Βουδαπέστη: Μια ήρεμη φιλική πόλη που σε καλεί να την περπατήσεις και να την ανακαλύψεις

Λέξεις, εικόνες: Στέργιος Μήτας

Liszt Ferenc λέγεται το αεροδρόμιο της Βουδαπέστης και έχει το όνομα του διάσημου συνθέτη Liszt. Φτάνοντας εδώ βρίσκεσαι σε ένα ήπιο αεροδρόμιο, με ωραία σημεία να χαλαρώσεις, ξύλινη οροφή, βρύσες με πόσιμο νερό να πιείς και μια ζεστή ατμόσφαιρα ηρεμίας που δύσκολα συναντάς σε αεροδρόμια, ακόμη και στα Σκανδιναβικά. Το αεροδρόμιο εξυπηρετεί κάθε χρόνο 18 εκατ. κόσμο. Έξω σε περιμένει το λεωφορείο 100 Ε που θα σε πάει στην πόλη σε 40 περίπου λεπτά.

Κατεβάζεις την εφαρμογή BudapestGO και αγοράζεις το εισιτήριο σου εύκολα και άμεσα, που είναι ενιαίο για όλα τα μέσα μεταφοράς της πόλης. Η εφαρμογή αυτή κέρδισε πέρυσι το πρώτο βραβείο για την ευκολία και αξιοπιστία της. Αν κάνεις λάθος αγορά εισιτηρίων έχεις την επιλογή να ζητήσεις την επιστροφή των χρημάτων σου, που γίνεται άμεσα. Αυτό δεν θυμάμαι να το έχω συναντήσει σε ανάλογη εφαρμογή άλλης χώρας. Πηγαίνοντας με το λεωφορείο προς την πόλη σκεφτόμουν την ιστορία της Ουγγαρίας.

Ουγγαρία. Ιδρύθηκε περίπου το 895 από πληθυσμούς Μαγυάρων από τα Ουράλια που έφτασαν και εγκαταστάθηκαν στην λεκάνη των Καρπαθίων. Ένδοξη εποχή όταν κυβερνούσε το 1458 ο Ματίας Κορβίνος και έκανε την Ουγγαρία σημαντική χώρα της Κεντρικής Ευρώπης. Την καταλαμβάνουν το 1526 οι Τούρκοι για 150 χρόνια. Tο 1867 ενώνεται με την Αυστρία. Στο τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου η Ουγγαρία χάνει το 70% των εδαφών της.

Το 1945 την καταλαμβάνουν οι Σοβιετικοί και μόνο το 1990 γίνεται ξανά ανεξάρτητο κράτος. Από το 2010 εκλέγεται συνέχεια πρωθυπουργός της Ουγγαρίας ο Viktor Orban. Συγκρούεται τακτικά με τις Βρυξέλλες για πολλά ζητήματα . Οι Βρυξέλλες χαρακτηρίζουν την Ουγγαρία  “ανελεύθερη δημοκρατία”. Ο Orban τους είπε τον περασμένο μήνα ότι το μέλλον ανήκει στην Ευρασία γιατί έτσι όπως πάνε, η Ευρώπη δεν έχει μέλλον. Το ότι τα πράγματα δεν πάνε καλά στην Ευρώπη είναι φανερό. Το βιώνουμε και στην Ελλάδα και το πληρώνουμε πολύ ακριβά. Η Ευρώπη είναι ένας μεγάλος ασθενής και βλέπουμε και την Γερμανία και την Γαλλία να αρχίζουν να αρρωσταίνουν.

Βουδαπέστη. Η ενοποίηση το 1873 δύο πόλεων, της Βούδας και της Πέστης μας έδωσε την Βουδαπέστη. Σήμερα η Βουδαπέστη είναι μια ήρεμη φιλική πόλη ,πολύ εύκολη να την περπατήσεις και να την ανακαλύψεις. Δέχεται 5,5 εκατ. τουρίστες κάθε χρόνο και όχι άδικα. Eχει ένα εξαιρετικό αρχιτεκτονικό κέντρο που τμήμα του είναι μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Οι σύγχρονες μεγαλουπόλεις συνήθως δεν είναι φιλικές και εύκολες στην μετακίνηση και γίνονται αγχωτικές. Για να είναι βιώσιμη μια μεγαλούπολη και φιλική στους κατοίκους της αλλά και στους τουρίστες, θα πρέπει να έχει καλό και αξιόπιστο σύστημα δημόσιων μεταφορών, αστική φύση με εύρος βλάστησης, πάρκα για άθληση και ξεκούραση, άνετα πεζοδρόμια για περπάτημα, πεζοδρομήσεις μεγάλου εύρους, οδηγούς που σέβονται τους πεζούς, και μια αίσθηση ασφάλειας και ηρεμίας, όταν περπατάς και μετακινείσαι στην πόλη, ακόμη και το βράδυ. Σε όλα αυτά τα πάει πολύ καλά η Βουδαπέστη και ήταν έκπληξη για μας.

Αν θες να βιώσεις μια πόλη, καλό είναι να την περπατήσεις, να την δεις με την άνεση σου, να έχεις χρόνο να σταματάς και να απολαμβάνεις αυτά που ανακαλύπτεις και δεν τα ήξερες ίσως από πριν. Με εξωτερικές θερμοκρασίες γύρω στους 3 C το περπάτημα είναι ευχάριστο και σε κρατάει και ζεστό. Από την εμπειρία μου στα βουνά αλλά και σε πόλεις ξέρω ότι το πιο σημαντικό για μια πολύωρη πεζοπορία είναι τα παπούτσια. Καλό παπούτσι είναι αυτό που σε “σπρώχνει” να περπατήσεις, δίχως να σε κουράζει. Η Βουδαπέστη είναι μεγάλη στο κέντρο της και χρειαστήκαμε δύο μέρες, από εξι ώρες περπάτημα κάθε μέρα για να την δούμε. Τις υπόλοιπες μέρες που μείναμε εκεί απολαμβάναμε ότι μας άρεσε περισσότερο από αυτά που είδαμε, ή γυρίζαμε νωχελικά σε όμορφα καφέ, βιβλιοπωλεία και πάρκα.

Ο Δούναβης διασχίζει την Βουδαπέστη. Είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος ποταμός της Ευρώπης. Με μήκος 2500 χιλ. περνάει από δέκα χώρες και τέσσερις πρωτεύουσες. Βαριά ρυπασμένος για δεκαετίες από βιομηχανική και αστική μόλυνση προσπαθεί να διασωθεί από τις καινούργιες απειλές του. Πλαστικά απορρίμματα, φυτοφάρμακα και φαρμακευτικά απόβλητα τον ρυπαίνουν σήμερα. Η Ουγγαρία επένδυσε πολλά και έκανε μια σύγχρονη μονάδα επεξεργασίας των αστικών λυμάτων της Βουδαπέστης που χύνονται στον Δούναβη.

Ξεκινώντας από την κεντρική αγορά της πόλης στην περιοχή της Πέστης μπορείς να πας περπατώντας δίπλα στον Δούναβη μέχρι το πολύ όμορφο νησάκι της Μαργαρίτας και στην διαδρομή να δεις πολλά αξιοθέατα. Αν όλη αυτή η ολοήμερη πεζοπορία σου φαίνεται “βουνό” μπορείς να κάνεις την ίδια διαδρομή με το όμορφο κίτρινο τραμ Νο2.

Κεντρική αγορά. Κατασκευάστηκε το 1897 σε τρείς ορόφους και καλύπτεται από μια μεταλλική κατασκευή. Η πολύ ξεχωριστή οροφή του κτιρίου έχει πολύχρωμά πλακάκια. Είναι μια όμορφη σκεπαστή αγορά όπου θα βρεις πολλά μικρά μαγαζιά να αγοράσεις ότι χρειάζεσαι για το φαγητό σου. Θα βρεις δημοφιλή Ουγγρικά προϊόντα όπως τα μπαχαρικά πάπρικας, τα σαλάμια και τα λουκάνικα. Για τους χορτοφάγους δεν είναι και η καλύτερη ευκαιρία, παρόλα αυτά εμείς μπορέσαμε να βρούμε λαχανικά και μανιτάρια.

Γέφυρα της Αλυσίδας. Συνεχίζοντας την πορεία σου δίπλα στον Δούναβη λίγο πιο πάνω συναντάς την Αλυσιδωτή γέφυρα. Είναι η πρώτη γέφυρα που έγινε για να ενώσει την Βούδα και την Πέστη. Είναι όπως λέει και το όνομά της μια κρεμαστή γέφυρα αλυσίδας. Φτιάχτηκε το 1849 από Εγγλέζους , και έχει μήκος 375 μέτρα. Χρηματοδοτήθηκε σε μεγάλο βαθμό από τον Έλληνα μεγαλέμπορο Γεώργιο Σίνα που είχε ισχυρά οικονομικά και κτηματικά συμφέροντα στην Βουδαπέστη. Στην εποχή της το κεντρικό της άνοιγμα των 202 μέτρων ήταν το μεγαλύτερο στον κόσμο. Την διασχίζεις εύκολα σταματώντας για λίγο στην μέση για να δεις τον Δούναβη.

Κάστρο της Βουδαπέστης. Βγαίνοντας από την γέφυρα είσαι τώρα στην Βούδα και το κάστρο της είναι μπροστά σου και λίγο ψηλά. Υπάρχει ένα τελεφερίκ που μπορεί να σε ανεβάσει στο κάστρο, αλλά προτείνω να ανεβείς με τα πόδια, γιατί η διαδρομή είναι όμορφη, βγαίνει εύκολα, και έχει και παγκάκια να ξεκουραστείς. Το κάστρο είναι μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco και κατασκευάστηκε τον 13ο αιώνα για προστασία από επιθέσεις κατακτητών. Τον 18ο αιώνα η αυτοκράτειρα Μαρία Θηρεσία των Αψβούργων το διαμόρφωσε σε κέντρο πολιτισμού. Στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο βομβαρδίστηκε και έπαθε μεγάλες ζημιές. Το ξανάφτιαξαν όμως διατηρώντας την αρχική μορφή του. Σήμερα δέχεται ακόμη μία σοβαρή αναπαλαίωση που θα το αναδεικνύει καλύτερα. Το συγκρότημα περιλαμβάνει πολλά κτίρια όπως το Παλάτι, την Εκκλησία του Ματθία, και τον Προμαχώνα του ψαρά. Οι αυλές του είναι πολύ όμορφες και η θέα στον Δούναβη και την Βουδαπέστη η καλύτερη που μπορείς να έχεις. Δώσε λίγο χρόνο εδώ πάνω να απολαύσεις την θέα και κανένα σάντουιτς από αυτά που ετοίμασες το πρωί, για την ολοήμερη πεζοπορία σου στην Βουδαπέστη.

Τα παπούτσια στον Δούναβη. Κατεβαίνεις από το κάστρο διασχίζεις την Αλυσιδωτή γέφυρα και συνεχίζεις την πεζοπορία σου δίπλα στον Δούναβη. Σε λίγο θα βρεθείς σε ένα πολύ ιδιαίτερο σημείο δίπλα στο ποτάμι . Είναι το μνημείο για τους δολοφονημένους Ούγγρους Εβραίους στον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο. Θα δεις μια σειρά από εξήντα σιδερένια ζευγάρια παπουτσιών διασκορπισμένα κατά μήκος της άκρης του ποταμού. Αναπαριστούν χιλιάδες Εβραίους που αναγκάστηκαν να βγάλουν εδώ τα παπούτσια τους, πριν πυροβοληθούν και σκοτωθούν από τούς φασίστες Ναζί. Ο τυχαίος τρόπος που αφήνονται τα παπούτσια, ανδρικά, γυναικεία και παιδικά, δημιουργεί μια συναισθηματική φόρτιση και δεν μπορείς να μην σκεφτείς ότι αυτοί οι άνθρωποι βγάζοντας τα παπούτσια τους εδώ, ήξεραν ότι τελειώνει η ζωή τους. Το μνημείο δημιουργήθηκε από τον σκηνοθέτη Can Togay και την γλύπτρια Gyula Pauer.

Καθίσαμε σε ένα παγκάκι εκεί κοντά αναλογιζόμενοι τις θηριωδίες των Ναζιστών και στην πατρίδα μας , αλλά και την πολύ ανησυχητική αύξηση των δυνάμεων τους σε Ευρωπαϊκά κράτη.

Το Κοινοβούλιο. Πολύ κοντά στο μνημείο με τα παπούτσια, είναι η πλατεία του κοινοβουλίου, και το μεγαλοπρεπές κτίριο του. Είναι ένα από τα μεγαλύτερα Κοινοβούλια παγκοσμίως . Κτίστηκε τον 19ο αιώνα για να θυμίζει την ανεξαρτησία της Ουγγαρίας από την Αυστρία . Συνδυάζει μπαρόκ και αναγεννησιακά στοιχεία . Μια πολύ μεγάλη και όμορφη εσωτερική σκάλα με ταπετσαρίες σε οδηγεί σε ένα από τα διάσημα μέρη του κτιρίου την εξαγωνική κεντρική του αίθουσα. Μου είπαν ότι 100 χιλιάδες άνθρωποι συμμετείχαν στο κτίσιμο του . Έχει 691 δωμάτια, μήκος 268 και πλάτος 118 μέτρα , τριάντα εισόδους και δέκα αυλές. Ακούγοντας αυτά τα μεγέθη εντυπωσιάζεσαι αλλά δεν μπορείς και να μην σκεφτείς, γιατί τόση υπερβολή και μεγαλομανία για τις συνεδριάσεις των εκπροσώπων του λαού.

Το νησί της Μαργαρίτας. Συνεχίζοντας το οδοιπορικό μας στην Βουδαπέστη πάμε στο νησάκι της Μαργαρίτας που είναι στην μέση του Δούναβη. Πήρε το όνομά του από την κόρη του βασιλιά Bela την Μαργαρίτα που αγίασε στο γυναικείο μοναστήρι του νησιού. Είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα αστικής φύσης μέσα σε μια μεγαλούπολη και οι κάτοικοι της Βουδαπέστης το απολαμβάνουν ιδιαίτερα. Είναι πιο μεγάλο από ότι φαίνεται, έχει 2,5 χιλ. μήκος. Είναι γεμάτο δέντρα και όμορφα μονοπάτια για περπάτημα και θα χρειαστείς μιάμιση ώρα για να το κάνεις βόλτα γύρω γύρω. Θα περάσεις από τα ιαματικά λουτρά Palatinus με την πολύ όμορφη τοιχογραφία στην είσοδο, θα πας στα ερείπια του μοναστηριού που έζησε η Μαργαρίτα, θα περπατήσεις στον κήπο με τα τριαντάφυλλα, αλλά και στον Ιαπωνικό κήπο. Στο τέλος της πορείας μας, καθίσαμε με την Αρετή σε ένα πολύ αναπαυτικό παγκάκι να ξεκουραστούμε και βλέπαμε τους κόκκινους σκίουρους να τρέχουν στα γύρω δέντρα.

Τα καφέ της Βουδαπέστης. Είχε πάει αργά το απόγευμα, ήμασταν κουρασμένοι και πήγαμε σε ένα μικρό όμορφο καφέ για να χαλαρώσουμε. Η πόλη έχει πολλά ωραία καφέ που σερβίρουν επίσης χειροποίητα γλυκά και σάντουιτς. Είναι όμορφοι χώροι, φιλικοί, με βιβλία αν θες να διαβάσεις, έχουν και γρήγορο internet για να κάνεις κάποιες δουλειές στον υπολογιστή σου. Μού άρεσαν πολύ για την ήρεμη ατμόσφαιρα που έχουν, την χαμογελαστή διάθεση των εργαζομένων και την ποιότητα των υλικών. Σε κάποια μπορείς να δεις στην μικρή κουζίνα, τα γλυκά και τα σάντουιτς να φτιάχνονται εκεί, φρέσκα και λαχταριστά. Επιτρέπονται τα σκυλάκια, μικρά και μεγάλα και είδα μια αληθινή αγάπη για τα ζώα, που το απολάμβαναν, ξαπλωμένα στα ξύλινα πατώματα.

Ουγγρικά κρασιά. Eger, Tokaj, Villany και Nagy Somlo είναι οι τέσσερις κορυφαίες περιοχές κρασιού της χώρας. Η Ουγγαρία έχει μια πολύ μεγάλη οινική παράδοση και κάποτε ήταν ένας από τους σημαντικότερους παραγωγούς κρασιού στην Ευρώπη. Σήμερα ανακάμπτει και παρουσιάζει ενδιαφέροντα κρασιά. Η αγάπη μου για το κρασί με οδηγεί στην αναζήτηση γηγενών ποικιλιών στα μέρη που ταξιδεύω. Το να ψάχνεις στις περιοχές που επισκέπτεσαι τοπικές ποικιλίες σταφυλιών και μικρά οινοποιεία με βιώσιμες μεθόδους οινοποίησης, είναι μια συναρπαστική εξερεύνηση στον μαγικό κόσμο του κρασιού.

Η παγκόσμια παραγωγή κρασιού στηρίζεται σε τέσσερεις ποικιλίες που μονοπωλούν την αγορά. Αν θες όμως να γευτείς κάτι άλλο και να βιώσεις γεύσεις και αρώματα διαφορετικά, τότε οι γηγενείς ποικιλίες είναι αυτές που θα σε συναρπάσουν. Πιστεύω ότι το μέλλον στο κρασί ανήκει σε ξεχασμένες γηγενείς ποικιλίες και μικρά οινοποιεία με βιώσιμες πρακτικές. Βρήκαμε ενδιαφέρουσα την τοπική ποικιλία Irsai Oliver. Είναι μια γηγενής ποικιλία κρασιού από την περιοχή της Βούδας. Είναι μια ποικιλία “μοσχάτο” με απαλό αρωματικό χαρακτήρα και χαμηλή οξύτητα. Πέρασε εύκολα την απλή γευστική μας δοκιμή των τεσσάρων σημείων , και μας άφησε καλές εντυπώσεις.

Διαμονή στην Βουδαπέστη. Θα βρεις πολλά ωραία μέρη να μείνεις σε προσιτές τιμές. Φυσικά έχουν κρατήσει τα παλιά κτίρια, είναι όμως ανακαινισμένα μέσα, με μεγάλα ψηλά δωμάτια, ξύλινα πατώματα και μεγάλα παράθυρα που σε αφήνουν να “αναπνεύσεις”. Μέναμε στο κέντρο σε μια περιοχή ιδιαίτερα ζωντανή μέχρι το πρωί, με πολλά μπαρ, εστιατόρια και καφέ. Βλέποντας το κτίριο από έξω δεν μπορούσες να καταλάβεις την δομή του. Ανοίγοντας την εξωτερική πόρτα βρισκόσουν σε μια εσωτερική αυλή, ανέβαινες στο τρίτο όροφο με τα πόδια και έφτανες σε ένα στούντιο που κοιτούσε σε μια άλλη μεγάλη εσωτερική αυλή με δέντρα που έφταναν μέχρι τα παράθυρα μας. Και το απίστευτο, είχε απόλυτη ησυχία όλο το βράδυ αν και ήμασταν στο κέντρο. Μας αρέσει πολύ να μαγειρεύουμε, και ετοιμάσαμε το δείπνο μας με προϊόντα της περιοχής, απολαμβάνοντας το τοπικό κρασί που σας περιέγραψα, το Irsai Oliver.

Πρωινό. Στα ταξίδια μου συνήθως ξεκινάω την μέρα μου πρωί. Ένας πρωινός διαλογισμός με συνδέει με την περιοχή και λίγες ασκήσεις μόλις ξυπνήσω πάντα βοηθάνε τους μυς να ενεργοποιηθούν και να καταλάβουν ότι θα τους χρειαστώ σήμερα όλη την μέρα. Το ταξιδιωτικό μου πρωινό πρόγραμμά ασκήσεων κρατάει είκοσι λεπτά περίπου και ταυτόχρονα πίνω ένα φλιτζάνι χλιαρό νερό με μισό λεμόνι. Μετά έχω ένα μπολ με φρέσκα φρούτα εποχής, νιφάδες και ξηρούς καρπούς. Τώρα είμαι έτοιμος για να ξεδιπλώσω και να απολαύσω μια ολόφρεσκη καινούργια μέρα. Η σημερινή μέρα θα είχε σχέση με την μουσική, τα βιβλία, τα θερμά λουτρά και την όπερα.

Franz Liszt Academy of Music. Οι Ούγγροι αγαπάνε την μουσική και έχουν πολύ καλή μουσική παιδεία. Θέλαμε με την Αρετή να την ανιχνεύσουμε. Φθάσαμε πρωί στο κτίριο της Μουσικής Ακαδημίας του Λίστ, που ίδρυσε ο ίδιος, με το άγαλμα του να κυριαρχεί στην πρόσοψη του κτιρίου. Ήταν ένα όμορφο φθινοπωρινό πρωινό με τα φύλλα των δέντρων να πέφτουν στο πάρκο. Το κτίριο είναι ένα αριστούργημα της Ουγγρικής αρχιτεκτονικής, με την Art-Nouveau οροφή του ντυμένη με επιχρυσωμένα φύλλα. Η Αρετή σαν συνθέτρια είχε ένα μικρό τσίμπημα στην καρδιά μπαίνοντας στην αίθουσα συναυλιών της Ακαδημίας με την εκπληκτική ακουστική. Διάσημοι μαθητές παγκοσμίως πέρασαν από εδώ

Franz Liszt. Από ηλικία 9 ετών έπαιζε σε αίθουσες συναυλιών. Ο μεγαλύτερος Ούγγρος συνθέτης και πιανίστας. Ένας γίγαντας της μουσικής με τεράστια επιρροή και πρωτοτυπία. Γεννήθηκε το 1811 στο Raiding της Ουγγαρίας. Ήταν παιδί θαύμα στην μουσική. Σπούδασε στην Βιέννη με τον κορυφαίο Αντόνιο Σαλιέρι. Είχε εντυπωσιακό ταλέντο από μικρός στο να μπορεί να αυτοσχεδιάζει πάνω σε μια μελωδία που του δινόταν. Η σχέση του σε ηλικία 22 ετών με την κόμισα Marie d’ Agoult ήταν καθοριστική για την καριέρα του. Η φήμη του ήταν τεράστια στην Ευρώπη και ενισχύθηκε πολύ από την ευαισθησία του να δίνει πολλά από τα έσοδα του για φιλανθρωπικούς και ανθρωπιστικούς σκοπούς. Η γνωριμία του με την πριγκίπισσα Carolyne Wittgenstein τον έστρεψε στην σύνθεση και δημιούργησε το είδος του συμφωνικού ποιήματος. Προσωπικές ατυχίες τον οδήγησαν να γίνει μοναχός στην Ρώμη. Συνέχισε να συνθέτει και ίδρυσε την Βασιλική Εθνική Ουγγρική Ακαδημία Μουσικής στην Βουδαπέστη.

Το Δημοτικό πάρκο της Βουδαπέστης – Varosliget. Φεύγοντας από το Μπαρόκ κτίριο της Ακαδημίας του Λίστ, πήγαμε στο μεγάλο και όμορφο Δημοτικό πάρκο της Βουδαπέστης. Είναι ένα από τα παλαιότερα αστικά πάρκα της Ευρώπης και εδώ η κυβέρνηση έχει επενδύσει 1 δις. € για να το αλλάξει δομή και να το κάνει – βιτρίνα- της πόλης κτίζοντας σύγχρονα κτίρια.

Μουσείο Εθνογραφίας, Εθνική Πινακοθήκη, Σπίτι της Καινοτομίας, Σπίτι της Μουσικής. Στον κοντινό ζωολογικό κήπο σχεδιάζουν την κατασκευή του – μεγαλύτερου βιότοπου της Ευρώπης – Ο κεντροαριστερός Δήμαρχος της Βουδαπέστης δεν συμφωνεί με αυτά τα έργα “τσιμεντένιας μανίας” της κυβέρνησης και θέλει το πάρκο να παραμείνει μια πράσινη όαση για τους κατοίκους της πόλης.

Το Σπίτι της Μουσικής. Είναι κτισμένο μέσα στο Δημοτικό πάρκο, αντικαθιστώντας παλιά ερειπωμένα κτίρια της κομουνιστικής εποχής. Από ψηλά μοιάζει με μανιτάρι που “φύτρωσε” ανάμεσα στα γύρω δέντρα. Το σχεδίασε ο Γιαπωνέζος αρχιτέκτονας Sou Fujimoto “Θέλουμε να μετατρέψουμε το δάσος σε αρχιτεκτονική”, είπε και τα κατάφερε. Είναι ένα από τα πιο οικολογικά και βιώσιμα σύγχρονα κτίρια που έχω δει. Η οροφή του είναι πολύ εντυπωσιακή και τρυπημένη, για να επιτρέπει στα πλατάνια να ανεβαίνουν μέσα από τις τρύπες.

Στο ισόγειο έχει μια μεγάλη αίθουσα συναυλιών, μια υπαίθρια σκηνή και μια αίθουσα διαλέξεων. Έχει studio με υψηλή τεχνολογία, όπου μπορείς να κάνεις remix κλασικών soundtrack, η δοκιμές σε DJ set. Έχει και τον “Θόλο του ήχου”.  Τι είναι αυτό; Ένας θόλος με μηχανήματα προβολής, και 32 ηχεία τοποθετημένα πίσω από έναν διάτρητο ημισφαιρικό θόλο. Εδώ μέσα βυθίζεσαι σε μια καθηλωτική οπτικοακουστική εμπειρία.

Λουτρά Σέτσενι. Η “θερμή πλευρά” της Βουδαπέστης. Περπατώντας σε μια ωραία διαδρομή μέσα στο πάρκο σε λίγο φτάσαμε στα Λουτρά Σέτσενι, αγαπημένο μέρος των ντόπιων αλλά και των τουριστών. Και πως να μην είναι αφού εδώ μπορείς να χαλαρώσεις άμεσα στο ζεστό ιαματικό νερό. Χρειάζεσαι μια πετσέτα, σαγιονάρες και το μαγιό σου. Δεν είναι και φθηνά κοστίζουν 20€, αλλά δεν έχεις χρονικό περιορισμό, κάτσε όλη την μέρα αν θες να λιώσεις. Τα κτίρια είναι πολύ όμορφα και οι ανοιχτές πισίνες στο μέσον μεγάλες και άνετες να δεχτούν πολύ κόσμο.

Η γεωθερμία είναι μια εξαιρετική προσφορά του πλανήτη σε μάς και είναι δωρεάν, αρκεί να την βρεις. Εδώ το 1868 ένας Ούγγρος μηχανικός κατάλαβε ότι κάτι ζεστό υπάρχει κάτω από το πάρκο και έκανε μια βαθιά για την εποχή γεώτρηση, στα 1.000 μέτρα και το καυτό νερό των 77οC, με παροχή σήμερα 3.500 lit το λεπτό άρχισε να βγαίνει. Λίγο αργότερα κτίστηκαν και τα υπέροχα κτίρια γύρω γύρω και το Παλάτι των Λουτρών ήταν έτοιμο. Μου άρεσε πολύ που μία ποσότητα από το ζεστό νερό το κατευθύνουν στον διπλανό ζωολογικό κήπο για να ζεσταίνονται τον χειμώνα τα ζώα. Είμαι αντίθετος στους ζωολογικούς “κήπους” αλλά εκτιμώ τις προσπάθειες, όταν γίνονται, για να περάσουν λίγο καλύτερα την φυλάκιση τους τα ζώα.

Λεωφόρος Andrassy. Περπατώντας από τα λουτρά προς την πόλη συναντάς την Πλατεία των Ηρώων και μετά μπαίνεις στην μεγάλη κεντρική λεωφόρο Andrassy που είναι Μνημείο Παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco. Η λεωφόρος έχει συγκεντρωμένα μερικά από τα πιο εντυπωσιακά κτίρια της πόλης, ένα εκ των οποίων είναι και η Όπερα, που θα την βλέπαμε το βράδυ. Έχει επίσης ακριβά καταστήματα επώνυμων σχεδιαστών, εστιατόρια και καφέ. Μετά τα ζεστά ιαματικά λουτρά χρειαζόμασταν έναν καλό καφέ. Βρήκαμε ένα στην λεωφόρο Andrassy που προσφέρει βιολογικούς καφέδες και γλυκάκια και είναι ένας πολύ φιλικός χώρος για να ξεκουραστείς από την περιήγηση στην πόλη. Εδώ πίνοντας τον καφέ μου ξαναδιάβασα αποσπάσματα από  “Tο τέλος της μικρής μας Πόλης” του Δημήτρη Χατζή που το έγραψε εδώ στην Βουδαπέστη το 1952.

Δημήτρης Χατζής. Μπορεί σήμερα η Ελληνική παρουσία στην Βουδαπέστη να είναι τα μαγαζιά με γύρο και σουβλάκια, κάποτε όμως είχε μια πολύ δυνατή κοινότητα πολιτικών προσφύγων και καλλιτεχνών. Ξεχωρίζει ο αντιστασιακός συγγραφέας Δημήτρης Χατζής, που έζησε εδώ εξόριστος για πολλά χρόνια. Αριστερός , καταδικασμένος σε θανατική ποινή στην Ελλάδα έγραψε με τον δικό του ιδιαίτερο λόγο για έναν κόσμο που ήθελε να τον αλλάξει. Ο κόσμος δεν άλλαξε δυστυχώς, αλλά τα κείμενα του Δημήτρη Χατζή μας θυμίζουν όλες αυτές τις τεράστιες προσπάθειες και θυσίες που έγιναν κάποτε, για να γίνει ο κόσμος καλύτερος. Μπορούν τα βιβλία και η τέχνη να αλλάξουν τον κόσμο; Είμαι σίγουρος ότι μπορούν, αρκεί φυσικά να διαβάζεις και να αγαπάς την τέχνη. Περπατώντας στην Βουδαπέστη μας έκανε εντύπωση το πόσα πολλά βιβλιοπωλεία συναντήσαμε. Οι άνθρωποι εδώ διαβάζουν και εκτιμούν το βιβλίο. Μπορείς να βρεις όλη την σύγχρονη λογοτεχνία αλλά και εξαιρετικά βιβλιοπωλεία με βιβλία “αντίκες”.

Όπερα. Έχω μια αγάπη για την όπερα και ήμουν ο πρώτος Έλληνας σκηνοθέτης που έκανα εξειδίκευση στο Βερολίνο, στην κινηματογράφηση συναυλιών κλασσικής μουσικής και όπερας. Δούλεψα δίπλα σε διάσημους διευθυντές ορχήστρας όπως ο Daniel Barenboim, o Simon Rattle, o Zubin Mehta και ο θρυλικός μαέστρος Gunter Wand. Ήταν μια δυνατή εμπειρία και έχω πολλά να πω για τον χώρο της όπερας και των συναυλιών κλασσικής μουσικής και θα το κάνω σε ένα άλλο άρθρο.

Όπερα της Βουδαπέστης. Είναι ένα από τα πιο διάσημα κτίρια της πόλης. Κτίστηκε το 1884 σε νεοαναγεννησιακό ύφος με έμπνευση από τις όπερες του Παρισιού και της Βιέννης . Είχε την τύχη να την αναλάβει το 1888 ο Gustav Mahler , και την απογείωσε στις μέρες του. Μπαίνοντας εντυπωσιάζεσαι ανεβαίνοντας την κύρια σκάλα, με το μάρμαρο να κυριαρχεί παντού. Έχει τέσσερεις ορόφους. Στον τρούλο της όπερας υπάρχει μια πανέμορφη τοιχογραφία της Karoly Lotz με τίτλο “The glorification of music”. Δείχνει τους δώδεκα θεούς του Ολύμπου με τον Απόλλωνα στο επίκεντρο. Από την οροφή κρέμεται και το τεράστιο κηροπήγιο βάρους 2,1 τόνων. Ταξιδεύουμε με την Αρετή με ένα σακίδιο στην πλάτη, μέσα στο οποίο τα ρούχα πιάνουν τον λιγότερο χώρο. Δεν είχαμε φυσικά μαζί μας ρούχα για όπερα, αλλά τα καταφέραμε και με τα πιο απλά να νοιώθουμε άνετα.

Ήρθαμε να δούμε την τελευταία, ημιτελή όπερα του Giacomo Puccini “Turandot”. Οι περισσότερες όπερες του Puccini κινούνται γύρω από το θέμα – Αυτός που έζησε για την αγάπη , θα πεθάνει για την αγάπη – . Στην “Turandot” ο Calaf δεν πεθαίνει από αγάπη αλλά λιώνει από αγάπη την καρδιά της παγερής “Turandot”. Η παραγωγή της Ουγγρικής Κρατικής Όπερας ήταν εντυπωσιακή. Την σκηνοθέτησε η χορογράφος Dora Barta Σκηνικά και κοστούμια με σύγχρονη άποψη, μια εξαιρετική ορχήστρα, ογδόντα άτομα στην χορωδία, είκοσι παιδιά στην παιδική χορωδία και πολύ καλούς ερμηνευτές στους βασικούς ρόλους. Την πασίγνωστη άρια “Nessun Dorma” σίγουρα θα την έχεις ακούσει, ήταν μία από τις αγαπημένες άριες του Luciano Pavarotti. Η αίθουσα της Όπερας της Βουδαπέστης έχει την τρίτη καλύτερη ακουστική στην Ευρώπη σε αίθουσα για όπερα.

Σε μια τέτοια αίθουσα, με μια καλή συμφωνική ορχήστρα όπως εδώ, η μουσική απογειώνεται και αποκτά άλλη διάσταση που δεν μπορείς να την έχεις αλλού. Είναι μεγάλη η διαφορά και από το καλύτερο ηχητικό σύστημα που ίσως να έχεις στο σπίτι σου. Τα αυτιά μου, όπως και της Αρετής, είναι υπερευαίσθητα στον καλό ήχο και εδώ πραγματικά απολαύσαμε τoν μελωδικό Giacomo Puccini.

Χριστούγεννα. Βγαίνοντας από την Όπερα κάναμε μια βραδινή βόλτα στην πόλη που ετοιμαζόταν για τα Χριστούγεννα. Πολύχρωμα φωτάκια έμπαιναν στους κεντρικούς δρόμους , και ξύλινα υπαίθρια μαγαζάκια ετοιμάζονταν στις πλατείες για τα δώρα των Χριστουγέννων. Οι πρωτεύουσες της Ευρώπης συναγωνίζονται για το ποια θα είναι η πιο όμορφη τα Χριστούγεννα. Ο κόσμος έχει ανάγκη να ξεχαστεί για λίγο από την καθημερινότητα και να ζήσει “εορταστικά”.

Είχαμε μια πολύ πρωινή πτήση επιστροφής στην Θεσσαλονίκη και πήγαμε να πάρουμε το λεωφορείο στις τέσσερις τα ξημερώματα, από το κέντρο της πόλης, που ήταν ιδιαίτερα ζωντανό, παρά το κρύο. Είδαμε στο Budapest GO App την ώρα που θα ερχόταν το λεωφορείο και λέω στην Αρετή σιγά μην έλθει και ετοιμαζόμουν να βρω ταξί. Φτάσαμε στην στάση, υπήρχε υπάλληλος να μας εξυπηρετήσει και μιλούσε Αγγλικά, τον ρώτησα αν θα έρθει το λεωφορείο και παραξενεύτηκε, φυσικά μου είπε θα έρθει ακριβώς. Μας ρώτησε ευγενικά αν έχουμε εισιτήρια, είχαμε βγάλει πανεύκολα από το App. Το λεωφορείο ήρθε ακριβώς στην ώρα του, ήταν καινούργιο, καθαρό και ζεστό. Φθάνοντας στο αεροδρόμιο στην Θεσσαλονίκη πήγαμε να πάρουμε το λεωφορείο. Η φωτεινή επιγραφή έδειχνε ότι έρχεται σε ένα λεπτό, ήρθε μετά από δεκαέξι λεπτά. Το λεωφορείο ήταν παλιό και βρώμικο και γέμισε ασφυκτικά. Φυσικά δεν υπάρχει εφαρμογή για να βγάλεις εισιτήριο και όταν κάποιος τουρίστας πήγε να ρωτήσει τον οδηγό αν εκδίδει εισιτήρια, η βλοσυρή απάντηση του οδηγού ήταν – No tickets – . Δεν θέλω να κάνω συγκρίσεις, αλλά πλέον από όπου και αν γυρίζω πίσω στην Ελλάδα κάτι με πληγώνει βαθιά.

*Ο Στέργιος Μήτας είναι σκηνοθέτης ντοκιμαντέρ. Η Αρετή Τουσέρ είναι συνθέτρια μουσικής.