Τι κάνει το κάπνισμα τόσο εθιστικό; Από το τσιγάρο, στο άτμισμα και τα vapes
Καπνιστές μιλούν για τη χειρότερή τους συνήθεια - Πνευμονολόγος αναλύει τις διαφορές ατμίσματος, καπνίσματος και θερμαινόμενου τσιγάρου, αλλά και τις επιπτώσεις στην υγεία
Κάπνισμα, άτμισμα, ηλεκτρονικά, θερμαινόμενα τσιγάρα. Η μόδα αλλάζει, αλλά η επιβλαβής συνήθεια δεν πεθαίνει.
Πάντα και παντού ακούμε για τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος, γνωρίζουμε από μικρή ηλικία ότι πρόκειται για μία αηδιαστική και εθιστική συνήθεια. Από την ώρα που σαν μικρό παιδί βλέπεις τη μαμά σου να σου λέει για το πόσο κακό είναι και να μην το δοκιμάσεις ποτέ – ενώ κρατάει το τσιγάρο στο χέρι, έτοιμη να το ανάψει – μέχρι και την οξύμωρη εικόνα των πακέτων στα ράφια των περιπτέρων, με θλιβερές φωτογραφίες πάνω τους, να αναγράφουν “το κάπνισμα βλάπτει σοβαρά εσάς και τους γύρω σας”. Με όλες αυτές τις προειδοποιήσεις γύρω μας ένα μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων συνεχίζουμε και το επιλέγουμε, ξεκινώντας το “για πλάκα” και καταλήγουμε τελικά σοβαρά εθισμένοι, προσπαθώντας να βρούμε, μανιωδώς, τρόπους για την διακοπή του.
Η παραδοσιακή μόδα του καπνίσματος που ξέραμε, με τα στριφτά και βιομηχανικά τσιγάρα, τα τελευταία χρόνια… αργοπεθαίνει. Αντιθέτως, τη θέση τους έχουν αρχίσει να παίρνουν τα “βαριά” ηλεκτρονικά τσιγάρα, τα θερμαινόμενα τσιγάρα σε γεύσεις μέντας και τσιχλόφουσκας και τα vapes με τις λαμπερές συσκευασίες που προσελκύουν ατμιστές όλων των ηλικιών.
Μπαίνεις σε ένα σχολείο και βλέπεις 14χρονα να κυκλοφορούν με τα χρωματιστά vapes στο χέρι, είσαι σε ένα κλαμπ και οι 20άρηδες καπνίζουν στα κρυφά από τις θερμαινόμενες συσκευές τους, περνάς από έναν καφενέ και κυριαρχεί η μυρωδιά των 60άρηδων με τα πατροπαράδοτα εργοστασιακά τσιγάρα. Το κάπνισμα υπάρχει παντού γύρω μας και οι νέες τάσεις δυστυχώς βοηθούν στην εξάπλωσή του σε ταχύτατους ρυθμούς, κάνοντας το μόδα σε τρομακτικά νεαρές ηλικίες.
Εφτά άνθρωποι, κοινωνικοί καπνιστές μέχρι και «φουγάρα», μιλούν στην Parallaxi για την χειρότερή τους συνήθεια, το τσιγάρο:
Πρώτη φορά δοκίμασα τσιγάρο στη δευτέρα λυκείου, ενώ ένα χρόνο πριν θεωρούσα το κάπνισμα μία βλακώδη συνήθεια και έναν περιττό εθισμό. Το ξεκινήσαμε σχεδόν ταυτόχρονα με μία παρέα που είχα εκείνη την περίοδο. Ο μοναδικός που κάπνιζε από το Γυμνάσιο, ήταν το αγόρι που μου άρεσε και ο ίδιος μας απέτρεπε από το να δοκιμάσουμε, οπότε ενδεχομένως να το έκανα και από αντίδραση.
Από εκεί και πέρα, έκανα πολύ περιστασιακά βιομηχανικά τσιγάρα τα οποία αυξήθηκαν σε ποσότητα από τη στιγμή που άρχισα να μένω μόνη μου, ως φοιτήτρια. Πριν από έναν χρόνο ακριβώς, έμαθα να στρίβω γιατί μου φαινόταν πάντα πολύ “κουλ” και επειδή είχα αρχίσει να καπνίζω αρκετά συχνότερα λόγω στρεσογόνας περιόδου και παρέας που κάπνιζε συστηματικά, με συνέφερε οικονομικά.
Δεν θεωρούσα τον εαυτό μου εθισμένο, γιατί δεν κάνω ακραιότητες, αλλά πλέον μου είναι αδύνατο να είμαι έξω για διασκέδαση, για ποτό, καφέ, πάρτι και να μην καπνίσω πάνω από 4 τσιγάρα. Όπως αντίστοιχα και όταν νιώθω πιεσμένη. Η αλήθεια είναι, ότι δεν έχω σκοπό να το κόψω στα κοντά, αλλά έχω επίγνωση ότι μπορεί να με βλάψει και ήδη βλέπω την αντοχή μου να επηρεάζεται. Είναι αρκετά ρομαντικοποιημένο το κάπνισμα στο μυαλό μου και το θεωρώ “κουλ” για έναν ανεξήγητο λόγο.
Υ.Γ. Είναι επίσης τέλεια μέθοδος για πέσιμο και γενικότερη κοινωνικοποίηση (τα επιζητώ και τα δύο εντόνως!)
– Αποστολία, 20 ετών
Η αλήθεια είναι ότι τόσο εγώ όσο και ο περίγυρός μου θεωρούσαμε ότι θα φτάσω 80 χρονών και δε θα έχω καν δοκιμάσει τσιγάρο. Φανατικός αντικαπνιστής χωρίς καμία σκέψη για το τι μπορεί να θεωρεί κανείς ωραίο σε αυτό, βρέθηκα χωρίς να το περιμένω… καπνιστής. Δοκίμασα κάποια στιγμή για πρώτη φορά τη χρονιά που μας πέρασε, η φάση ήταν απλά “πέρασα τις επίφοβες ηλικίες, ποιος αρχίζει το κάπνισμα στο τέλος του Πανεπιστημίου”; Μάντεψε… Από τότε, σύνολο 2 ολόκληρα τσιγάρα, μέχρι τον Δεκέμβρη που έκανα τη βλακεία να συνδέσω το λεγόμενο “ένα τσιγάρο” με την αποβολή του άγχους. ‘Έκτοτε καπνίζω κανονικά. Πακέτο κάνω, το κλασικό τσιγαράκι γνωστής ελληνικής καπνοβιομηχανίας, τη χρυσή τη light. Που και που και στριφτό, αλλά κατά βάση βιομηχανικό. Δεν ξέρω αν είμαι εθισμένος, νομίζω ότι δε θα είχα δυσκολία να το κόψω τόσο, απλά επειδή έχω μια τάση να θεωρώ ότι έχω τον έλεγχο, σκέφτομαι απλά όταν το βαρεθώ, το κόβω. Αν και δεν νομίζω ότι λειτουργεί ακριβώς έτσι η φάση, αλλά έτσι με παρηγορώ μάλλον; Μέχρι και τον περασμένο Μάιο κάπνιζε όλη η παρέα μου και δεν είχα μπει ποτέ στον πειρασμό, άρα δεν νομίζω ότι με επηρεάζει το περιβάλλον τόσο το φιλικό. Κυρίως νιώθω είναι εντυπωμένες εικόνες από παλιά, ίσως ταινίες και σειρές. Γενικά δε μπορώ να με φανταστώ καπνιστή όλη μου τη ζωή, νομίζω ότι είναι απλά μια φάση αλλά αν ξαναγράψεις κάτι σχετικό σε λίγα χρόνια θα δούμε τι θα γίνει. Αυτό που δε μου αρέσει κυρίως είναι το κομμάτι της υγείας, νιώθω διαφορετική αντοχή κι ενέργεια, κάποιες φορές με πιάνω να καπνίζω χωρίς να θέλω ιδιαίτερα. Δεν ξέρω, ακόμα και τώρα που καπνίζω ακόμα δεν το συστήνω καθόλου.
-Μανώλης, 21 ετών
Η αλήθεια είναι ότι δεν έχω καταλάβει αν θεωρούμαι καπνίστρια ή όχι. Η πρώτη φορά που δοκίμασα τσιγάρο ήταν όταν ήμουν 16 χρονών, ξεκάθαρα από περιέργεια. Ήθελα να δω γιατί το κάνει τόσος πολύς κόσμο, ενώ είναι ευρέως γνωστό ότι είναι επιβλαβές για την υγεία. Οπότε, έκανα ένα βιομηχανικό τσιγάρο και στην αρχή δεν μου άρεσε, οριακά το σιχάθηκα. Λόγω παρέας και ηλικίας, μιας και τότε θεωρούσαμε ότι το τσιγάρο ήταν “κουλ”, έκανα μια στο τόσο, τράκες από άλλους. Στο δεύτερο έτος της σχολής, λόγω παρέας για ακόμα μία φορά, άρχισα να έχω πιο συστηματικά τσιγάρα πάνω μου και έκανα συχνότερα στις εξόδους, μαζί με το ποτό. Πλέον το έχω αραιώσει αρκετά, θα κάνω 1-2 τσιγάρα τον μήνα, κυρίως σε βράδια που έχω καταναλώσει αρκετό αλκοόλ ή αν δεν είμαι πολύ καλά ψυχολογικά, χωρίς όμως να νιώθω ότι το τσιγάρο μου προσφέρει κάποια ανακούφιση. Σίγουρα δεν θεωρώ ότι είμαι εθισμένη, αλλά ελέγχω την κατάσταση και στοχεύω να το ελαττώσω ακόμα περισσότερο, να μην μου περνάει καν από το μυαλό η σκέψη του να καπνίσω.
– Κατερίνα, 22 ετών
Είχα καπνίσει πρώτη φορά στα 16 μου για “πλάκα”. Η πραγματική πρώτη φορά που κόλλησα με το τσιγάρο ήταν στα 18 μου. Μου είπε η φίλη μου να κρατήσω για λίγο το τσιγάρο της που ήταν με μέντα και μιας και το κράτησα, κάπνισα και λιγάκι… Από τότε, μέχρι και τα 20 μου, κάπνιζα εργοστασιακά τσιγάρα με μέντα και όταν η μάρκα που έκανα απαγορεύτηκε άλλαξα τσιγάρα, πάλι εργοστασιακά. Είχα καταλάβει ότι δεν τα άντεχε όμως πολύ ο οργανισμός μου, ήταν βαριά για το στομάχι μου και μου προκαλούσαν έντονο βήχα, οπότε έκανα 5-6 την ημέρα. Ξεκίνησα να καπνίζω με συσκευή θέρμανσης καπνού το 2021, όταν μια γνωστή μου με ενημέρωσε και μου είπε ότι αυτά τα τσιγάρα είναι πολύ πιο ελαφριά, ειδικά οι γεύσεις με μέντα ή φρούτα του δάσους. Από τότε καπνίζω μόνο με τη συσκευή και αυτό γιατί έχω παρατηρήσει σημαντικές διαφορές από τα βιομηχανικά τσιγάρα. Προσωπικά θεωρώ τις συσκευές θέρμανσης καπνού από πολλές απόψεις καλύτερες, μιας και “καίνε” την πίσσα, οπότε τεχνικά δεν είναι τόσο βλαβερά για την υγεία. Επίσης, η μυρωδιά ήταν κάτι που με ενοχλούσε πολύ έντονα, τόσο στα ρούχα, όσο και στην ανάσα και πλέον αυτό δεν αποτελεί πρόβλημα. Θεωρώ επίσης ότι η μυρωδιά δεν ενοχλεί τόσο τον κόσμο που βρίσκεται γύρω σου, όσο ένα κανονικό τσιγάρο. Φυσικά, είναι και το design της συγκεκριμένης συσκευής που έχω, το οποίο με κερδίζει. Επίσης στο μυαλό μου έχω τα θερμαινόμενα τσιγάρα ως λιγότερο εθιστικά, αν αρχίσεις δηλαδή το κάπνισμα με τέτοια συσκευή, ίσως μπαίνεις στον δρόμο για να το κόψεις ολοκληρωτικά.
Η αλήθεια είναι ότι δεν βρίσκω κάτι ελκυστικό στο κάπνισμα, απλά τα συγκεκριμένα τσιγάρα που καπνίζω, που είναι ελαφριά και με διάφορες γεύσεις, τα έχω στο μυαλό μου ως κάτι αρκετά διασκεδαστικό που όντως μου αρέσει. Δεν ξέρω αν είμαι εθισμένος. Υπάρχουν περίοδοι που αν είμαι στρεσαρισμένος στη δουλειά, μπορεί να κάνω τα 15 από τα 20 τσιγάρα που το έχει το πακέτο, σε μία μέρα. Υπάρχουν και άλλοι περίοδοι που μπορεί να μην έχω χρόνο και διάθεση να καπνίσω καθόλου, όπως για παράδειγμα σε διακοπές. Ο εθισμός μου μεταβάλλεται αναλόγως με την περίοδο και την ψυχολογία μου. Θα ήθελα βέβαια κάποια στιγμή να το κόψω τελείως, αν και μπορώ ότι τώρα δεν είμαι έτοιμος, μιας και με ηρεμεί αρκετά σε δύσκολες περιόδους.
– Μάριος, 25 ετών
Καπνίζω από τα 18 μου, πάντα περιστασιακά. Ξεκίνησα κυρίως λόγω της παρέας μου στο Λύκειο. Στην αρχή έκανα μόνο τράκες εργοστασιακά τσιγάρα από τους φίλους μου που κάπνιζαν. Πλέον, θα καπνίσω 2-3 φορές τον μήνα, είτε iqos, είτε εργοστασιακά τσιγάρα. Το τσιγάρο το επιλέγω συνήθως μαζί με το ποτό και την καλή παρέα, τότε είναι που με “ελκύει” περισσότερο. Η συχνότητα βέβαια του πόσο θα καπνίσω εξαρτάται πάρα πολύ από τη διάθεση μου και από την παρέα, οι 3 φορές τον μήνα, μπορούν άνετα να γίνουν μερικά διαστήματα 3 φορές την εβδομάδα. Δεν θεωρώ τον εαυτό μου εθισμένο, γιατί δεν έχω ιδιαίτερη συχνότητα στο κάπνισμα μου. Μπορώ να αντέξω μήνες χωρίς να καπνίσω και να μην το σκέφτομαι, ούτε να το επιζητήσω. Ιδανικά δεν θα ήθελα να καπνίζω καθόλου, αλλά ιδανικά πολλά πράγματα θα ήθελα να κάνω και δεν τα κάνω. Ωστόσο, θεωρώ ότι αν υπάρχει ένα μέτρο, δεν είναι κάτι τόσο τραγικό.
– Κωνσταντίνος, 25 ετών
Ξεκίνησα να καπνίζω πριν 16 χρόνια, όταν πήγαινα πρώτη λυκείου και το άρχισα περισσότερο για “μαγκιά”. Στην αρχή ξεκίνησα με βιομηχανικά τσιγάρα, αλλά πλέον καπνίζω μόνο στριφτά, καθώς είναι πιο οικονομικά αλλά και πιο… απολαυστικά. Με ελκύει στο κάπνισμα το γεγονός ότι μου αφαιρεί την κοινωνική αμηχανία που μπορεί να έχω. Πλέον έχω καταλήξει να είμαι πάρα πολύ εθισμένος σε αυτό. Δεν επηρεάζομαι από τον κοινωνικό μου κύκλο, μιας και αρκετές παρέες μου δεν καπνίζουν καθόλου. Μάλιστα, έχει τύχει σε παρέες να μην καπνίζει κανένας και ένιωθα ότι ήμουν το “μαύρο πρόβατο”. Έχω προσπαθήσει να το κόψω τουλάχιστον 4-5 φορές, κάποιες φορές κατάφερα να μείνω χωρίς τσιγάρο μέχρι και για δέκα μέρες. Ωστόσο, λόγω του κοινωνικού στρες επιστρέφω σε αυτό, μιας και δεν νιώθω αμήχανα σε πολλές καταστάσεις. Επίσης, για τον πρωινό καφέ, το θεωρώ σχεδόν απαραίτητο. Το πόσα τσιγάρα κάνω την ημέρα είναι λίγο αόριστο, γιατί εξαρτάται από το αν θα βγω για ποτό ή θα πάω σε κάποιο φεστιβάλ, όπου ξέρω ότι θα κάνω το ένα τσιγάρο μετά το άλλο. Αν μπορούσα να δώσω έναν μέσο όρο, σίγουρα θα ήταν τα 25 τσιγάρα την ημέρα. Θεωρώ και ξέρω ότι είναι πολύ βλαβερό για την υγεία μου. Βλέπω ότι όσο περνούν τα χρόνια, πέφτει ο οργανισμός μου και κουράζομαι πολύ πιο εύκολα. Κάποιες φορές νιώθω ότι δεν θέλω να κάνω πράγματα για να καπνίσω και αυτό είναι λίγο… ηλίθιο. Επίσης παρατηρώ τελευταία ότι αρκετά άτομα από τον κύκλο μου, ενώ δεν καπνίζανε έχουν ξεκινήσει εντατικά λόγω άγχους, ενώ ταυτόχρονα και πολλοί φίλοι μου που κάπνιζαν για χρόνια στριφτά τσιγάρα το έχουν γυρίσει στα θερμαινόμενα.
– Αντώνης, 31 ετών
Ξεκίνησα το τσιγάρο στα 22 μου, όταν ήμουν στο Πανεπιστήμιο και δυσκολευόμουν να περάσω δύο μαθήματα για τη σχολή. Άρχισα τότε σταδιακά να καπνίζω, 2-3 τσιγάρα το μήνα, τα οποία έγιναν 2-3 την ημέρα και έχω φτάσει 40 χρόνια μετά να κάνω δύο πακέτα την ημέρα. Το τσιγάρο για εμένα ήταν πάντα το αγχολυτικό μου, στην αρχή έπαιρνε το άγχος από τη σχολή, τα χρόνια πέρασαν και άρχισε να παίρνει το άγχος από τη δουλειά του γραφείου. Μετά από τόσα χρόνια καπνιστής, εννοείται ότι έχω δει τρομακτικές επιπτώσεις στην υγεία μου, από το κιτρίνισμα των δοντιών μέχρι και τον επίμονο βήχα που δεν λέει να σταματήσει και κρατάει όχι απλά ώρες, αλλά μέρες ολόκληρες. Η αλήθεια είναι ότι δεν προσπάθησα ποτέ να το κόψω. Οι μόνες προσπάθειες που έχω κάνει είναι για να το ελαττώσω. Έχω δοκιμάσει τσίχλες, αλλά δεν έκαναν δουλειά. Πριν από 10 χρόνια, που ήτανε στη μόδα το ηλεκτρονικό, το δοκίμασα και αυτό. Η όλη διαδικασία του με κούραζε, δεν ήθελα να χαραμίζω χρόνο σε φιλτράκια, μπαταρίες και δεν ξέρω και εγώ τι άλλο, οπότε το παράτησα. Πλέον, καπνίζω θερμαινόμενο τσιγάρο, σε συνδυασμό με κανονικό βιομηχανικό τσιγάρο και… vape. Ακούγονται πολλά, αλλά έχω καταλάβει ότι όταν κάνω θερμαινόμενο ή vapes, από εκεί που θα κάπνιζα ένα με δύο πακέτα βιομηχανικά πακέτα την ημέρα, καταλήγω να κάνω μόνο 3-4 τσιγάρα. Αυτό που σίγουρα έχω παρατηρήσει από τους γύρω μου τόσα χρόνια που συναναστρέφομαι με καπνιστές, είναι ότι ο καλύτερος τρόπος για να το κόψεις είναι “μαχαίρι”. Παρηγοριά στον άρρωστο είναι οι δικαιολογίες για να κόψεις το τσιγάρο. Αν θες να το κόψεις πραγματικά, θα το κάνεις χωρίς δικαιολογίες του τύπου “είμαι στεναχωρημένος”, “είμαι αγχωμένος”, “έχω προβλήματα στο κεφάλι μου”.
– Φώτης, 61 ετών
Η Αθανασία Πατάκα, καθηγήτρια πνευμονολογίας στο ΑΠΘ, εργαζόμενη στην μονάδα αναπνευστικής ανεπάρκειας και υπεύθυνη του ιατρείου διακοπής καπνίσματος Παπανικολάου, αναλύει στην Parallaxi τη διαφορά ατμίσματος, θερμαινόμενου τσιγάρου και καπνίσματος:
«Το άτμισμα είναι τελείως διαφορετικό από το κάπνισμα. Αυτό που καίει το συμβατικό τσιγάρο είναι φύλλα καπνού. Όπως και το θερμαινόμενο τσιγάρο, το οποίο καίγεται διαφορετικά, αλλά και πάλι σε πολύ υψηλή θερμοκρασία. Από την άλλη, το ηλεκτρονικό τσιγάρο – το άτμισμα – δεν έχει σχέση με τον καπνό. Υπάρχει ένα υγρό, το οποίο εξατμίζεται με την βοήθεια της μπαταρίας, και περιέχει νικοτίνη σε διάφορες συγκεντρώσεις και προπυλενική γλυκόλη (propylene glycol)/γλυκερίνη που είναι το υλικό που δημιουργεί αυτόν τον ατμό.
Τον εθισμό σε όλους τους τύπους τσιγάρου, τον δημιουργεί η νικοτίνη. Η μόδα του θερμαινόμενου και ηλεκτρονικού τσιγάρου, το οποίο βγαίνει σε ωραίες γεύσεις (καραμέλα, φράουλα, τσιχλόφουσκα κ.α.) απευθύνεται κυρίως σε εφήβους. Ο εγκέφαλος τους πριν προλάβει να διαμορφωθεί και να αναπτυχθεί εθίζεται σε πολύ μικρές δώσεις νικοτίνης και έτσι περνάνε στο συμβατικό τσιγάρο».
Η κ. Πατάκα, αναλύει τις επιπτώσεις του καπνίσματος σε οποιαδήποτε μορφή του, στον ανθρώπινο οργανισμό:
«Το τσιγάρο έχει επιπτώσεις σε όλο τον οργανισμό. Προκαλεί στοματίτιδα, ουλίτιδα και κιτρινίζει τα δόντια. Μπορεί να προκαλέσει καρκίνο του στόματος και της γλώσσας. Εκτός από τους πνεύμονες και τις σχετικές λοιμώξεις, τις αυξημένες παροξύνσεις άσθματος, τη δημιουργία Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας (ΧΑΠ) και τον καρκίνο του πνεύμονα, επηρεάζει και το γαστρεντερικό. Από καρκίνο του οισοφάγου και του στομάχου, μέχρι και αυξημένη πιθανότητα για γαστρίτιδα και έλκος. Σχετίζεται με τον καρκίνο του εντέρου, όπως επίσης και με των γεννητικών οργάνων (ανδρών και γυναικών). Το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο εμφραγμάτων, ταχυκαρδίας και εγκεφαλικών, ενώ σχετίζεται σχεδόν με όλους τους τύπους καρκίνου, ακόμα και με του μαστού.
Όσον αφορά τα καινούρια προϊόντα, οι μελέτες είναι πιο περιορισμένες, καθώς σε βάθος χρόνου θα φανεί τι επιπτώσεις θα έχουν. Μελέτες που έχουν γίνει σε ζώα, όπως ποντίκια, έχουν δείξει πως και το θερμαινόμενο και το ηλεκτρονικό τσιγάρο αυξάνουν την πιθανότητα καρκίνου, και ιδιαίτερα του πνεύμονα. Για το ηλεκτρονικό δεν έχουμε σαφή συμπεράσματα, αλλά το θέμα είναι ότι τα διαλύματα δεν είναι τυποποιημένα κι ο καθένας μπορεί να φτιάξει μόνος του. Σύμφωνα με δεδομένα που έχουμε, μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο στον πνεύμονα, ενώ μελέτες υποστηρίζουν ότι μπορεί να αυξήσουν την πιθανότητα καρκίνου του ουροποιητικού και να επηρεάσουν το γαστρεντερικό σύστημα. Ωστόσο, δεν μπορούμε να είμαστε απόλυτα σίγουροι για όλα τα συστήματα, γιατί τα έγκυρα συμπεράσματα βγαίνουν μετά από μακροπρόθεσμες έρευνες.
Στην Ελλάδα, όπως στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο, τα νέα προϊόντα φαίνεται να έχουν ζήτηση από την νεολαία. Οι πωλήσεις ηλεκτρονικών και θερμαινόμενων τσιγάρων έχουν ανέβει πάρα πολύ. Στην Αμερική, εκεί που κάπνιζε το 2% των νέων, με την κυκλοφορία αυτών των προϊόντων, το ποσοστό ανέβηκε στο 15%. Φαίνεται πως ακόμα και η καπνοβιομηχανία αρχίζει να αλλάζει την συμπεριφορά και τα προϊόντα της. Λανσάρει τα νέα προϊόντα, ως προϊόντα μειωμένου κινδύνου. Δυστυχώς, δεν έχουμε ασφαλή στοιχεία που να υποστηρίζουν το αντίθετο. Οι μελέτες που γίνονται από τις καπνοβιομηχανίες δεν είναι έγκυρες, με δεδομένα βολικά για αυτές. Οι ανεξάρτητες μελέτες που γίνονται από ειδικούς, που δεν χρηματοδοτούνται από τις καπνοβιομηχανίες, δείχνουν πως αυτά τα προϊόντα μπορούν να προκαλέσουν πολλά προβλήματα. Ένας 14χρονος, για παράδειγμα, που ξεκινά το ηλεκτρονικό, πιθανότaτα θα αντιμετωπίσει πρόβλημα με την αναπνευστική λειτουργία, ενώ αυξάνονται και οι πιθανότητες άσθματος και αγγειοσύσπασης. Τα προϊόντα δεν είναι ελαττωμένου κινδύνου και πρέπει να το γνωρίζουν αυτοί που τα χρησιμοποιούν.
Ένας καπνιστής, που χρησιμοποιεί το θερμαινόμενο τσιγάρο, για να κόψει το συμβατικό, δεν γνωρίζει ότι αυτά τα προϊόντα μπορούν να δημιουργήσουν παρόμοια προβλήματα. Έχουν κάποιες ουσίες που είναι ελαφρύτερες από το συμβατικό τσιγάρο, αλλά έχουν και κάποιες βαρύτερες. Επιπλέον περιέχουν ουσίες που δεν έχουν μελετηθεί και δεν ξέρουμε τι προβλήματα θα δημιουργήσουν στον άνθρωπο. Πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί, και εμείς ως επαγγελματίες υγείας, ώστε να μην τα προτείνουμε ως εναλλακτική, και ο καθένας από εμάς ώστε να διαφυλάξει την υγεία του».