποχής.

Στα τέλη της δεκαετίας του 30′ ο Παράδεισος διαθέτει ακόμη και «αυτοκίνητα πολυτελείας 40 θέσεων» που αναχωρούν «ανά πάσαν στιγμήν από της στάσεως Βασ. Κωνσταντίνου».

Το κατάστημα προσφέρει «δροσιά, άνεση, καθαριότητα και περιποίηση με τιμές λογικές».

Στα χρόνια που ακολουθούν, από την αναζήτηση που κάναμε στο διαδίκτυο και στα social media, διαβάζουμε ότι τη δεκαετία του 50′ τον Παράδεισο νοικιάζει ο Αλέκος Σπάθης με την ορχήστρα Σπάθη – Καρανίκα να δίνουν τον… ρυθμό.

Ενώ τη δεκαετία 60′, 70′ το νοικιάζουν οι Διονύσης Τατάρογλου (Νιόνιος), Γιώργος Τσαλίκης και Περικλής Κωστόπουλος.

Λίγες, αλλά νοσταλγικές οι αναμνήσεις που μένουν «ζωντανές» μέχρι και σήμερα από τον Παράδεισο.

Η ρομαντική γοητεία και η ομορφιά που εξέπεμπε το σημείο, παραμένουν άσβεστα στη μνήμη όσων βρέθηκαν έστω και για ένα βράδυ στο χώρο που έγραψε τη δική του σελίδα στην ιστορία της Αρετσούς για τουλάχιστον τέσσερις δεκαετίες.

Αξέχαστος σε πολλούς ο επονομαζόμενος «Μαύρος» που επί δεκαετίες ήταν αρχισερβιτόρος.

Αρκετοί μιλούν για τα πιο νόστιμα τηγανιτά μύδια που έφαγαν ποτέ, δια χειρός του john giagias.

Μουσικές, φώτα, μυρωδιές παρέσερναν τον κόσμο τα καλοκαιρινά βράδια μιας άλλης εποχής, με τον Παράδεισο να γίνεται σημείο συνάντησης για πολλούς Θεσσαλονικείς.

«Το πρώτο τραπέζι όταν επέστρεψε ο Κούδας από τον Ολυμπιακό»

Ο κ. Κώστας Νικολαΐδης υπήρξε βοηθός σερβιτόρου στο «Παράδεισο», τη διετία 1968-’70, ως μαθητής ακόμη  και θυμάται τις στιγμές που έζησε, μιλώντας στην Parallaxi.

«Εργάστηκα στον Παράδεισο πολύ νεαρός, ως μαθητής στην Τετάρτη, Πέμπτη και Έκτη Γυμνασίου, κυρίως Σαββατοκύριακα, Χριστούγεννα, Πάσχα και αργίες. Με καλούσαν όταν είχε πολλή δουλειά, δεν είχε ζωντανή μουσική εκείνη την εποχή. Ήταν ένα μαγαζί φημισμένο για το ψάρι του, εκείνη την περίοδο ιδιοκτήτες ήταν ο Τάσος ο Κοκκίτης και ο κ. Σωκράτης.

Εγώ έμενα στις 40 Εκκλησιές και αναγκαζόμουν κάθε φορά να πηγαίνω με δύο αστικά, αρχικά έπαιρνα το 15 και μετά το 5, το οποίο έκανε στάση εκεί μπροστά και λεγόταν Στάση Παράδεισος. Τα βράδια φεύγαμε ή με το υπηρεσιακό αστικό, που έπαιρνε στους σερβιτόρους από τα μαγαζιά ή με ταξί που μας άφηνε στο Λευκό Πύργο και μετά ανηφόριζα με τα πόδια.

Τότε σερβίραμε κυρίως ούζο, δεν υπήρχε το τσίπουρο.

Το σαλόνι μέσα ήταν χειμωνιάτικο, αλλά είχε και αυλή για την άνοιξη και το καλοκαίρι.

Είχαμε πολύ καλή πελατεία.

Να πω αρχικά ότι ήταν το στέκι του ΠΑΟΚ. Έρχονταν εκεί ο Παντελάκης, ο Μαμιδάκης, αλλά και πολλοί παίκτες.

Θυμάμαι χαρακτηριστικά ότι όταν επέστρεψε ο Κούδας από τον Ολυμπιακό, το τραπέζι έγινε εκεί και μάλιστα είχε και απ΄έξω κόσμο.

Επίσης, πολλοί καλλιτέχνες, θυμάμαι τον Φούντα, τη Ναθαναήλ, θυμάμαι η Ξένια Καλογεροπούλου και ο Φέρτης έκαναν Ανάσταση με μαγειρίτσα εκεί.

Επίσης η Πόλυ Πάνου.

Έχω πολύ καλές αναμνήσεις, ήταν… το καλύτερο πτυχίο μου.

Τα χρήματα ήταν πολύ καλά. Κατάφερνα μέσα σε ένα τριήμερο να βγάλω περίπου το μισό μισθό που έβγαζε ο πατέρας μου. 

Τότε οι βοηθοί σερβιτόρων έπαιρναν το 2% των εισπράξεων της ημέρας και οι σερβιτόροι το 10%.

Η Αρετσού ήταν γεμάτη από τέτοια μαγαζιά, από το Παλατάκι και μετά ήταν η Αγάπη, η Καντάδα, ο Χαμόδρακας, η Ρέμβη.

Ένα χαρακτηριστικό στιγμιότυπο που θυμάμαι είναι ότι στα Φώτα, όταν πηδούσαν οι Κρηνιώτες για τον Σταυρό, μετά περνούσαν απ’ όλα τα κέντρα και μάζευαν μπουρμπουάρ, έχοντας το Σταυρό μαζί τους, ήταν ένα έθιμο». 

Ο κ. Κώστας θυμήθηκε και τον αρχισερβιτόρο, τον Μαύρο.

«Βέβαια και τον θυμάμαι. Ήταν πράγματι ο πιο γνωστός σερβιτόρος, ήταν πιο μεγάλος σε ηλικία, ήταν Κύπριος με καταγωγή από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Είχε πλάκα, αλλά τον έκαναν και οι άλλοι πολλές… λαχτάρες. Αυτός θυμάμαι όποτε χρειαζόταν με έπαιρνε τηλέφωνο και πήγαινα στη δουλειά. Επίσηςμ είχαμε έναν εξαιρετικό σεφ, τον Χρήστο τον Σιδερά».  

Ο Παράδεισος, όπως κι άλλα κτίσματα που ήταν στη νότια πλευρά της σημερινής οδού Πλαστήρα στην Αρετσού, κατεδαφίστηκαν στη δεκαετία του΄70. 

*πηγές:

Θεσσαλονίκη, Χαμένη Πόλη – Το εξοχικό κέντρο “Παράδεισος” στην Αρετσού

Παλιές φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης – Old Photos of Thessaloniki – Facebook Page

The Hellenic Mosaic – Παραλία της Αρετσούς 1930. Το διάσημο εξοχικό κέντρο Παράδεισος

Αρχείο Εφημερίδας Μακεδονία