Οι ΔΕΘ που δεν ζήσαμε – Τι έβλεπε ένας επισκέπτης στην 23η διοργάνωση του 1958

Οι διοργανώσεις της ΔΕΘ τη δεκαετία του 50′ αποτελούν επί της ουσίας μια επανεκκίνηση μετά τα ταραγμένα χρόνια της Κατοχής και του Εμφυλίου.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το 1951 επισκέπτονται πάνω από 650.000 επισκέπτες την 16η ΔΕΘ, αριθμός ρεκόρ για τα δεδομένα της εποχής.

Καινοτομίες και τεχνολογικές πρωτοπορίες σημαδεύουν τις διοργανώσεις εκείνης της δεκαετίας με τη ΔΕΘ να μεταμορφώνεται από μια απλή μετά-πολεμική διοργάνωση σε ένα διεθνές και σύγχρονο εκθεσιακό γεγονός.

Με την οικονομική ενίσχυση του Σχεδίου Μάρσαλ, η έκθεση δεν λειτούργησε μόνο ως εμπορική βιτρίνα, αλλά ως σύμβολο της προσπάθειας της χώρας για εκσυγχρονισμό και ανάπτυξη.

Πώς έμοιαζαν τα κτίρια της ΔΕΘ το 1958 και ποια από αυτά παραμένουν ως σήμερα;

Πριν από έναν χρόνο η ΔΕΘ – Helexpo προχώρησε στη δημιουργία μιας εφαρμογής που προσφέρει τη δυνατότητα εικονικής περιήγησης σε διοργανώσεις του παρελθόντος την οποία μπορείτε να δείτε αναλυτικά ΕΔΩ.

Περίπτερο Νο 1 (Α. Συμεών – Ν. Εφέσιος, 1955-56)

Διώροφο κτίριο σύγχρονης αρχιτεκτονικής έκφρασης κατασκευασμένο από σκελετό οπλισμένου σκυροδέματος, πλινθοδομή και μπετόν. Τα κουφώματα είναι μεταλλικά ανοιγόμενα και τα δάπεδα είναι μωσαϊκά ή μπετόν.

Αρχικά η κάτοψη αποτελούνταν από δύο κάθετες μεταξύ τους διαφορετικού μήκους πτέρυγες σχηματίζοντας σχήμα τύπου «Γ».

Οι δύο κύριες όψεις του είχαν συνεχόμενο εξώστη και στους δύο ορόφους. Οι εξώστες αυτοί είχαν εξωτερικό πλέγμα το οποίο με την ποικιλία των σχημάτων του έδινε στο κτίριο ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό χαρακτήρα.

Ο σχεδιασμός διακρίνεται από εργονομία στην κατασκευή (π.χ ευρύχωρα και φωτεινά κλιμακοστάσια, άνετη πρόσβαση, μεγάλα ανοίγματα κλπ) και πρωτοτυπία στην επίλυση των εξωτερικών επιφανειών, οι οποίες σηματοδοτούν ένα ενδιάμεσο όριο ανάμεσα στο εσωτερικό και στο ελεύθερο εξωτερικό περιβάλλον.

Στο χώρο του φιλοξενούνταν και εθνικές αποστολές αλλά και εκθέσεις ιδιωτικών επιχειρήσεων. Το 1958 φιλοξενούσε στον πάνω όροφο την Αυστρία και την Ηνωμένη Αραβική Δημοκρατία και στο ισόγειο την Τσεχοσλοβακία.

ΔΕΗ

Η ΔΕΗ συμμετέχει ανελλιπώς στη ΔΕΘ από το 1951, είναι σήμερα ο επίσημος και αποκλειστικός πάροχος ενέργειας του εθνικού εκθεσιακού φορέα, με μόνιμη παρουσία στις εκθέσεις και στις εκδηλώσεις που διοργανώνει η ΔΕΘ-HELEXPO.

Μέχρι και το 1958 το περίπτερο της ΔΕΗ ξεχώριζε για το φωτεινό πίνακά του.

Ο ιστός της ΔΕΗ κατασκευάστηκε το 1959 και ήταν τότε ο υψηλότερος της Θεσσαλονίκης, ενώ φιλοξενούσε και το μεγαλύτερο κοινόχρηστο φωτιστικό. Επίσης, χρησιμοποιήθηκε για την πρώτη πειραματική εκπομπή τηλεόρασης στην Ελλάδα, που η ΔΕΗ πραγματοποίησε από το περίπτερό της το 1960.

Περίπτερο 2 (Δ. Τριποδάκης 1955)

Το 1955 ανατέθηκε η μελέτη νέου ρυμοτομικού σχεδίου στους αρχιτέκτονες πολεοδόμους Αθηνών, Α. Σπανό και Π. Βασιλειάδη. Με βάση αυτό το σχέδιο κτίζεται το περίπτερο της Βαριάς Βιομηχανίας.

Το 1958 φιλοξενούσε στον 1ο όροφο την εθνική αποστολή της Γιουγκοσλαβίας, ενώ στο ισόγειο την Ιταλία και την Πολωνία.

Περίπτερο Εθνικής Παραγωγής (1939, Κ. Κοκορόπουλος, Κ. Δοξιάδης – Επιμέλεια – Σχεδιασμός ανακαίνισης 1951 Θ. Μακρής)

Από τα λίγα περίπτερα που διασώθηκαν από την 15η ΔΕΘ.

Ιδιαίτερα κτίρια εκλεκιστικής αρχιτεκτονικής με θόλο κατασκευασμένη από επαναλαμβανόμενα πλαίσια που συνδέονται με οριζόντιες δοκούς, σχηματίζοντας ένα δίκτυ που συγκρατεί διάφανους υαλοπίνακες (γυάλινη οροφή).

Στο κτίριο της Εθνικής Παραγωγής παρουσιάζονταν αγροτικά προϊόντα από όλη την Ελλάδα και στα άλλα δύο περίπτερα βιομηχανικά και βιοτεχνικά προϊόντα από ιδιώτες που δεν είχαν το δικό τους περίπτερο.

Από το 1955 χρησιμοποιήθηκε για την προβολή του κυβερνητικού έργου.

Μετά το 1960 κατεδαφίστηκαν για να χτιστεί στη θέση τους το Παλαί ντε Σπορ.

Όταν το Κτίριο των Εθνών γινόταν… 4 ετών

Το κτίριο αυτό ξεκίνησε να κατασκευάζεται το καλοκαίρι του 1954 και αποτέλεσε σημαντικό σημείο αναφοράς για τους Θεσσαλονικείς, κυρίως λόγω του αναψυκτηρίου-εστιατορίου του Φλόκα, όπου σερβιριζόταν η “μαύρη μπύρα” στην νότια πλευρά της ταράτσας του κτιρίου.

Η αρχιτεκτονική πρόταση για το περίπτερο προήλθε από τον αρχιτέκτονα Δ. Τριποδάκη, των οποίων η μακέτα κέρδισε το Α’ βραβείο ανάμεσα σε 32 μελέτες, σε διαγωνισμό που είχε προκηρυχθεί στα τέλη του 1953.

Η κατασκευή του (1954) συνέπεσε με την προσπάθεια της Ελλάδας να ξανασταθεί στα πόδια της μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τον Εμφύλιο.

Το κτίριο θεωρήθηκε «σύγχρονο» για την εποχή του, δείχνοντας ότι η χώρα επένδυε σε νέες μορφές αρχιτεκτονικής και δημόσιων χώρων.

Στέγασε εκθέσεις ξένων κρατών και αποτέλεσε σημείο επαφής της Ελλάδας με τον κόσμο, σε μια εποχή που η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης είχε πολύ μεγαλύτερο κύρος.

Η ονομασία «Περίπτερο των Εθνών» δεν ήταν τυχαία: έδειχνε το άνοιγμα της χώρας και τη θέση της σε διεθνείς συνεργασίες.

Παπαστράτος, Πειραϊκή Πατραϊκή 

Πόλος έλξης τα περίπτερα της εταιρείας Παπαστράτος, αλλά και Πειραϊκή Πατραϊκή.

Ελληνικαί Βιομηχανίαι

Στην περίοδο αυτή ένα από τα μεγαλύτερα περίπτερα είναι του Ομίλου Μποδοσάκη.

Η πρόσοψη του περιπτέρου διακοσμούνταν με αγάλματα ενώ η πίσω όψη από τοιχογραφίες.

Nescafe: Έναν χρόνο μετά τη «γέννηση» του φραπέ

Στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης το 1957 ο Γιάννης Δρίτσας, αντιπρόσωπος της εταιρίας Νεστλέ στην Ελλάδα, παρουσίασε ένα παιδικό ρόφημα με βάση τη σοκολάτα.

Η συνταγή ήταν απλή.

Γάλα, σοκολάτα σε σκόνη, χτύπημα σε σέικερ και έτοιμο προς κατανάλωση.

Κατά τη διάρκεια ενός διαλείμματος, ένας υπάλληλος της εταιρείας, ο Δημήτρης Βακόνδιος θέλησε να πιει τον συνηθισμένο του καφέ

Τον στιγμιαίο καφέ της εταιρίας, τον οποίο ανακάτευε με ζεστό νερό, με κουτάλι, προσθέτοντας ζάχαρη.

Δεν βρήκε όμως ζεστό νερό και έχοντας δει πολλές φορές το αφεντικό του να παρουσιάζει το σοκολατούχο ρόφημα με το σέικερ, αποφάσισε να κάνει το ίδιο χρησιμοποιώντας αντί για σοκολάτα σε σκόνη, καφέ, που ανακάτεψε με κρύο νερό.

Έτσι δημιούργησε κατά τύχη τον διάσημο καφέ φραπέ.