Το σκοτεινό παρελθόν χτυπά την πόρτα της Ανατολικής Γερμανίας – Τι δείχνουν τα αποτελέσματα στη Θουριγγία

Αποτελέσματα που έφεραν σοκ. Όχι πρωτόγνωρα, τα είδαμε πρόσφατα και στον α’ γύρο της Γαλλίας. Είναι όμως το παρελθόν της Γερμανίας που καθιστά τα αποτελέσματα αυτά ιδιαίτερα ανησυχητικά.

Είναι η πρώτη φορά μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο που η ακροδεξιά επικρατεί σε εκλογική αναμέτρηση σε εκλογικό κρατίδιο. Η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) προπορεύεται με πάνω από 30% στο κρατίδιο της Θουριγγίας, παίρνοντας μια άνετη νίκη έναντι των υπολοίπων κομμάτων. Η εφημερίδα Handelsblatt χαρακτηρίζει το μετεκλογικό τοπίο “δραματικό”, ακόμη και στην περίπτωση που δεν κατακτήσει την εξουσία, όπως όλα δείχνουν γιατί κανένα κόμμα δεν θέλει να συνεργαστεί μαζί της.

As expected, dramatic results in both #Saxony and #Thuringia 🇩🇪

Interesting difference in Linke-BSW dynamic, undoubtedly linked to difference in AfD growth. 🤔 pic.twitter.com/ulxauwhdml

— Cas Mudde (@CasMudde) September 1, 2024

Και, ακόμη, είναι και η δεύτερη θέση στη Σαξονία που προβληματίζει αρκετά, μιας και μιλάμε πάλι για ποσοστό που αγγίζει το 30%, πίσω από το CDU με μόλις 31.5%.

Και σαν να μην έφταναν τα υψηλά αυτά ποσοστά της Εναλλακτικής για τη Γερμανία, στα εν λόγω κρατίδια έχουμε και στην τρίτη θέση τη “Συμμαχία Σάρα Βάγκενκνεχτ” αποτελώντας μια πολιτική έκπληξη. Η αρχηγός του κόμματος, Σάρα Βάγκενκνεχτ, προέρχεται από τον χώρο της ακροαριστεράς. Γνωστή για τα λαϊκιστικά επιχειρήματά της, στο νεοσύστατο κόμμα που ιδρύθηκε το 2023, οι ιδέες που πρεσβεύει θυμίζουν πολύ αυτές της ακροδεξιάς, με θέσεις για «ανεξέλεγκτη μετανάστευση», όπως χαρακτηρίζει, δέσμευση για υψηλότερες συντάξεις αλλά και τερματισμό της  στρατιωτικής υποστήριξης προς την Ουκρανία. Έχει δεχτεί κριτική για τη στάση του κόμματος απέναντι στη Ρωσία και την ουκρανική κρίση, όπου έχει προτείνει μια πιο μετριοπαθή προσέγγιση. Μιλά για ευρωσκεπτικισμό, παρότι δεν “κλείνει πόρτα” στην Ευρώπη, ανεξαρτητοποίηση από τις κατευθύνσεις των ΗΠΑ, ενώ η ιδρυτική δήλωση του κόμματος μιλά για ανάγκη για μια νέα πολιτική προσέγγιση που εστιάζει στα κοινωνικά δικαιώματα, την εθνική κυριαρχία και την κριτική στη σημερινή οικονομική και εξωτερική πολιτική της χώρας.

Η πρωτιά του AfD και η αντίδραση στη συγκυβέρνηση

Αυτή η πρωτιά του AfD είναι ένα γεγονός που έρχεται σε συνέπεια με την δεύτερη θέση του κόμματος στις Ευρωεκλογές. Με αυξημένο ποσοστό στις εκλογές της 9ης Ιουνίου, απ’ ότι φαίνεται κανένας δε μπόρεσε να σταθεί εμπόδιο στην διεύρυνση ποσοστού και τελικά, στην επικράτηση, όπως φαίνεται του κόμματος σε κρατίδιο της Γερμανίας.

«Το αποτέλεσμα δεν ήταν μη αναμενόμενο. Όλες οι δημοσκοπήσεις άφηναν να γίνει αντιληπτό ότι επίκειται τσουνάμι οργής και απογοήτευσης για τα κόμματα της συγκυβέρνησης» επισημαίνει σε σχόλιό της η Frankfurter Allgemeine Zeitung.

«Όσο κι αν οι κυβερνώντες σε Θουριγγία και Σαξονία προσπάθησαν να τραβήξουν την προσοχή στις ιδιαιτερότητες των κρατιδίων, ήταν τελικά τα θέματα ομοσπονδιακής πολιτικής που έδωσαν ώθηση στην AfD και την Συμμαχία της Σάρα Βάγκενκνεχτ: η μετανάστευση, η εσωτερική ασφάλεια, ο νόμος για θέρμανση, ο πληθωρισμός σε καθημερινά είδη, οι σχέσεις με τον Πούτιν και τη Ρωσία» αναφέρει η FAZ και προσθέτει:

«Τελευταία, λίγο πριν από τις εκλογές, η συγκυβέρνηση προσπάθησε με μανία να βελτιώσει την εικόνα της σε ό,τι αφορά το μεταναστευτικό. Για καιρό η κυβέρνηση Σολτς αγνοούσε την κραυγή πολλών που θα μπορούσε να είναι παράφραση ενός αμερικανικού γνωμικού: ‘Ιt’s the migration, stupid!’. Ακούστηκαν παντού και ήχησαν ως το Βερολίνο οι φωνές αμέτρητων πολιτών, δημάρχων, περιφερειαρχών, τοπικών πρωθυπουργών, αστυνομικών, δικαστών, δασκάλων υπαλλήλων σε υπηρεσίες μετανάστευσης: ‘Δεν μπορούμε άλλο!’», όπως αναφέρει η DW.

Αξίζει να αναφερθεί πως τα υψηλά νούμερα που καταγράφει το AfD συνολικά αφορούν και τη νέα γενιά. Όπως έχει ξαναθίξει η parallaxi, το κόμμα φαίνεται να έχει μεγάλο ρεύμα στις νέες ηλικίες και φαίνεται να είναι ο εκφραστής της νέας γενιάς, ενώ τα social media και το TikTok συγκεκριμένα αποτελούν βασικό εργαλείο στην πολιτική του κόμματος.

Τα 5 συμπεράσματα της ανάλυσης του Politico

Το Politico σε ανάλυσή του εξηγεί τι σημαίνει η άνοδος του AfD, τους λόγους για τους οποίους οι ψηφοφόροι έκαναν «ακροδεξιά στροφή» και κάνει τις πρώτες εκτιμήσεις για τις πολιτικές εξελίξεις στη Γερμανία, που βρίσκεται σε πορεία προς τις εθνικές εκλογές του επόμενου έτους.

1. Παρά τις προσπάθειες ανακοπής, η άνοδος του AfD συνεχίζεται

Οι ηγέτες των κεντρώων κομμάτων της Γερμανίας έχουν καταβάλει σημαντικές προσπάθειες να ανακόψουν την άνοδο του AfD, προειδοποιώντας τους ψηφοφόρους για τον εξτρεμισμό του κόμματος, φτάνοντας στο σημείο να το χαρακτηρίσουν ναζιστικό. Οι τοπικές αρχές ασφαλείας έχουν χαρακτηρίσει τα παραρτήματα του κόμματος στη Σαξονία και τη Θουριγγία ως εξτρεμιστικές οργανώσεις που στοχεύουν στην υπονόμευση της γερμανικής δημοκρατίας. Παρά τις προειδοποιήσεις από πολιτικούς, θεσμούς και δικαστήρια, το AfD συνεχίζει να κερδίζει έδαφος, ιδιαίτερα στην ανατολική Γερμανία, γεγονός που υπογραμμίζει την αυξανόμενη δυσπιστία των ψηφοφόρων προς τα κεντρώα κόμματα και τους θεσμούς της χώρας.

Αυτό το φαινόμενο υποδηλώνει ότι οι προειδοποιήσεις από τους κεντρώους ηγέτες ενδέχεται να έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα, αποξενώνοντας περαιτέρω τους ψηφοφόρους του AfD.

2. Το νέο κόμμα BSW αναδεικνύεται σε βασικό πολιτικό παίκτη και ρυθμιστή

Ένας από τους μεγαλύτερους νικητές της βραδιάς ήταν το λαϊκιστικό-αριστερό κόμμα BSW (Συμμαχία Σαχρά Βάγκενκνεχτ), το οποίο κατέλαβε την τρίτη θέση και στις δύο πολιτείες. Το κόμμα, που σχηματίστηκε μόλις πριν από λίγους μήνες, συνδυάζει παραδοσιακές δεξιές θέσεις σε θέματα μετανάστευσης και άλλων κοινωνικών ζητημάτων με αντιπολεμικές θέσεις, ζητώντας την άμεση διακοπή της στρατιωτικής βοήθειας της Γερμανίας προς την Ουκρανία και διαπραγματεύσεις με τον Πούτιν. Η επιτυχία του BSW οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι οι υπόλοιποι πολιτικοί σχηματισμοί έχουν δεσμευτεί να μην σχηματίσουν συνασπισμούς με το AfD, καθιστώντας το BSW απαραίτητο για τον σχηματισμό κυβερνήσεων σε πολιτειακό επίπεδο.

3. Οι ψηφοφόροι τιμωρούν ξανά την κυβερνητική συμμαχία στο Βερολίνο

Τα τρία κόμματα του κυβερνώντος συνασπισμού -το SPD του Σολτς, οι Πράσινοι και το φιλελεύθερο FDP- υπέστησαν σημαντικές απώλειες στις εκλογές της Κυριακής. Στη Θουριγγία, οι Πράσινοι και το FDP δεν κατάφεραν να περάσουν το όριο του 5% και έχασαν την εκπροσώπησή τους στο τοπικό κοινοβούλιο. Το SPD, αν και υπέστη λιγότερες απώλειες, συνέχισε την πτωτική του πορεία, γεγονός που αντανακλά την απογοήτευση των ψηφοφόρων με την απόδοση της κυβέρνησης.

Η κυβέρνηση του Σολτς προσπάθησε να αναστρέψει την πολιτική της τύχη λίγο πριν από τις εκλογές, ανακοινώνοντας αυστηρότερα μέτρα για τη μετανάστευση, αντανακλώντας την επίδραση του AfD στην πολιτική σκηνή. Ωστόσο, οι προσπάθειες αυτές δεν φαίνεται να βοήθησαν το SPD, το οποίο συνεχίζει να βρίσκεται σε πτώση.

4. Το AfD έχει μετατραπεί σε «λαϊκό κόμμα» στην Ανατολική Γερμανία

Τα ακροδεξιά κόμματα στην Ευρώπη συχνά κερδίζουν ψήφους διαμαρτυρίας, αλλά στην Ανατολική Γερμανία φαίνεται ότι οι ψηφοφόροι αγκαλιάζουν το AfD. Σύμφωνα με έρευνες, κάθε δεύτερος ψηφοφόρος του AfD στη Θουριγγία και τη Σαξονία ψηφίζει το κόμμα επειδή πιστεύει στο μήνυμά του. Οι ψηφοφόροι πιστεύουν ότι το AfD είναι το καλύτερο κόμμα για την εκπροσώπηση των συμφερόντων της Ανατολικής Γερμανίας, ιδιαίτερα σε θέματα ασύλου και μεταναστευτικής πολιτικής.

Αυτό υποδηλώνει ότι το AfD έχει εδραιωθεί ως ένα «λαϊκό κόμμα» (Volkspartei) στην Ανατολική Γερμανία, τίτλος που μέχρι πρόσφατα ανήκε στα παραδοσιακά κόμματα όπως το SPD και το CDU.

5. Οι διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό κυβερνήσεων ίσως είναι μακροχρόνιες

Η συγκρότηση κυβερνήσεων στην Ανατολική Γερμανία γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη, όπως δείχνει το παράδειγμα της Θουριγγίας το 2019, όταν μια μεγάλη πολιτική κρίση ξέσπασε μετά την εκλογή του Τόμας Κέμμεριχ από το FDP ως πρωθυπουργού με τη στήριξη του AfD. Η συνεργασία αυτή προκάλεσε έντονες αντιδράσεις σε εθνικό επίπεδο, αναγκάζοντας τον Κέμμεριχ να παραιτηθεί.

Παρά την ισχυρή επίδοση του AfD στη Θουριγγία και τη Σαξονία, το κόμμα είναι απίθανο να αναλάβει την εξουσία, καθώς όλα τα άλλα κόμματα έχουν δηλώσει ότι δεν θα σχηματίσουν συνασπισμούς με αυτό. Ωστόσο, η πολυπλοκότητα του πολιτικού σκηνικού καθιστά πιθανό ότι οι διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό κυβερνήσεων θα διαρκέσουν μήνες, με το AfD να προσπαθεί να εκμεταλλευτεί την κατάσταση και να ενισχύσει τη θέση του.