ΑΣΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ: Γραμμή 22
Πήραμε το "μικρό" από την στάση Αριστοτέλους επί της Εγνατίας.
ΟΑΣΘ: Ο Οργανισμός που έχει την αποκλειστικότητα των αστικών μας μετακινήσεων. Ο μόνος φορέας μαζικής αστικής μετακίνησης της Θεσσαλονίκης. Από το 1 μέχρι το 92, μετρήσαμε 76 συνολικά γραμμές, μερικές έγιναν πολλαπλές απέκτησαν γράμματα μετά τον αριθμό διαφοροποιώντας λίγο τη διαδρομή τους (16 συνολικά νούμερα κάπου εκεί ανάμεσα δεν αντιστοιχούν -προς το παρόν- σε γραμμή). Δεν υπάρχει μάλλον Θεσσαλονικιός που να έχει επιβιβαστεί σε όλα τα αστικά της πόλης. Εμείς αποφασίσαμε να το κάνουμε. Και να σας μεταφέρουμε τις εντυπώσεις από κάθεμια. Βρείτε τις προηγούμενες αστικές διαδρομές ΕΔΩ.
Γραμμή 22: Άνω Πόλη. Ξεκινάει από την Πλατεία Μουσχουντή (στη συμβολή Κασσάνδρου με Ηφαιστίωνος) στις 6 το πρωί ανά μισή ώρα μέχρι τις 21:30 και ξαναγυρνά εκεί αφού κυκλώσει την Πλατεία Δικαστηρίων, περνά από το Διοικητήριο, ανηφορίζοντας προς την Ολυμπάδος και καταλήγοντας στα δρομάκια της Άνω Πόλης με στάσεις εκεί. Βρείτε την διαδρομή ΕΔΩ.
Πήραμε το “μικρό” από την στάση Αριστοτέλους επί της Εγνατίας και ακολούθησαμε την διαδρομή του αντίστροφα, από το τέρμα μέχρι και την αφετηρία του. Το πιο χαριτωμένο ίσως όχημα στους δρόμους της πόλης, το βανάκι του οργανισμού που μεταφέρει τους πολίτες από το κέντρο, ψηλά στην Άνω Πόλη και τούμπαλιν, ταιριάζει απόλυτα στην ζωή της περιοχής του. Είναι μικροσκοπικό, έχει μόλις 14 θέσεις, είναι πολύχρωμο, και έχει τις απαιτούμενες αντοχές και ευελιξία για να αντεπεξέρχονται με επιτυχία στα στενά και στα πλακόστρωτα.
Ανηφορίζοντας μαζί του, λίγο πριν το Διοικητήριο, οι θέσεις είναι ήδη πλήρεις έτσι ο οδηγός ευγενικά ενημερώνει στις στάσεις πως δυστυχώς δεν γίνεται να επιβιβαστεί κάποιος άλλος. Ο κόσμος όμως έξω από το παράθυρο δεν νευριάζει. Παραμένει χαμογελαστός γιατί λογικά κάτι τέτοιο αποτελεί την ρουτίνα τους.
Οι εικόνες παραμένουν γνώριμες μέχρι και την Αγίου Δημητρίου. Στην Κασάνδρου θα αντικρίσεις την πρώτη μίξη και από εκεί και έπειτα καταλαβαίνεις πώς κάτι επισήμως μεταμορφώθηκε στην θέα έξω από το παράθυρό σου.
Μια βόλτα με το 22 και νιώθεις πως ακούμπησες την ζωή δεκάδων άλλων ντόπιων. Περνάς τόσο ξιστά στην κυριολεξία άλλωστε από την καθημερινότητά τους που αν τα παράθυρα είχαν την δυνατότητα να είναι ανοιχτά, θα μπορούσες κάλλιστα εν κινήσει να βάλεις το χέρι μέσα από τα κάγκελα της αυλόπορτας για να χαϊδέψεις την γάτα, να κόψεις λίγο βασιλικό από ένα περβάζι, να μυρίσεις το μαλακτικό των ρούχων από τις μπουγάδες μέχρι και να κλέψεις μανταλάκια. Να γράψεις ένα τσιτάτο σε ένα τοίχο, να βγεις μια φωτογραφία σε μια πόρτα, να βγάλεις το στρώμα στα σκουπίδια και πάει λέγοντας.
Η ζωή είναι πολύχρωμη εκεί πάνω και κυρίως πολυεπίπεδη. Αυτό ανακαλύπτεις μέσα από τις εικόνες που παρελαύνουν μπροστά σου. Κάθε μικρό στενό και ένα διαφορετικό σύμπαν εξαιτίας της διαφορετικής αρχιτεκτονικής και μιας ζωής που έχει να επιδείξει από το ιστορικό Ίγγλις και τα μνημεία της Ουνέσκο μέχρι θέα που κόβει την ανάσα και χρώματα που θυμίζουν από αιγαιοπελαγίτικο νησί έως Μαρόκο.
Ο άερας από τις εναπομείναντες καταλήψεις, τα μισογκρεμισμένα και παρατημένα στο έλεος του χρόνου και του “δρόμου” κτίσματα ανάμεσα στα νεόκτιστα, τις αμέτρητες γάτες και τα τελείως διαφορετικά μεταξύ τους πρόσωπα που θα συναντήσεις στον δρόμο σου, κάνουν την διαδρομή του 22 ίσως έναν από τους πιο ιντριγκαδόρικους τρόπους για να περάσεις τον ελεύθερό σου χρόνο.
Mερικά σημεία που αξίζει να κατέβεις ή να ρίξεις μια ματιά κατά την διάρκεια της διαδρομής
O Άγιος Νικόλαος ο Ορφανός κοντά στα ανατολικά τείχη της Άνω Πόλης και ανάμεσα στις οδούς Ηροδότου και Αποστόλου Παύλου. Η προσωνυμία “Άγιος Νικόλαος Ορφανός” και “Άγιος Νικόλαος των Ορφανών” απαντά σε πηγές του 17ου και 18ου αιώνα και συσχετίστηκε με την ιδιότητα του Αγίου Νικολάου ως προστάτη των χηρών και των ορφανών, αφού σύμφωνα με την παράδοση ο ναός στον ίδιο χώρο διατηρούσε και ορφανοτροφείο. Η ανέγερση του μνημείου προσδιορίζεται χρονικά μεταξύ 1310 και 1320.
Ο Τουρμπές Μουσά Μπαμπά, στην πλατεία Τερψιθέας. Ένα οθωμανικό ταφικό μνημείο δηλαδή μαυσωλείο, εις την τουρκικήν τουρμπές. Χρονολογείται από το 16ο αιώνα έχει οκταγωνική δομή και εκεί βρίσκεται θαμμένος ο Μουσά Μπαμπά, ένας άγιος μουσουλμάνος του τάγματος των Μπεκτασήδων δερβίσηδων.
Η Πλατεία Τερψιθέας στο παρελθόν αποτελούσε την αυλή ενός τεκέ (μοναστηριού Μπεκτασήδων) που πιθανόν να ιδρύθηκε το 1527 επί εποχής του Σουλτάνου Βαγιαζήτ Β’. Ο τεκές παρήκμασε όταν οι δερβίσηδες έπεσαν σε δυσμένεια επί Σουλτάνου Μαχμούτ Β’ (1808-1839). Στο κέντρο του τεκέ κτίστηκε το μαυσωλείο όπου θάφτηκε ο άγιος Μουσά Μπαμπά.
Το Τσινάρι, στην διασταύρωση της Αλεξ. Παπαδόπουλου και Κλειούς, ως περιοχή έχει πάρει το όνομά της από την τουρκική λέξη çinar που σημαίνει πλάτανος. Υπήρχε εκεί από πολύ παλιά ένας πλάτανος που αποτελούσε βασικό χαρακτηριστικό της περιοχής. Μια από τις ιστορικότερες πλατείες της περιοχής, με τον τον ομώνυμο, παλιό καφενέ Η σκάφη της μεγάλης κρήνης που βρίσκεται στην πλατεία είναι τμήμα μαρμάρινης σαρκοφάγου σε δεύτερη χρήση. Βρίσκεται απέναντι από την ταβέρνα Τσινάρι (πλάτανος) που στεγάζεται στον ίδιο κτίσμα του περίφημου παλιού καφενείου.
Ο Όσιος Δαβίδ βρίσκεται στο αδιέξοδο της οδού Αγίας Σοφίας καθολικό της μονής του Χριστού Σωτήρα του Λατόμου ή των Λατόμων, προσωνυμία που οφείλεται στην ύπαρξη λατομείων πέτρας στην περιοχή. Ο ναός κτίστηκε στα τέλη του 5ο αι. στον τύπο του εγγεγραμμένου σε τετράγωνο σταυρού με κόγχη στα ανατολικά. Σήμερα σώζεται το ανατολικό ήμισυ της αρχικής κάτοψης. Είναι ιδιαίτερα γνωστός για την ψηφιδωτή παράσταση με το όραμα του Προφήτη Ιεζεκιήλ στην κόγχη, ένα από τα σημαντικότερα ψηφιδωτά έργα της παλαιοχριστιανικής περιόδου.
Ο Ναός Αγίας Αικατερίνης: Βρίσκεται πάνω από την οδό Ολυμπιάδος, στις παρυφές της Άνω πόλης, στη συμβολή των οδών Τσαμαδού και Οιδίποδα και κοντά στα ΒΔ τείχη βρίσκεται ο ναός της Αγίας Αικατερίνης, καθολικό άλλοτε βυζαντινής μονής. Χρονολογείται στα τέλη του 13ου – αρχές 14ου αι. Ανήκει στον τύπο του σύνθετου τετρακιόνιου σταυροειδούς εγγεγραμμένου ναού με περίστωο και παρεκκλήσια στα ανατολικά.
Το Ίγγλις την ιστορική ταβέρνα της Θεσσαλονίκης γεννήθηκε στα 1914, στην οδό Πλάτωνος 3, λίγο πάνω από την Εγνατία, κάτω από τα γραφεία της εφημερίδας Φως. Στο έβγα της δεκαετίας του εξήντα, αρχές εβδομήντα, η ταβέρνα μεταφέρθηκε από τους απογόνους στην Άνω πόλη που βρίσκεται σήμερα. Σε μια από τις πιο κλασικές γειτονιές της, λίγο πιο πάνω από τον Άγιο Νικόλαο των Ορφανών και την πλατεία Καλλιθέας και φυσικά από τις ομορφότερες της πόλης, στις παρυφές πλέον του κέντρου, προσεγγίσιμες με τα πόδια.
Οδός Μαύρης Πέτρας. Το δρομάκι είναι εξαιρετικά γραφικό και ατμοσφαιρικό και δεν απορείς που τρέφει τον μύθο της πύλης σε άλλο χωροχρόνο. Ο Μύθος λέει, λοιπόν, ότι η συγκεκριμένη οδός είναι αδιέξοδο και ότι κάθε 15 μέρες (αλλού λένε 3 μέρες) στις 12 η ώρα το βράδυ και για 15 λεπτά ανοίγει μια πύλη κι άμα την περάσεις χωρίς να το καταλάβεις την πάτησες αφού δεν ξέρεις ούτε πού βρίσκεσαι πια ούτε και μπορεις να βρεις έξοδο από την οδό παρά εγκλωβίζεσαι στα στενά της.
To Καρίπειον Μέλαθρον. Από το 1993 στεγάζεται εκεί το Ίδρυμα Εθνικού και Θρησκευτικού Προβληματισμού. Ολυμπάδος με Φ. Δραγούμη, περιοχή Διοικητηρίου. Και μετά ανηφορίζεις προς το Τσινάρι. Το ακίνητο της οδού Ολυμπιάδος χρονολογείται στα τέλη του 19ου αι.(1870-1880). Καταγράφεται στο α΄ βασικό φορολογικό βιβλίο Θεσσαλονίκης(Εσάς) του Οθωμανικού έτους 1323(χριστιανικό έτος 1907) ως τριώροφη οικία με αυλή, επτά δωμάτια και δύο χώρους υποδοχής. Ιδιοκτήτης αναφέρεται ο Αβδουραχμάν Μπέης, γιός του Σουλεϊμάν.
