Έκρηξη οργής και βίας στους νέους. Ιστορίες που σοκάρουν στην Ελλάδα σήμερα
Αριθμοί που σοκάρουν και περιστατικά καθημερινά που μοιάζουν βγαλμένα από ταινίες. Ανεξέλεγκτη πλέον η κατάσταση.
Αλλεπάλληλα κύματα νεανικής βίας, σε ηλικίες που είναι ολοένα και μικρότερες απασχολούν πλέον καθημερινά την επικαιρότητα. Σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας, μόνο το 2022 καταγράφηκαν 7506 αδικήματα που διαπράχθηκαν από ανήλικους. Πέρσι το Σεπτέμβριο συνελήφθησαν συνολικά 1.353 ανήλικοι για διάφορα αδικήματα και σχηματίστηκαν 1.201 δικογραφίες για ισάριθμες υποθέσεις (η πλειονότητα των υποθέσεων αφορά στην Αττική). Περισσότερα από 10.700 περιστατικά παραβατικότητας ανηλίκων απασχόλησαν την Αστυνομία το 2023 και ο αριθμός τους ήδη από τους πρώτους οχτώ μήνες ξεπέρασε αυτά του 2022.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Θεσσαλονίκης, το 2022 εξιχνιάστηκαν 44 υποθέσεις σωματικών βλαβών και κατέστησαν κατηγορούμενοι 85 ανήλικοι (οι 8 εξ αυτών για επικίνδυνες βλάβες), ενώ στο πρώτο 9μηνο του 2023 οι αντίστοιχες υποθέσεις ήταν 19 με συνολικά 35 δράστες (οι 10 για επικίνδυνες κακώσεις). Το 2021, κατά το οποίο ίσχυαν οι περιορισμοί λόγω της πανδημίας, εξιχνιάστηκαν συνολικά 10 υποθέσεις σωματικών βλαβών, συνεπεία κρουσμάτων βίας με 16 δράστες (6 για βαριές βλάβες).
“Η νεανική βία και παραβατικότητα δεν είναι βέβαια μια κάποια αποκλειστικότητα της εποχής μας, αφού ανατρέχοντας τα καταγεγραμμένα ιστορικά στοιχεία των προηγούμενων χρονικών περιόδων θα διαπιστώσουμε ότι πάντοτε υπήρξαν τέτοιου είδους εγκληματικές καταστάσεις. Η διαφορά του χτες με το σήμερα είναι η αναντίρρητη πραγματικότητα που αφορά: 1) τη συχνότητα, 2) τη βαρύτητα των πράξεων, 3) την οργάνωση και 4) τις αιτίες. Τα νεανικά παραπτώματα του παρελθόντος ωχριούν μπροστά σ’ αυτά που έχουν εμφανιστεί και καταγραφεί με ραγδαίο ρυθμό μέσα σε μια δεκαετία τουλάχιστον (νεανικές συμμορίες, εκφοβισμός συνομηλίκων, άσκηση βίας, τραυματισμοί κι αφαίρεση ζωής, διαρρήξεις, εμπορία και χρήση ναρκωτικών ουσιών, υπερκατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών, καταστροφή δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας, εμπρησμοί, σεξουαλική παρενόχληση και κακοποίηση, πορνογραφία κ.ά.)”, μας λέει η ψυχολόγος Μαρία Παντελάκη.
Ο Κωστής Παπαϊωάννου γράφει: Η εικόνα της νεανικής βίας είναι όντως σοκαριστική. Γεννά αντανακλαστικά φοβικά σε όλους. Αυτή η εικόνα, ξανά και ξανά στις οθόνες, σκεπάζει όλα τα άλλα: τις κυβερνητικές ευθύνες για τις συγχωνεύσεις σχολείων που φτιάχνουν τεράστια υποστελεχωμένα εκκολαπτήρια βιας. Την παντελή απουσία ειδικών από τα σχολεία, κοινωνικών λειτουργών και ψυχολόγων. Την απαξίωση των δασκάλων. Την κατάργηση κάθε ώρας δημιουργικότητας, δημοκρατικής συλλειτουργίας, κοινωνικής δράσης από το αναλυτικό πρόγραμμα.
Σκιαγραφώντας το profile των ανήλικων παραβατών στην χώρα μας, διαπιστώνουμε πως στην συντριπτική τους πλειοψηφία είναι αγόρια ηλικίας 12 έως 17 ετών. Ωστόσο το ερευνητικό ενδιαφέρον επικεντρώνεται και στην παραβατικότητα ανήλικων κοριτσιών καθώς παρατηρούμε μία αύξηση των επιθετικών συμπεριφορών τους, ή ακόμη βλέπουμε να είναι αυτόπτες μάρτυρες των βίαιων περιστατικών και να μην παρεμβαίνουν. Ως προς την απεικόνιση του profile των παραβατών βλέπουμε ότι η σχέση τους με το οικογενειακό περιβάλλον είναι δυσλειτουργική, δηλαδή παρατηρείται μία παντελής έλλειψη επικοινωνίας με τους γονείς, υπάρχουν τεταμένες σχέσεις μεταξύ των οικογενειακών μελών και βέβαια μπορεί ακόμη να υπάρχουν σοβαρά κοινωνικοοικονομικά προβλήματα στον πυρήνα της οικογένειας. Ακόμη παρατηρούνται εξαρτήσεις των γονέων από ουσίες, μπορεί επίσης ο ένας εκ των δύο γονέων να βρίσκεται στη φυλακή. Από την άλλη πλευρά ία οικογένεια μπορεί φαινομενικά να μην έχει προβλήματα, ωστόσο η έλλειψη επικοινωνίας και συγκεκριμένα το γεγονός ότι οι γονείς δεν μπορούν να αφουγκραστούν τις ανάγκες των παιδιών και να επικοινωνήσουν μαζί τους αποτελεσματικά, είναι ένα πολύ σοβαρό στοιχείο που συνθέτει το profile των νεαρών παραβατών, μας λέει η H διδάκτωρ του Τμήματος ΕΜΜΕ ΕΚΠΑ, φιλόλογος και Τακτική Επιστημονική Συνεργάτιδα Κέντρου Μελέτης του Εγκλήματος, Αγγελική Καρδαρά.
Άγρια σκηνικά περιγράφονται με άνεση:
Ο Γ. είναι 29 ετών και μεγάλωσε στα Δυτικά προάστια της πόλης: “Οι διενέξεις και το ξύλο ήταν καθημερινότητα για μας και τα θέματα που ασχολούμασταν ήταν πολλά. Στα σχολεία, τις ώρες των μαθημάτων και μετά ασχολούμασταν με οπαδικές διαφορές αλλά και πολιτικές καθώς στα χρόνια τα δικά μου, διάφορα ακροδεξιά στοιχεία είχαν παρεισφρήσει στον χώρο του σχολείου. Σε αρκετές περιπτώσεις έπεφτε ξύλο ανάμεσα σε αλλοδαπούς και Έλληνες. Το ένας με έναν γινόταν ξαφνικά 40 με 40. Θυμάμαι, σε μία εκδρομή πειράζαμε κάτι κορίτσια ηλικίας 16 ετών και η παρέα τους να βλέπει το σκηνικό, μαζεύτηκαν γύρω στα 50 άτομα εμείς ήμασταν 6, υπήρξε ένας μικρός διαπληκτισμός αλλά μετά ερχόταν έξω από το σχολείο μας, εμείς βγαίναμε 4 κι αυτοί ήταν δεκάδες και είχαν στο τετράγωνο διάσπαρτα κι άλλα άτομα, σε περίπτωση που ήμασταν εμείς περισσότεροι να επέμβουν κι αυτοί.
«Ήμουν οργανωμένος οπαδός σε μια ομάδα της επαρχίας που έχει αρκετό φανατικό “λαό” αν σκεφτεί κανείς ότι είμαστε στην επαρχία. Παίζαμε ντέρμπι με την ομάδα της πόλης από τον άλλο νόμο. Είχαμε πάει στην κερκίδα και φωνάζαμε για τους παίκτες της ομάδας για να τους πορώσουμε. Το ματς είχε ξύλο μεταξύ των παικτών, ένταση αρκετή. Βάζουμε γκολ εμείς, μας ισοφαρίζει η άλλη ομάδα και πανηγυρίζουν μπροστά στην κερκίδα μας. Κατευθείαν εγώ και 3-4 μαζί μου πηδάμε από τα κάγκελα και την φυσούνα και κατεβήκαμε κάτω στο γήπεδο. Πλακωθήκαμε με τους παίκτες γιατί αυτό που κάνουν ήταν απαράδεκτο για εμάς. Μας χώρισε η αστυνομία κάποια στιγμή και μας έχωσε στο κρατητήριο. Δεν το μετάνιωσα γιατί η ομάδα και η τιμή της είναι πάνω από όλα. Ίσα-ίσα το άξιζαν και θα το ξανάκανα», αναφέρει στην parallaxi πρώην οργανωμένος οπαδός.
