Ο Τραμπ κέρδισε. Και τώρα, τι;

Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει κερδίσει και θα γίνει πρόεδρος για δεύτερη φορά. Όσοι τον ψήφισαν θα γιορτάσουν τη νίκη τους. Οι υπόλοιποι πρέπει να προετοιμαστούμε να ζήσουμε σε μια διαφορετική Αμερική: σε μια χώρα όπου εκατομμύρια από τους συμπολίτες μας ψήφισαν έναν πρόεδρο που προωθεί συνειδητά το μίσος και τη διχόνοια, που ψεύδεται—ωμά και ξεδιάντροπα—κάθε φορά που εμφανίζεται δημόσια, που σχεδίασε να ανατρέψει τις εκλογές του 2020 και, αν δεν είχε κερδίσει, σχεδίαζε να το προσπαθήσει ξανά το 2024.

Πάνω απ’ όλα, πρέπει να μάθουμε να ζούμε σε μια Αμερική όπου ένας συντριπτικός αριθμός των συμπολιτών μας έχει επιλέξει έναν πρόεδρο που περιφρονεί τις πιο θεμελιώδεις αξίες και παραδόσεις της δημοκρατίας μας, του Συντάγματός μας, ακόμη και του στρατού μας. Κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας, οι δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι η πίστη των Αμερικανών στους θεσμούς εξασθενεί. Αλλά καμία δημοσκόπηση δεν θα μπορούσε να κάνει αυτή τη μεταβολή στις αξίες πιο ξεκάθαρη από αυτή την ψήφο. Ως αποτέλεσμα αυτών των εκλογών, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα γίνουν μια διαφορετική χώρα.

Όταν βρισκόταν για τελευταία φορά στον Λευκό Οίκο, ο εκλεγμένος πρόεδρος αγνόησε κατευθυντήριες γραμμές για την ηθική και την ασφάλεια, απέλυσε γενικούς επιθεωρητές και άλλους ελεγκτές, διέρρευσε απόρρητες πληροφορίες και χρησιμοποίησε το Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας το καλοκαίρι του 2020 σαν να ήταν το υπουργείο εσωτερικών μιας αυταρχικής χώρας, αναπτύσσοντας «στρατεύματα» της Υπηρεσίας Τελωνείων και Προστασίας Συνόρων και της Ακτοφυλακής σε αμερικανικές πόλεις. Ο Τραμπ ενθάρρυνε ενεργά την εξέγερση της 6ης Ιανουαρίου 2021 στο Καπιτώλιο μας. Όταν έφυγε από τον Λευκό Οίκο, έκλεψε απόρρητα έγγραφα και τα έκρυψε από το FBI.

Επειδή μια κρίσιμη μάζα Αμερικανών δεν ενοχλείται από αυτή τη λίστα παραπτωμάτων, οποιοδήποτε από αυτά- τα οποία θα είχαν καταστρέψει την καριέρα ενός άλλου πολιτικού- ο Τραμπ και ο εκλεγμένος αντιπρόεδρός του, Τζ. Ντ. Βανς, θα προσπαθήσουν τώρα να μετατρέψουν την ομοσπονδιακή κυβέρνηση σε μια μηχανή πίστης που εξυπηρετεί τα συμφέροντα του ίδιου και των στενών του συνεργατών. Αυτή ήταν η ουσία του Project 2025 του Heritage Foundation, και οι αρχιτέκτονές του, όλοι υποστηρικτές του Τραμπ, θα προσπαθήσουν τώρα να το κάνουν πραγματικότητα.

Ο Τραμπ θα επιχειρήσει σίγουρα ξανά να διαλύσει τη δημόσια υπηρεσία της Αμερικής, αντικαθιστώντας καταρτισμένους επιστήμονες και ρυθμιστές με κομματικούς λειτουργούς. Οι σύμμαχοί του θα τον βοηθήσουν να οικοδομήσει ένα Υπουργείο Δικαιοσύνης που δεν θα υπηρετεί το Σύνταγμα, αλλά αντ’ αυτού θα επικεντρώνεται στη δίωξη και τιμωρία των εχθρών του Τραμπ. Ο Τραμπ έχει μιλήσει στο παρελθόν για τη χρήση της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Επικοινωνιών και της Υπηρεσίας Εσωτερικών Εσόδων για να τιμωρήσει μέσα ενημέρωσης και οποιονδήποτε άλλον τον αντιστρατεύεται, και τώρα θα έχει την ευκαιρία να προσπαθήσει ξανά.

Ίσως ο μεγαλύτερος και πιο ύπουλος κίνδυνος δεν είναι η πολιτική καταπίεση ή η παρενόχληση, αλλά η διαφθορά. Αυταρχικοί λαϊκιστές σε όλο τον κόσμο—στην Ουγγαρία, την Τουρκία, τη Βενεζουέλα—έχουν επιτεθεί σε θεσμούς που έχουν σχεδιαστεί για να παρέχουν λογοδοσία και διαφάνεια, με σκοπό να μεταφέρουν χρήματα και επιρροή στους φίλους και τις οικογένειές τους, και αυτό μπορεί να συμβεί και στην Αμερική. Αυτή δεν είναι μια θεωρητική απειλή.

Καθώς οι πιστοί αναλαμβάνουν τις ρυθμιστικές υπηρεσίες, καταλαμβάνοντας όχι μόνο πολιτικές θέσεις αλλά και πρώην θέσεις στη δημόσια υπηρεσία, οι αμερικανικοί ουρανοί θα γίνουν πιο μολυσμένοι, τα τρόφιμα πιο επικίνδυνα. Ως αποτέλεσμα αυτής της μαζικής αλλαγής στην κουλτούρα της κρατικής γραφειοκρατίας, οι συνδεδεμένες με τον Τραμπ εταιρείες θα ευημερήσουν, ακόμα κι αν η Αμερική γίνει λιγότερο ασφαλής για τους καταναλωτές, τους εργαζομένους, τα παιδιά, για όλους μας.

Η αμερικανική εξωτερική πολιτική θα αντικατοπτρίσει επίσης αυτή τη στροφή προς την κλεπτοκρατία. Στην πρώτη του θητεία, ο Τραμπ έκανα κατάχρηση της εξουσίας του αξιώματός του, διαφθείροντας την αμερικανική εξωτερική πολιτική για προσωπικό του όφελος. Άσκησε πίεση στον πρόεδρο της Ουκρανίας να ξεκινήσει ψεύτικη έρευνα για τον πολιτικό του αντίπαλο, άλλαξε την πολιτική προς την Τουρκία, το Κατάρ και άλλες χώρες με τρόπους που εξυπηρετούσαν τα επιχειρηματικά του συμφέροντα και χρησιμοποίησε τη Μυστική Υπηρεσία για να διοχετεύει κυβερνητικά χρήματα στις ιδιωτικές του επιχειρήσεις. Σε μια δεύτερη θητεία, αυτός και οι άνθρωποι γύρω του θα έχουν κάθε κίνητρο να προχωρήσουν ακόμη πιο μακριά. Αναμένεται ότι θα χρησιμοποιήσουν την αμερικανική εξωτερική πολιτική και τη στρατιωτική δύναμη για να προωθήσουν τους προσωπικούς και πολιτικούς τους στόχους.

Υπάρχουν πολλά πράγματα που ένας επανεκλεγμένος πρόεδρος Τραμπ δεν μπορεί να κάνει. Αλλά υπάρχουν και κάποια που μπορεί να κάνει. Ένα από αυτά είναι να διακόψει τη βοήθεια προς την Ουκρανία. Η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει τρεις μήνες να εγκαταλείψει τα ημίμετρα και να στείλει επειγόντως προμήθειες στην Ουκρανία, πριν ο Τραμπ αναγκάσει την Ουκρανία σε παράδοση στη Ρωσία. Αν υπάρχει κάτι στο αμερικανικό οπλοστάσιο που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει επιτυχώς η Ουκρανία- εκτός από πυρηνικά όπλα- ας σταλεί τώρα, πριν να είναι πολύ αργά.

Άλλο ένα πράγμα που μπορεί να κάνει ο Τραμπ είναι να επιβάλει περισσότερους δασμούς- και να εντείνει έναν παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο όχι μόνο εναντίον της Κίνας, αλλά και εναντίον πρώην φίλων, εταίρων και συμμάχων. Το «Πρώτα η Αμερική» θα γίνει «Μόνη η Αμερική», όχι πλέον η «πόλη σε έναν λόφο» του Ρόναλντ Ρέιγκαν, αλλά μια ακόμη μεγάλη δύναμη καθοδηγούμενη από αρπακτικό εθνικισμό.

Σε όλο τον κόσμο, αυταρχικοί πολιτικοί που επιδιώκουν να υπονομεύσουν τις δικές τους δημοκρατίες θα ακολουθήσουν το παράδειγμα της Αμερικής. Χωρίς φόβο για αμερικανική κριτική ή αντίδραση, η παρενόχληση του Τύπου και των πολιτικών αντιπάλων σε χώρες όπως το Μεξικό και η Τουρκία αναμένεται να αυξηθεί. Η εκλογική εξαπάτηση, με τη ρωσική στήριξη, που πρόσφατα παρατηρήθηκε στη Γεωργία και τη Μολδαβία θα εξαπλωθεί.

Αναμένεται επίσης βίαιη ρητορική σε κάθε δημοκρατία: αν ο Αμερικανός πρόεδρος μπορεί να το κάνει ατιμώρητα, άλλοι θα καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι μπορούν κι εκείνοι. Ο αυταρχικός κόσμος, από την πλευρά του, θα γιορτάσει τη νίκη κάποιου του οποίου η περιφρόνηση για το κράτος δικαίου αντανακλά και ταυτίζεται με τη δική τους. Θα υποθέσουν ότι ο Τραμπ και ο Βανς δεν θα προωθήσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, δεν θα ενδιαφερθούν για το διεθνές δίκαιο και δεν θα ενισχύσουν τις δημοκρατικές μας συμμαχίες στην Ευρώπη και την Ασία.

Αλλά οι πιο δύσκολες, οι πιο οδυνηρές αλλαγές είναι αυτές που θα συμβούν τώρα βαθιά μέσα στην κοινωνία μας. Η ριζοσπαστικοποίηση ενός μέρους του αντι-Τραμπ στρατοπέδου είναι αναπόφευκτη, καθώς οι άνθρωποι αρχίζουν να κατανοούν ότι υπαρξιακά ζητήματα, όπως η κλιματική αλλαγή και η βία από όπλα, δεν θα αντιμετωπιστούν.

Παράλληλη διαδικασία θα λάβει χώρα και στην άλλη πλευρά του πολιτικού φάσματος, καθώς δεξιές παραστρατιωτικές ομάδες, λευκοί εθνικιστές και οπαδοί της θεωρίας συνωμοσίας QAnon θα αναζωογονηθούν από την εκλογή του ανθρώπου του οποίου τη συμπεριφορά έχουν μάθει να μιμούνται εδώ και οκτώ χρόνια. Τα βαθιά χάσματα εντός της Αμερικής θα γίνουν ακόμη βαθύτερα. Η πολιτική θα γίνει ακόμα πιο οργισμένη. Ο Τραμπ κέρδισε δημιουργώντας διχασμό και μίσος, και θα συνεχίσει να το κάνει καθ’ όλη τη διάρκεια μιας θυελλώδους δεύτερης θητείας.

Η γενιά μου μεγάλωσε με την πεποίθηση ότι η Αμερική μπορούσε πάντα να κάνει το σωστό, έστω και καθυστερημένα: να απορρίψει τον απομονωτισμό του «Πρώτα η Αμερική» και να συμμετάσχει στον αγώνα κατά του ναζισμού· να χρηματοδοτήσει το Σχέδιο Μάρσαλ για να σταματήσει τον κομμουνισμό· να επεκτείνει την υπόσχεση της δημοκρατίας σε όλους τους ανθρώπους, ανεξαρτήτως φυλής ή φύλου. Αλλά ίσως αυτή η πεποίθηση ήταν αληθινή μόνο για μια συγκεκριμένη περίοδο, μια μοναδική στιγμή. Υπήρχαν πολλά κεφάλαια της ιστορίας όπου η Αμερική έκανε το λάθος για χρόνια ή δεκαετίες. Ίσως τώρα ζούμε σε μια τέτοια περίοδο.

Ή ίσως η αλήθεια είναι ότι η δημοκρατία είναι πάντα κάτι ασταθές, πάντα υπό αμφισβήτηση. Αν είναι έτσι, τότε και εμείς πρέπει- όπως έχουν μάθει να κάνουν οι άνθρωποι σε άλλες αποτυχημένες δημοκρατίες- να βρούμε νέους τρόπους να υπερασπιστούμε θεσμούς που κλονίζονται και ιδέες που απειλούνται. Για όσους υποστηρίζουν το αμερικανικό πείραμα της φιλελεύθερης δημοκρατίας, η μόνη μας ελπίδα είναι η εκπαίδευση, η οργάνωση και η δημιουργία μιας συμμαχίας ανθρώπων αφιερωμένων στην υπεράσπιση του πνεύματος του Συντάγματος, των ιδεωδών των Ιδρυτών, του ονείρου της ελευθερίας.

Πιο συγκεκριμένα: εκστρατείες δημόσιας πολιτικής εκπαίδευσης για να αντικαταστήσουν τα μαθήματα που πλέον δεν διδάσκονται στα σχολεία· ομάδες δικηγόρων που μπορούν να αγωνιστούν για το κράτος δικαίου στα δικαστήρια· οργάνωση από τη βάση, ειδικά στην αγροτική Αμερική και σε μικρές πόλεις· πολίτες και δημοσιογράφοι που θα εργαστούν για να αποκαλύψουν και να πολεμήσουν το τεράστιο κύμα κλεπτοκρατίας και διαφθοράς που τώρα θα κατακλύσει το πολιτικό μας σύστημα.

Πολλοί από αυτούς που συνετρίβησαν από αυτό το αποτέλεσμα θα μπουν στον πειρασμό να αποσυρθούν στην παθητικότητα- ή να καταφύγουν σε επιδεικτικό ριζοσπαστισμό. Απορρίψτε και τα δύο. Αντίθετα, πρέπει να επικεντρωθούμε στο πώς να κερδίσουμε πίσω για την υπόθεση της φιλελεύθερης δημοκρατίας έναν επαρκή αριθμό από εκείνους τους Αμερικανούς που ψήφισαν έναν υποψήφιο που υποτίμησε τους θεσμούς και τα ιδανικά αυτού του έθνους.

Πηγή: www.theatlantic.com/ David Frum