Πώς η Ακροδεξιά ψαρεύει ψήφους από το TikTok

Έχουμε ξανανοίξει συζήτηση γύρω από την μεταφορά και την προσαρμογή του πολιτικού λόγου στα χρόνια του TikTok. Ζούμε πια ξεκάθαρα στην εποχή που το μέσο υπερβαίνει το μήνυμα και οι πολιτικοί μπαίνουν στο TikTok, σε μια προσπάθειά τους να “ψαρέψουν” ψηφοφόρους μέσω της δημοφιλούς πλατφόρμας.

Και ενώ τα ερωτήματα είναι πολλά, γύρω από το αν το TikTok ευτελίζει την πολιτική, αν είναι μια πλατφόρμα που θα μπορούσε, υπό κάποιους όρους, να αποτελέσει μέσω διάδοσης πολιτικών μηνυμάτων κ.ά., ένα κομβικό ζήτημα αποτελεί το πως η Ακροδεξιά επιλέγει να χρησιμοποιεί το μέσο αυτό.

Μια ισχυρή νύξη γύρω από το ζήτημα ήρθε από την επικεφαλής της λίστας των Οικολόγων Μαρί Τουσέν μετά τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών της 9ης Ιουνίου, αναφερόμενη εμμέσως στην προεκλογική εκστρατεία του Ζορντάν Μπαρντελά και του Εθνικού Συναγερμού. «Είχα υποτιμήσει την δύναμη του TikTok», δήλωσε, υποδεικνύοντας την χρήση του Μπαρντελά στο κοινωνικό μέσο του κινεζικού κολοσσού ByteDance.

Η τοποθέτηση αυτή δεν είναι άστοχη, αν συνυπολογίσουμε το γεγονός πως o Ζορντάν Μπαρντελά αριθμεί πια 1,6 εκατομμύρια ακόλουθους στο TikTok. Ο Μπαρντελά απέκτησε 1 εκατομμύριο ακόλουθους σε λιγότερο από 3 χρόνια, πράγμα που αποτελεί πραγματικά αξιοπρόσεκτη επιτυχία, ιδίως για ένα πολιτικό πρόσωπο. Μάλιστα, ο πρόεδρος του Ακροδεξιού κόμματος της Μαρίν Λεπέν είναι πια ο τρίτος πιο δημοφιλής πολιτικός στην πλατφόρμα.

Βέβαια, οφείλουμε να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν υπάρχει κάποια μελέτη που να αποδεικνύει ευθεία συσχέτιση ανάμεσα στο εκλογικό αποτέλεσμα και την επιτυχία στα κοινωνικά δίκτυα. Παρόλα αυτά, ο Μπαρντελά πήρε στα σοβαρά το ζήτημα των κοινωνικών δικτύων δηλώνοντας πως «έχουμε επενδύσει πολλά στα κοινωνικά δίκτυα. Είναι ένας τρόπος να μιλήσω στους νέους, σε αυτές τις εκλογές προσπαθώ να πολιτικοποιήσω τους νέους».

Το θέμα είναι ότι, αν κάτι απέφυγε ο Γάλλος πολιτικός στην διαδικτυακή εκστρατεία του, ήταν ο αμιγώς πολιτικός λόγος. Η κύρια επιλογή του ήταν να εμπλακεί με την γενιά του TikTok, που ενδιαφέρεται στην ουσία- όσο βρίσκεται στην πλατφόρμα, οι νέοι έχουν και σημαντικές ασχολίες- για viral βίντεο, memes, χορούς και άλλα, που συνάδουν με το κατά κόρον περιεχόμενο της πλατφόρμας.

@jordanbardellaSanté ! 🍻♬ son original – Jordan Bardella

Όταν, δε, επιλέγεται ο πολιτικός λόγος, αυτό είναι βίντεο με αποσπασματικές δηλώσεις, δηλώσεις εντυπωσιασμού θα λέγαμε, με πολύ καλό μοντάζ και γραφικά, ευχάριστο στο μάτι. Όπως έχουμε ξαναπεί, η επικοινωνιακή πολιτική της Ακροδεξιάς είναι να φαίνεται αντισυστημική και όχι ακροδεξιών πεποιθήσεων. Μάλιστα, οι πολιτικοί της Ακροδεξιάς δεν ενστερνίζονται τον όρο αυτό, δεν θεωρούν τους εαυτούς τους ακροδεξιούς, αλλά ως ανθρώπους που αντιδρούν σε ένα αναποτελεσματικό σύστημα.

Η ακροδεξιά και τα social media στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα, μια πολιτική που στέφθηκε με επιτυχία μέσω των social media πέτυχε η Αφροδίτη Λατινοπούλου. Η αρχηγός της “Φωνής Λογικής”, που ήδη από το όνομα του κόμματος συνάγουμε το τι προσπαθεί να προσδώσει στον λόγο της, μπήκε στο Ευρωκοινοβούλιο με 3,04% ενώ κατάφερε να αποσπάσει 58.981 ψήφους.

Η Αφροδίτη Λατινοπούλου έγινε γνωστή στο ευρύ κοινό το 2021, όταν με βίντεο της στο Instagram δίχασε την κοινή γνώμη, κρίνοντας ως ένα πολύ βασικό ζήτημα της κοινωνίας… τις γυναίκες που δεν αποτριχώνονται. Αμέσως μια θύελλα αντιδράσεων ξέσπασε στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, ενώ την επόμενη κιόλας μέρα βρέθηκε καλεσμένη σε ψυχαγωγική εκπομπή για να επεξηγήσει την στάση της. Η θέση που πήρε στην τηλεόραση ήταν πολύ πιο φιλτραρισμένη, προσδίδοντας μια μετριοπάθεια στα έντονα λεγόμενά της στα social media. Λίγ0 καιρό μετά, η Αφροδίτη Λατινοπούλου θα αποτελούσε παρελθόν από την Νέα Δημοκρατία, όπου και ήταν, και η διαγραφή της θα πυροδοτούσε την αντίδρασή της.

Μιλώντας για μια Νέα Δημοκρατία που γέρνει προς τα… Αριστερά, η Αφροδίτη Λατινοπούλου ιδρύει το κόμμα Πατριώτες-Αφροδίτη Λατινοπούλου, το οποίο αποκλείεται από τις Εθνικές Εκλογές της 21ης Μαΐου του 2023 λόγω ιδιοποίησης ονόματος και συμβόλου της Πατριωτικής Δύναμης Αλλαγής (ΠΑΤΡΙ.Δ.Α.) του Κωνσταντίνου Μπογδάνου μετά και την διακοπή της συνεργασίας τους. Έτσι, επανασυστήνεται ως “Φωνή Λογικής” και παίρνει 22.347 με ποσοστό 0,43%.

@fonilogikis.latinopoulouΩς πότε θα τους ανέχεσαι;♬ πρωτότυπος ήχος – ΦΩΝΗ ΛΟΓΙΚΗΣ – Α. Λατινοπούλου

Μέσα σε διάστημα ενός χρόνου, το κόμμα από 22.347 ψήφους κάνει άλμα και προσγειώνεται στις 120.753, πράγμα πραγματικά αξιοπρόσεχτο. Όλον αυτόν τον καιρό, η Λατινοπούλου εξακολουθεί να προκαλεί αντιδράσεις στα social media με απόψεις οριακές για πολλούς, πέραν των ορίων για άλλους. Και για άλλους, απόψεις λογικής.

Η Λατινοπούλου ευαγγελίζεται ότι λέει όσα οι άλλοι δεν τολμούν να πουν. Τάσσεται κατά της ισλαμοποίησης αλλά δηλώνει ενάντια της αλλοίωσης της ελληνικής ταυτότητας και όχι της ανεξιθρησκείας. Τάσσεται κατά του γάμου και της τεκνοθεσίας ομόφυλων ζευγαριών γιατί το σύμφωνο συμβίωσης επαρκούσε για να καλύψει τα δικαιώματα.

Δημιουργεί μια σχέση με το κοινό στα social media. Σταδιακά, τα σχόλια έντονης κριτικής και εναντίωσης μεταβάλλονται. “πεστααααααααα επιτέλους μια σωστή πατριωτική φωνή”, “μπράβο σας κυρία μου!!”, “ντράπηκε και η ντροπή.κανε κάτι Αφροδίτη σε σένα βασιζόμαστε”, “Αφροδιταρα μην αλλάξεις ποτέ.. λέγε πάντα τα πράγματα όπως είναι”. Η Αφροδίτη Λατινοπούλου χτίζει μια σχέση με το κοινό που την παρακολουθεί, αλληλεπιδρά μαζί τους, γνωρίζει μια στήριξη και τελικά, εκλέγεται.

Το γερμανικό AfD ως η φωνή των νέων στο TikTok

Στο TikTok, τοAfD παρουσιάζεται ως η φωνή των νέων, το κόμμα που νοιάζεται για την νέα γενιά ενώ τα κόμματα της Δεξιάς ή της Αριστεράς δε δείχνουν να μπορούν να καλύψουν το κενό. Το 16% των νέων στη Γερμανία ψήφισε την Εναλλακτική για τη Γερμανία. Το ποσοστό αυτό στους νέους αγγίζει αγγίζει σχεδόν το συνολικό ποσοστό που απέσπασαν μεταξύ των νέων τα γερμανικά συντηρητικά κόμματα, Χριστιανοδημοκράτες και Χριστιανοκοινωνιστές.

Με καμπάνιες στο TikTok, το Instagram και άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η Εναλλακτική για τη Γερμανία βρήκε δίαυλο επικοινωνίας με τους νέους ψηφοφόρους: Τα μηνύματα απευθύνονται στο συναίσθημα, είναι ξεκάθαρα και άμεσα και συνιστούν αυτοπεποίθηση, αποχή από το πορνό και πιστη στον εαυτό. Ακόμη, ενέχουν ατάκες στερεοτυπικές για τον άντρα, όπου ο σωστός άντρας είναι δεξιός. Με εύστοχες ατάκες με χιούμορ και άμεσο λόγο, η Εναλλακτική για τη Γερμανία φαίνεται να προσεγγίζει εκατομμύρια προφίλ στο TikTok. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αυτής της τακτικής, ο Μαξιμιλιάν Κρα.

Ποια είναι τελικά η επιτυχία της Ακροδεξιάς στο TikTok;

Μια πιο ανθρώπινη πλευρά, μια χαλαρότητα, χιούμορ, επίκληση στο συναίσθημα και αποφασιστικότητα στον λόγο, φαίνεται να είναι ένα ικανοποιητικό κράμα για να προσεγγίσει η Ακροδεξιά ψηφοφόρους στο TikTok. Ακόμη, πατώντας πάνω στο γεγονός ότι οι νέοι δεν ενδιαφέρονται για το περιβάλλον αλλά για ασφάλεια και ειρήνη, ενισχύουν το συναίσθημα της εθνικής συγκρότησης και της ανεξαρτησίας, καταφέρνοντας τελικά να πείσουν τους νέους.

Λειτουργώντας πια ως social media φιγούρες, ενδιαφερόμενοι για την αλληλεπίδραση, το viral και την προσαρμογή αυτού που θέλουν να πουν σε αυτό που θα τους βοηθήσει στον αλγόριθμο του μέσου, οι ακροδεξιών καταβολών πολιτικοί κερδίζουν το στοίχημα, όπως φάνηκε και από τις Ευρωεκλογές. Οι πόλεμοι, οι διαρκείς και αυξανόμενες προκλήσεις και η μη επαρκής αντιμετώπιση των θεμάτων από την Ευρωπαϊκή Ένωση, έχουν επιστρέψει την συνείδηση των πολιτών στις εποχές του έθνους – κράτους ενώ απ’ ότι φαίνεται, οι Ευρωεκλογές παραμένουν δεύτερης μοίρας εκλογές για τους πολίτες αφού αυτό που τους ενδιαφέρει παραπάνω, είναι το εθνικό ζήτημα που θεωρούν ξέχωρο του ευρωπαϊκού.