Θεσσαλονίκη: Η πρώτη μέρα συνύπαρξης ποδηλατών-πεζών στο κρηπίδωμα της παλιάς παραλίας

Στο κρηπίδωμα της παλιάς παραλίας στη Λεωφόρο Νίκης έχει επιστρέψει από το μεσημέρι της Τρίτης ο ποδηλατόδρομος.

Ποδηλάτες και χρήστες πατινιών συνυπάρχουν, όπως συνέβαινε και παλαιότερα, με τους πεζούς, την ώρα που η κίνηση των οχημάτων στο δρόμο γίνεται πλέον από τρεις λωρίδες κυκλοφορίας.

Το πρωί της Τετάρτης κάναμε μια βόλτα κατά μήκος της παλιάς παραλίας για να δούμε πώς «υποδέχτηκαν» τη νέα – παλιά κατάσταση ποδηλάτες και πεζοί.

Οι ποδηλάτες, αλλά και οι χρήστες πατινιών γνώριζαν φυσικά για την εξέλιξη αυτή που τους υποχρεώνει πλέον να κινούνται στον οριοθετημένο με κίτρινη μπογιά χώρο, επί του κρηπιδώματος.

Αυτοί που δεν το γνώριζαν ωστόσο φαίνεται να ήταν οι πεζοί, οι οποίοι εξακολουθούν να περπατούν από το χώρο που πλέον κινούνται τα ποδήλατα και τα πατίνια.

Και γι’ αυτό το λόγο κατά τη διάρκεια της βόλτας μας ήταν αρκετές οι φορές που οι ποδηλάτες επιστράτευαν τη χρήση κουδουνιού ακόμα και σφυρίχτρας για να προειδοποιήσουν τους πεζούς που βρίσκονταν εντός των ορίων που λειτουργεί ξανά ο ποδηλατόδρομος.

Αρνητική αίσθηση προκάλεσε στους ποδηλάτες ο τρόπος με τον οποίο επιλέχθηκε να μπει η παρακάτω προειδοποιητική σήμανση στο ύψος του Λευκού Πύργου, ώστε να μην κατεβαίνουν στο δρόμο, όπως ίσχυε μέχρι λίγες ώρες πριν το πρωί της Τρίτης τα συνεργεία του Δήμου Θεσσαλονίκης αρχίσουν να αφαιρούν τα πασαλάκια που υπήρχαν κατά μήκος του οδοστρώματος στη Λεωφόρο Νίκης.

«Δεν είναι εικόνα σύγχρονης πόλης αυτής. Δίπλα στο τοπόσημο να βάζεις μια… πανηγυρτζίδικη κορδέλα. Δεν ξέρω αν ευθύνεται ο Δήμος ή η Τροχαία, αλλά σίγουρα είναι μια εικόνα που δείχνει ότι όλα έγιναν στο… πόδι και δεν υπήρχε εναλλακτική για να κλείσουν διαφορετικά το συγκεκριμένο σημείο. Άλλωστε, η πλειοψηφία των ποδηλατών της πόλης γνωρίζει πολύ καλά για την αλλαγή που θα γινόταν» μας αναφέρει ο κ. Γιώργος που κάνει καθημερινά τη βόλτα του με το ποδήλατό του κατά μήκος της παραλίας.

Το βράδυ της Τρίτης πάντως στα social media κυκλοφόρησε ένα βίντεο με έναν ποδηλάτη, που προφανώς δε φαίνεται να γνώριζε για την αλλαγή στο σημείο, και μπήκε κανονικά στο οδόστρωμα της Λεωφόρου Νίκης με το ποδήλατό του και μάλιστα κινούμενος αντίθετα στο ρεύμα κυκλοφορίας.

«Πάλι γίναμε θυσία»

Η επιστροφή στο κρηπίδωμα σίγουρα δεν είναι μια εξέλιξη που ικανοποιεί τους ποδηλάτες.

«Πάλι εμείς γινόμαστε η θυσία, πάλι είμαστε οι αποδιοπομπαίοι τράγοι. Είμαστε συνηθισμένοι βέβαια καθώς είμαστε πολίτες σε μια πόλη που λατρεύει να μισεί τα ποδήλατα. Εάν κάτω στο δρόμο ήμασταν 100 φορές πιο προσεκτικοί μη φύγει κανένα αμάξι από την πορεία του και μας πάρει παραμάζωμα, τώρα που κινούμαστε πάλι στο κρηπίδωμα πρέπει να είμαστε 1000 φορές πιο προσεκτικοί για να μη βρεθεί στο διάβα μας κανένας πεζός ή πεταχτεί κανένα καρότσι με παιδί. Δεν φταίνε φυσικά οι πεζοί και ούτε τα βάζουμε μαζί τους, αλλά αν γίνει η “στραβή” εμάς θα στήσουν ξανά στον τοίχο» σχολιάζει ένας ποδηλάτης.

Σφοδρή άλλωστε ήταν η αντίδραση του Ποδηλατικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης στην εξέλιξη αυτή.

Το επικίνδυνο σημείο

Ποδηλάτες και πεζοί εκφράζουν τις ενστάσεις τους για την επιστροφή του ποδηλατόδρομου στο κρηπίδωμα και ως προς τον κίνδυνο που υπάρχει για την πρόκληση κάποιου ατυχήματος, με την εμπλοκή των δύο πλευρών.

Ιδιαίτερη αναφορά κάνουν στο σημείο που υπάρχει το φανάρι των πεζών για να περάσει κάποιος από την παλιά παραλία προς την Στρ. Καλλάρη.

«Είναι ένα “ύπουλο” σημείο. Εάν κάποιος τελευταία στιγμή αποφασίσει ότι θέλει να περάσει το δρόμο μπορεί να πεταχτεί στο οπτικό σου πεδίο και να μην προλάβεις να αντιδράσεις. Ο πεζός έχει εικόνα μόνο από ότι βλέπει μπροστά του και σπάνια κάποιος θα κοντοσταθεί για να δει και πίσω του αν έρχεται κάποιος πριν αποφασίσει να κάνει τη στροφή» μας λένε ποδηλάτες.

«Μπελάς στο κεφάλι μας ξανά. Αυτά τα ποδήλατα και τα πατίνια τρέχουν σαν τρελά. Μια βόλτα βγαίνουμε να κάνουμε και θα το μετανιώνουμε» μας αναφέρει μια ηλικιωμένη κυρία που έκανε τη βόλτα της στην παραλία την ώρα που μας είδε να βγάζουμε φωτογραφίες και να συνομιλούμε με ποδηλάτες για τη νέα κατάσταση που έχει διαμορφωθεί πλέον.

«Καμπανάκι» για τους κινδύνους ατυχημάτων κρούει και η ΕΝΩΣΗ για τα δικαιώματα των ΠΕΖΩΝ, που πήρε θέση για το θέμα πριν από λίγες ημέρες.

Πάντως, τόσο οι πεζοί, όσο και οι ποδηλάτες αναφέρουν ότι το κρας τεστ για την… συνύπαρξη των δύο πλευρών θα γίνει το σαββατοκύριακο, όταν θα υπάρχει και μεγαλύτερος συνωστισμός στο σημείο.

Τι ακολουθεί

Όσον αφορά το οδόστρωμα στη Λεωφόρο Νίκης και σύμφωνα με τη σχετική απόφαση της Δημοτικής Επιτροπής του Δήμου Θεσσαλονίκης θα τοποθετηθούν πασαλάκια από την αριστερή πλευρά, δηλαδή κατά μήκος των καφετεριών.

Όπως αναφέρει η απόφαση στόχος είναι: «να οριοθετηθεί η αριστερή λωρίδα κυκλοφορίας της παραλιακής οδού με εύκαμπτους οριοδείκτες ώστε να μην παρκάρουν παράνομα τα οχήματα, καθώς δεν τροποποιείται η απαγόρευση της στάσης και της στάθμευσης, αλλά και να ζητηθεί από την Τροχαία η ένταση της αστυνόμευσης».

Οι «επτά αλήθειες», οι αντιδράσεις και το… αντίδωρο

Από την πλευρά του ο Δήμος Θεσσαλονίκης ανακοίνωσε ότι συγκροτείται άμεσα επιτροπή υπό τον Αντιδήμαρχο Τεχνικών Έργων και Βιώσιμης Κινητικότητας, Πρόδρομο Νικηφορίδη, στην οποία θα συμμετέχουν εκπρόσωποι του ποδηλατικού κινήματος, προκειμένου να αποφασιστούν από κοινού οι βέλτιστες λύσεις για τη δημιουργία βιώσιμου και ασφαλούς ποδηλατικού δικτύου στην πόλη.

Παράλληλα, αποφάσισε να πεζοδρομείται πιλοτικά η Λεωφόρος Νίκης, από τη Βενιζέλου έως την πλατεία Λευκού Πύργου, για δύο Κυριακές κάθε μήνα μέχρι και τον Μάιο του 2025.

Επίσης, σε ανακοίνωση αναλύει το σκεπτικό γύρω από την απόφαση της επιστροφής του ποδηλατόδρομου στο κρηπίδωμα, μέσω επτά σημείων:

1. Ο ποδηλατόδρομος ήταν παράνομος από τη λήξη των έκτακτων μέτρων κατά της πανδημίας στις 31/5/2022 και δεν είχε γίνει καμία προσπάθεια από την προηγούμενη δημοτική αρχή ώστε να επιλυθεί το ζήτημα.
2. Ως Διοίκηση υποβάλαμε την απαιτούμενη κυκλοφοριακή μελέτη στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας – Θράκης, ώστε να μην καταργηθεί ο ποδηλατόδρομος, ωστόσο λάβαμε αρνητική απάντηση για λόγους οδικής ασφάλειας.
3. Επανήλθαμε με νέα πρόταση υποβάλλοντας πλήρη μελέτη με όλα τα απαιτούμενα στοιχεία, στην οποία ενσωματώσαμε τις προτάσεις που είχαν καταθέσει έπειτα από σύσκεψη οι εκπρόσωποι του ποδηλατικού κινήματος, όμως και αυτή τη φορά η απάντηση της αρμόδιας υπηρεσίας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης ήταν αρνητική.
4. Ο Δήμος Θεσσαλονίκης είναι υποχρεωμένος να συμμορφωθεί στην απόφαση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, αλλιώς, σε περίπτωση ατυχήματος, θα βρεθεί αντιμέτωπος με ποινικές και αστικές ευθύνες.
5. Προκειμένου να μη διακοπεί η συνέχεια του ποδηλατικού δικτύου αποφασίστηκε η επαναφορά του στο πλακόστρωτο της Παλαιάς Παραλίας με κατάλληλη σήμανση και οριοθέτηση για την προστασία και ασφαλή όδευση των πεζών. Η επαναφορά είναι προσωρινή και μέχρι την έναρξη κατασκευής του ντεκ στην Παλαιά Παραλία.
6. Για την αποτροπή της παράνομης στάθμευσης στην αριστερή λωρίδα κυκλοφορίας της Λεωφόρου Νίκης θα τοποθετηθούν διαχωριστικά πασσαλάκια. Ταυτόχρονα, έχει ζητηθεί από την Τροχαία η εντατικοποίηση της αστυνόμευσης του δρόμου.
7. Συγκροτείται άμεσα επιτροπή υπό τον Αντιδήμαρχο Τεχνικών Έργων και Βιώσιμης Κινητικότητας, Πρόδρομο Νικηφορίδη, στην οποία θα συμμετέχουν εκπρόσωποι του ποδηλατικού κινήματος, προκειμένου να αποφασιστούν από κοινού οι βέλτιστες λύσεις για τη δημιουργία βιώσιμου και ασφαλούς ποδηλατικού δικτύου στην πόλη.

Αντιδράσεις στην απόφαση της διοίκησης του Δήμου Θεσσαλονίκης από πλευράς παρατάξεων της αντιπολίτευσης.

Ο Κ. Ζέρβας σημείωσε:

«Η απόφαση που δεν εξηγείται ούτε με όρους εικονικής πραγματικότητας, είναι αυτή της επαναφοράς του ποδηλατόδρομου της Λεωφόρου Νίκης, στο πλακόστρωτο της Παλιάς Παραλίας, σε βάρος ποδηλατών και πεζών.

Τα «παράνομα πασαλάκια» του ποδηλατόδρομου στη Λεωφ.Νίκης, που έδωσε έναν ευρωπαϊκό αέρα στην πόλη, θα μπουν ως «νόμιμα πασαλάκια» στον ίδιο δρόμο για να …αποτρέψουν το παρκάρισμα!

Εξηγείται όμως, για μια Διοίκηση που φοβάται (αλλά δεν παραδέχεται), ότι μελλοντικές της ενέργειες, όπως η πεζοδρόμηση της οδού Αγίας Σοφίας, θα επιδεινώσουν το κυκλοφοριακό πρόβλημα στο κέντρο της πόλης».

Ο Σ. Πέγκας ανέφερε:

«[…] Αντί να διαμορφωθεί με περισσότερη ασφάλεια και να συνδεθεί με άλλες κατάλληλα διαμορφωμένες λωρίδες ο ποδηλατοδρόμος της Λεωφόρου Νίκης σηκώνεται από τη θέση του και ξανα-ανεβαίνει στο στενό παράλιο κράσπεδο. Δεν είναι μόνο η σύγχυση που θα προκληθεί και η συμπίεση των χιλιάδων πεζών προς όφελος των αυτοκινήτων, είναι και ο βαθύς συμβολισμός που εμπεριέχει αυτή η κίνηση και που, φυσικά, αποκαλύπτει τις πραγματικές απόψεις και βλέψεις της νυν διοίκησης για τη μετακίνηση και την ατμόσφαιρα στην πόλη».

Ενώ η παράταξη «Πόλη Ανάποδα» σημείωνε:

«Με ένα αλλοπρόσαλλο σκεπτικό, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση από τη μια επικαλείται τον μεγάλο αριθμό των ποδηλατών που τον χρησιμοποιούν και δημιουργεί την ανάγκη για μεγαλύτερο πλάτος ποδηλατόδρομου· αφού αυτό δεν είναι εφικτό στη Λ. Νίκης, η μελέτη που κατέθεσε ο Δήμος απορρίπτεται! Από την άλλη επικαλείται το γεγονός ότι η «Λεωφόρος Νίκης είναι συλλεκτήρια οδός και μέρος του βασικού οδικού δικτύου και δεν μπορεί να έχει μόνο δύο λωρίδες κυκλοφορίας,» λες και είχαν χρησιμοποιηθεί ποτέ για κυκλοφορία αυτοκινήτων και οι τρεις λωρίδες κυκλοφορίας που θεωρητικά διαθέτει.

Έχουμε λοιπόν μια απόφαση που χρησιμοποιεί διασταλτικά ή στενά το γράμμα του νόμου κατά πώς βολεύει κάθε φορά, η οποία σύμφωνα με το ίδιο το σκεπτικό της αφενός στέλνει, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, και πάλι στο, ασφυκτικά γεμάτο με πεζούς τις περισσότερες ημέρες, κρηπίδωμα της Παλιάς Παραλίας ποδήλατα και πατίνια, παρότι αυτά έχουν αυξηθεί ιδιαίτερα πλέον, και αφετέρου υπόσχεται τρεις λωρίδες για τα ΙΧ στη Λ. Νίκης, ενώ οι κάτοικοι αυτής της πόλης θυμόμαστε πολύ καλά την κατάσταση που υπήρχε με τα παρανόμως σταθμευμένα αυτοκίνητα στην αριστερή της πλευρά.

Οι υπέρμαχοι της «νομιμότητας» και της μεταφοράς του ποδηλατόδρομου από το οδόστρωμα της Λ. Νίκης θα έπρεπε να παραδεχτούν επιτέλους ότι ο ποδηλατόδρομος όχι απλώς δεν αφαίρεσε καμία λωρίδα κυκλοφορίας από τον συγκεκριμένο δρόμο, αλλά οδήγησε στη διαρκή εξασφάλιση δύο λωρίδων, αφού υποχρέωσε την αυστηρότατη τήρηση της απαγόρευσης στάθμευσης αυτοκινήτων στην αριστερή πλευρά, πρακτική που ίσχυε για δεκαετίες τώρα, στενεύοντας ντε φάκτο τη Νίκης. Δύο λοιπόν λωρίδες κυκλοφορίας (στην καλύτερη περίπτωση) είχε (και θα έχει) η Νίκης χωρίς ποδηλατόδρομο, δύο λωρίδες έχει, με βάση τα προβλεπόμενα, και με ποδηλατόδρομο.

Εδώ θα θέλαμε να υπενθυμίσουμε ότι η μεταφορά του ποδηλατόδρομου, το καλοκαίρι του 2020, από το στενό πεζοδρόμιο της Παλιάς Παραλίας στη δεξιά πλευρά του οδοστρώματος της Λεωφόρου Νίκης, πάγιο αίτημα πεζών και ποδηλατών/ισσών, ήταν μία από τις ελάχιστες ενέργειες της διοίκησης Ζέρβα για την οποία είχαμε δηλώσει δημόσια ως Πόλη Ανάποδα ότι ήταν σε θετική κατεύθυνση, ιδίως αν εξασφαλίζονταν ορισμένες ουσιαστικές προϋποθέσεις (επαρκής προστασία ποδηλατών/ισσών από τα κινούμενα αυτοκίνητα, διασφάλιση μη στάσης/στάθμευσης οχημάτων επ’ αυτού, απρόσκοπτη κίνηση των οχημάτων στις δύο λωρίδες της Λ. Νίκης με απομάκρυνση παρανόμως σταθμευμένων και ρύθμιση φορτοεκφορτώσεων και εφοδιασμού καταστημάτων κ.α.).

Κάποιες τουλάχιστον από αυτές τις προϋποθέσεις έγιναν πράξη σε έναν βαθμό και έκτοτε, αρχικά λόγω και της πανδημίας (που ήταν και η αφορμή για αυτή την κίνηση), και κυρίως λόγω του ότι, όπως παραδέχεται και η Αποκεντρωμένη, αγκαλιάστηκε από τον κόσμο, αλλά και λόγω της ανάπλασης του δικτύου από την Αναγεννήσεως έως την Κουντουριώτου, ο συγκεκριμένος ποδηλατόδρομος έχει καθιερωθεί στη συνείδηση όλο και περισσότερων ποδηλατών/ισσών και όσων χρησιμοποιούν πατίνι, ενώ και οι πεζοί απολαμβάνουν πλέον ανενόχλητα τη βόλτα τους στο πεζοδρόμιο της Παλιάς Παραλίας.

Πρόκειται λοιπόν για μια περίπτωση που καταρρίπτει με τον καλύτερο τρόπο το επιχείρημα ότι οι ποδηλατόδρομοι είναι πολυτέλεια για λίγους, αφού η κίνηση ποδηλάτων και πατινιών -όχι μόνο για αναψυχή, αλλά για μετακίνηση από και προς την εργασία- σε αυτόν είναι πραγματικά συχνή (και θα ήταν συχνότερη αν μπορούσαν να φτάσουν με ασφάλεια μέχρι αυτόν περισσότεροι/ες ποδηλάτες/ισσες).

Στην πραγματικότητα, η ευκολία να αφαιρεθεί χώρος από τους ποδηλάτες και τους πεζούς -χωρίς φυσικά να υπάρχει καμία μέριμνα για αυτούς- δεν είναι τίποτα άλλο παρά η άλλη όψη της παντοκρατορίας του ΙΧ και των συμφερόντων που συνδέονται με αυτή, μια παντοκρατορία που θέλουν να συνεχίσουν -και να ενισχύσουν- με τον πιο εμβληματικό τρόπο αχρείαστα έργα όπως το FlyOver. Είναι απολύτως προβλέψιμο ότι, με τη μεταφορά του ποδηλατόδρομου από το οδόστρωμα στο κρηπίδωμα της Παλιάς Παραλίας, αφενός οι ποδηλάτες και οι χρήστες των πατινιών θα μειωθούν γιατί θα είναι δύσκολο να συνυπάρχουν με τις χιλιάδες των πεζών που το χρησιμοποιούν ήδη, αφετέρου οι καβγάδες και οι γκρίνιες για τη χρήση του ανεπαρκούς χώρου θα αυξηθούν, χωρίς να αποκλείονται και μικροατυχήματα.

Αντί να κινηθούμε προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης των δημόσιων συγκοινωνιών, αντί να δοθεί χώρος σε εναλλακτικά μέσα μετακίνησης, αντί να παραμείνει parking-free η Νίκης και να διασφαλιστεί το ορθό ωράριο φορτοεκφορτώσεων, η λύση που προκρίνεται κάθε φορά για την πόλη είναι η -σε κάθε περίπτωση αμφίβολη- διευκόλυνση του ΙΧ τόσο σε μητροπολιτικό επίπεδο (FlyOver) όσο και σε τοπικό (ποδηλατόδρομος Νίκης). Μια επιλογή που έχει πληθώρα αρνητικών επιπτώσεων στο κυκλοφοριακό, τη δημόσια υγεία, την ποιότητα ζωής και το περιβάλλον, ενώ στην περίπτωση της Παλιάς Παραλίας οι επιπτώσεις επεκτείνονται και στον τομέα του τουρισμού για τον οποίο, κατά τα άλλα, οι αρμόδιοι κόπτονται ότι νοιάζονται.

Ως Πόλη Ανάποδα έχουμε δηλώσει προγραμματικά ότι η ενίσχυση των δημόσιων συγκοινωνιών, της ποδηλατοκίνησης, αλλά και της κίνησης των πεζών, αποτελεί κεντρική μας θέση, καθώς είναι ο μόνος τρόπος για να υπάρξει πραγματική λύση του κυκλοφοριακού υπέρ της κοινωνικής πλειοψηφίας, που σημαίνει να περιοριστεί η αυτοκίνηση και το ΙΧ. Γι’ αυτό απαιτούμε, όχι απλώς την παραμονή του ποδηλατόδρομου από το οδόστρωμα στο πεζοδρόμιο της Λ. Νίκης, τουλάχιστον μέχρι να κατασκευαστεί το περίφημο deck της Παλιάς Παραλίας, αλλά και την αποτελεσματικότερη προστασία του (σήμανση της αντίστροφης κατεύθυνσης, ασφαλές διαχωριστικό από τη μηχανοκίνητη κυκλοφορία, μείωση ορίου ταχύτητας για τα αυτοκίνητα) ώστε να χρησιμοποιείται από ακόμη περισσότερους/ες.

Επιπλέον, υποστηρίζουμε τις διεκδικήσεις των ποδηλατών/ισσών της πόλης για άμεση κατασκευή πλήρους και ασφαλούς δικτύου ποδηλατοδρόμων, διπλής κατεύθυνσης (κατά προτεραιότητα) ή μονής, ασφαλτοστρωμένων, αποκλειστικής χρήσης, με φυσικό μόνιμο στερεό διαχωρισμό, νησίδα ή κράσπεδο μεγάλου ύψους για την αποφυγή παράνομης στάθμευσης και κίνησης άλλων οχημάτων, καθώς και την άμεση έναρξη εφαρμογής του ΣΒΑΚ προς αυτή την κατεύθυνση. Τέλος, συνεχίζουμε να διεκδικούμε έργα ενίσχυσης των ΜΜΜ, που θα πρέπει να γίνουν φυσικά περισσότερα, φθηνότερα και φιλικότερα προς το περιβάλλον».