Στον θεμέλιο λίθο του νέου ναού είναι χαραγμένη από τον εφημέριο π. Heudre η φράση “Super hanc petram aedificabo Ecclesiam meam”, που σημαίνει “Επί ταύτης της πέτρας οικοδομήσω την Εκκλησίαν μου”. Το κεντρικό Ιερό κοσμεί ο Αναστημένος Χριστός και εκατέρωθεν αυτού αναπαράσταση αγίων ανδρών και γυναικών. Την Κρύπτη κοσμεί μια μεγάλη εικόνα του Αγίου Παύλου. Η βάση του καμπαναριού βυθίζεται 12 μέτρα μέσα στην γη ενώ αυτό ήταν ορατό από όλα τα σημεία της χαμηλής τότε Θεσσαλονίκης. Στο προαύλιο του Ναού υπάρχει ομοίωμα της Κρύπτης της Λούρδης και το άγαλμα του Αγίου Βικεντίου ντε Πωλ.
Οι Ευαγγελικές Εκκλησίες της Θεσσαλονίκης
Η Θεσσαλονίκη διαθέτει δύο Ευαγγελικές εκκλησίες. Η μία -και περισσότερο γνωστή- βρίσκεται στο κέντρο της πόλης, επί της οδού Παλαιών Πατρών Γερμανού. Η λιγότερο γνωστή είναι η Ευαγγελική εκκλησία που βρίσκεται πίσω από τις εργατικές κατοικίες του Φοίνικα και ανήκει στον Δήμο Πυλαίας.
Οι Ευαγγελικές Εκκλησίες της πόλης είναι αυτοτελείς, καθώς γενικότερα, οι Ευαγγελικές Εκκλησίες διεθνώς, παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία και πολλές επιμέρους αποκλίσεις και δεν έχουν κεντρική διοίκηση, επειδή η Ευαγγελική Εκκλησία πιστεύει ότι η «κοσμική εξουσία» δεν έχει θέση στην Εκκλησία του Χριστού. Αυτός είναι κι ο λόγος, που δεν υπάρχει διεθνώς κάποιος «αρχηγός», ή κάποια ηγετική φυσιογνωμία (όπως είναι ο Πάπας στην Καθολική Εκκλησία, ή οι Πατριάρχες στην Ορθόδοξη Εκκλησία). Κάθε Ευαγγελική Εκκλησία είναι ανεξάρτητη απ’ όλες τις άλλες, συνεργάζεται με κάποιες σε κάποιο πλαίσιο παρόμοιας πορείας και νοοτροπίας, διατηρεί όμως την πνευματική και διοικητική αυτοτέλεια της, επειδή ακριβώς αποδέχεται ότι αρχηγός της Εκκλησίας, κατά τα Βιβλικά πρότυπα, μπορεί να είναι μόνο ο Ιησούς Χριστός.
Η Ελληνική Ευαγγελική Εκκλησία Θεσσαλονίκης, που σήμερα βρίσκεται στο μοντέρνας όψης κτίριο της Π.Π.Γερμανού, αποτελεί τη μεγαλύτερη και παλαιότερη Ευαγγελική Εκκλησία της πόλης, έχοντας ιδρυθεί από το 1865. Το σημερινό κτήριο της εκκλησίας χτίστηκε το 1971 στη θέση του προγενέστερου, με αρχιτέκτονα τον Βασίλη Νικολαϊδη.
Η Ευαγγελική Εκκλησία Θεσσαλονίκης που σήμερα βρίσκουμε στην Πυλαία, ιδρύθηκε το 1914 και ανήκει στη μεγάλη οικογένεια των «μεταρρυθμισμένων» Εκκλησιών, που όλες μαζί συγκροτούν την ομάδα των Διαμαρτυρομένων ή Ευαγγελικών ή Προτεσταντικών Εκκλησιών. Είναι γνωστό, βέβαια, ότι ο Χριστιανισμός σήμερα αποτελείται από τρία κυρίως τμήματα: Τους Καθολικούς (που αποτελούν περίπου 900 εκατομμύρια), τους Διαμαρτυρόμενους (που φτάνουν περίπου στα 400 εκατομμύρια) και τους Ορθοδόξους (που το σύνολο τους είναι περίπου 160 εκατομμύρια). Η Ευαγγελική Εκκλησία εντάσσεται στην ομάδα των Διαμαρτυρομένων Εκκλησιών και ακολουθεί τις γραμμές που χαράχτηκαν απ’ τον δέκατο έκτο αιώνα κι εδώ, απ’ τους μεγάλους μεταρρυθμιστές που κινήθηκαν, με γνωστότερη προσωπικότητα ανάμεσα τους, τον Μαρτίνο Λούθηρο.
Ακόμη ειδικότερα, η Ευαγγελική Εκκλησία της Θεσσαλονίκης κατατάσσεται κάπου μεταξύ των Βαπτιστικών Εκκλησιών του εξωτερικού και των Εκκλησιών των «αδελφών» (Brethren), που έχουν δραστηριοποιηθεί στην Ευρώπη, στην Αμερική και σε άλλα μέρη του κόσμου στη διάρκεια των δύο – τριών τελευταίων αιώνων. Διατηρεί σχέσεις αδελφικής συνεργασίας και αγάπης με τις Ευαγγελικές (ή Διαμαρτυρόμενες) Εκκλησίες όλων των αποχρώσεων και των ονομάτων, διατηρώντας όμως την δογματική, πνευματική και διοικητική ανεξαρτησία και αυτοτέλεια της. Για λόγους όμως ιδεολογικής συγγένειας, είναι μέλος της Κοινωνίας των Ελευθέρων Ευαγγελικών Εκκλησιών Ελλάδος, όπου ανήκουν περισσότερες από πενήντα Εκκλησίες σε ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο.
Οι Εβραϊκές Συναγωγές της Θεσσαλονίκης
Η Εβραϊκή Κοινότητα της Θεσσαλονίκης έχει πολύ μακρά ιστορία, αλληλένδετη με αυτήν της πόλης. Άλλωστε, για περισσότερους από είκοσι αιώνες, η Θεσσαλονίκη στάθηκε το καταφύγιο τον καταδιωγμένων Εβραίων της Ευρώπης. Ιστορικά κέντρα της διασποράς μετακινούμενα αδιάκοπα στο χώρο και στο χρόνο, μεταφυτεύτηκαν και ρίζωσαν σ’ αυτή την πόλη, δημιουργώντας μία μεγάλη Εβραϊκή Κοινότητα, από τις σημαντικότερες ίσως στον κόσμο. Σήμερα, στην Θεσσαλονίκη βρίσκουμε τρεις συναγωγές για τις λατρευτικές ανάγκες της κοινότητας.
Η Συναγωγή Μοναστηριωτών
Η Συναγωγή Μοναστηριωτών, που βρίσκουμε στην οδό Συγγρού, ιδρύθηκε με δωρεά της Ίντας Αροέστη και αφιερώθηκε στη μνήμη του συζύγου της Ισαάκ. Στην ανέγερσή της συνέβαλλαν επίσης με δωρεές και οι οικογένειες που κατάγονταν από το Μοναστήρι της Γιουγκοσλαβίας και είχαν εγκατασταθεί στη Θεσσαλονίκη μετά τους Βαλκανικούς πολέμους (1912-13) και τον Α’ παγκόσμιο πόλεμο (1914 -18).
Η θεμελίωση της Συναγωγής Μοναστηριωτών έγινε το 1925. Οι εργασίες για την ανοικοδόμησή της κράτησαν δυο χρόνια. Τα εγκαίνιά της έγιναν στις 27 Ελούλ 5687, κατά το εβραϊκό ημερολόγιο (24 Σεπτεμβρίου 1927), από τον τότε τοποτηρητή της Αρχιρραβινείας Θεσσαλονίκης, Χάϊμ Ραφαέλ Χαμπίμπ.
Στη διάρκεια της Ναζιστικής Κατοχής, η Συναγωγή Μοναστηριωτών ήταν το επίκεντρο του γκέτο που δημιουργήθηκε στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Όταν το σύνολο του εβραϊκού πληθυσμού εκτοπίσθηκε στα στρατόπεδα του θανάτου, η Συναγωγή χρησιμοποιήθηκε από τον Ερυθρό Σταυρό σαν αποθήκη. Γι’ αυτό το λόγο διέφυγε της καταστροφής της απ’ τους Ναζί και διατηρήθηκε σε καλή κατάσταση.
Αμέσως μετά την απελευθέρωση, το Νοέμβριο του 1944, κατέφυγαν σ’ αυτήν οι ελάχιστοι Εβραίοι που είχαν διασωθεί από φιλικές χριστιανικές οικογένειες ή είχαν ενταχθεί στην Εθνική Αντίσταση. Εκεί συγκάλεσαν συνέλευση, εξέλεξαν το πρώτο, μετά την κατοχή, διοικητικό συμβούλιο και προχώρησαν στην οργάνωση μιας υποτυπώδους κοινοτικής ζωής. Αργότερα, με την επιστροφή και των ελάχιστων επιζώντων από τα στρατόπεδα του θανάτου και την πλήρη επανασύσταση της Κοινότητας, η Συναγωγή Μοναστηριωτών έγινε η κεντρική Συναγωγή της Θεσσαλονίκης.
Τον Ιούνιο του 1978, η Συναγωγή υπέστη σοβαρές καταστροφές από το μεγάλο σεισμό που έπληξε την πόλη μας και η λειτουργία της σταμάτησε μέχρι να ολοκληρωθούν οι λεπτές επεμβάσεις της αναστήλωσής της. Σήμερα είναι λειτουργική, μετά την πρόσφατη ανακαίνισή της, εξυπηρετώντας τις θρησκευτικές ανάγκες του εβραϊσμού της Θεσσαλονίκης.
Διαβάστε ακόμα: Μια ανακαινισμένη συναγωγή με βαθιές ρίζες
Η Συναγωγή Γιάδ Λεζικαρόν
Η συναγωγή Γιάδ Λεζικαρόν εγκαινιάστηκε το 1984 και είναι αφιερωμένη στη μνήμη των θυμάτων του Ολοκαυτώματος. Χτίστηκε στη θέση του μικρού ευκτηρίου οίκου «Μπουρλά» γνωστού ως «Κάλ ντε λα Πλάσα» (Συναγωγή της Αγοράς), που λειτουργούσε από το 1921 για την εξυπηρέτηση των λατρευτικών αναγκών των πολυάριθμων Εβραίων που εργάζονταν στην παρακείμενη αγορά. Την συναντάμε στην οδό Βασιλέως Ηρακλείου.
Η Συναγωγή Σαούλ Μοδιάνο
Υπάρχει επίσης μία μικρή συναγωγή στον οίκο ευγηρίας Σαούλ Μοδιάνο, για τις λατρευτικές ανάγκες των περιθαλπομένων. Το Γηροκομείο “Σαούλ Μοδιάνο” ιδρύθηκε χάρη σε δωρεά του Σαούλ Μοδιάνο, Θεσσαλονικιού στην καταγωγή, που πέθανε το 1924 στην Τεργέστη. Στο Γηροκομείο τελούνται με επισημότητα όλες οι Εβραϊκές γιορτές. Στην συναγωγή τελείται σε τακτά χρονικά διαστήματα η απογευματινή λειτουργία μινχά και αρβίτ. Παραδοσιακά οργανώνονται στον χώρο του Γηροκομείου, λάϊλα σέντερ για το Πέσσαχ και εορταστικό γεύμα για το Ρός ασανά όπου παρευρίσκονται και οι οικογένειες των περιθαλπομένων. Κάθε Παρασκευή διοργανώνεται καμπαλάτ Σαμπάτ στην τραπεζαρία του Ιδρύματος, για την υποδοχή του Σαμπάτ.
Ο χώρος προσευχής της Μουσουλμανικής κοινότητας
Η Θεσσαλονίκη, όντας πόλη πολυπολιτισμική, διαθέτει μια σημαντική μερίδα μουσουλμάνων, οι οποίοι δυστυχώς ακόμη στερούνται ενός επίσημου χώρου προσευχής. Την ανάγκη αυτή καλύπτει όμως, έστω εν μέρει, ο Μορφωτικός Πολιτιστικός Σύλλογός Μουσουλμάνων Μακεδονίας-Θράκης, που έχει διαμορφώσει έναν χώρο προσευχής στην πόλη, στην περιοχή της Παναγίας Φανερωμένης. Ο Σύλλογός ιδρύθηκε το 2005 από Μουσουλμάνους της Δυτικής Θράκης που κατοικούν μόνιμα, από το 1950 και μετά, στη Θεσσαλονίκη, στην ευρύτερη περιφέρειά της πόλης αλλά και στον υπόλοιπο Νομό Θεσσαλονίκης. Ο σκοπός του Συλλόγου είναι η διαφύλαξη των ηθών και των εθίμων της κοινότητας καθώς και η επίλυση των προβλημάτων που την αφορούν. Το βασικότερο πρόβλημα τς κοινότητας ήταν και παραμένει το γεγονός ότι δεν υπάρχει σε όλη την επικράτεια χώρος προσευχής, ούτε και χώρος ταφής, για τους μουσουλμάνους που εργάζονται και ζουν στο νομό Θεσσαλονίκης. Αποφάσισαν λοιπόν, για την κάλυψη των θρησκευτικών αναγκών τους, να διαμορφώσουν ένα δικό τους χώρο προσευχής. Πρώτη ενέργεια ήταν να στεγάσουν το σύλλογο νοικιάζοντας έναν χώρο για τα γραφεία ώστε να οργανώνουν τις δραστηριότητές τους. Εφόσον ενεργοποιήθηκε και νομιμοποιήθηκε ο σύλλογος, νοικιάστηκε και ένας δεύτερος χώρος περίπου 100 τ.μ. ο οποίος ανακαινίστηκε και διαμορφώθηκε κατάλληλα με τάπητες ως χώρος προσευχής για τις τελετουργίες. Επιπλέον, ο Σύλλογος καταφέρε να νομιμοποιήσει στην περιφέρεια του νομού έναν Ιμάμη ώστε να είναι εφικτές οι θρησκευτικές λειτουργίες. Παρόλα αυτά, η ανάγκη για έναν πλήρως διαμορφωμένο χώρο λατρείας για την Μουσουλμανική κοινότητα της πόλης παραμένει.
Διαβάστε ακόμα: Οι ζωές των άλλων: Μουσουλμανική κοινότητα Θεσσαλονίκης
Η Κινέζικη Εκκλησία της Chinatown
Η Κινέζικη κοινότητα δεν μετράει πολλά χρόνια στη Θεσσαλονίκη, καθώς άρχισε να κάνει την εμφάνισή της μόλις στα τέλη της δεκαετίας του 90. Ο πληθυσμός τους στην πόλη αυτή τη στιγμή υπερβαίνει τους 2.000. Μετά από σχεδόν δύο δεκαετίες παρουσίας όμως, οι Κινέζοι παραμένουν αθέατοι στην πόλη, μια κλειστή κοινωνία που δεν δείχνει τη διάθεση να ανοιχτεί. Τους συναντάς στη γειτονιά τους βέβαια, στην περιοχή απέναντι απ΄τα Δικαστήρια, στο τετράγωνο που περιλαμβάνει τις οδούς Αισώπου, Ταντάλου και Προμηθέως. Στην περιοχή αυτή στήθηκαν τα πρώτα κινέζικα μαγαζιά και η γειτονιά μετατράπηκε σε μια μικρή Chinatown. Σε αυτή τη γειτονιά, την Κυριακή το πρωί, μια μεγάλη αίθουσα στον τέταρτο όροφο μιας οικοδομής στην Αισώπου λειτουργεί ως εκκλησία. Ανήκει στο δόγμα των Ευαγγελιστών, που τελευταία κερδίζει όλο και περισσότερους οπαδούς, ιδιαίτερα ανάμεσα στους Κινέζους μετανάστες στη Δύση. Εδώ στη Θεσσαλονίκη, οι Ευαγγελιστές Κινέζοι είναι οι μόνοι πιστοί που έχουν έναν δημόσιο χώρο όπου εκκλησιάζονται. Στη μεγάλη φωτεινή αίθουσα της εκκλησίας αυτής υπάρχουν δυο σειρές πτυσσόμενες καρέκλες, στο βάθος μια κουζίνα και στα αριστερά της αίθουσας ένα αρμόνιο. Μπροστά από τις καρέκλες μια ξύλινη εξέδρα, όπου μιλά ο πάστορας και ανεβαίνει και η χωρωδία. Στον τοίχο, κρεμασμένος ένας μεγάλος σταυρός και μια αφίσα με τη λέξη «αγάπη» γραμμένη στα ελληνικά και τα κινεζικά.
Διαβάστε ακόμα: Μια κινέζικη εκκλησία στην Chinatown
Μάθετε ακόμη για αυτή την εκκλησία: Ο Χάρτης της πόλης: Η ρώσικη εκκλησία
