Πώς θα σου φαινόταν να γίνεις «τουρίστας» στον τόπο σου – Οι δωρεάν ξεναγήσεις στην πόλη

Δεν υπάρχει περίπτωση να περπατήσεις στους κεντρικούς δρόμους και στα στενά της πόλης και να μην ανακαλύψεις πάντα κάτι διαφορετικό.

Κάτι που σου είχε ξεφύγει, κάτι που δεν το είχες παρατηρήσει, κάτι που δεν ήξερες ότι υπάρχει καν στο σημείο από το οποίο περνάς καθημερινά από εκεί για να πας στη δουλειά, να κάνεις τη βόλτα σου.

Η πόλη εκεί έξω είναι γεμάτη με πολλές ιστορίες που έχουν ειπωθεί και άλλες που περιμένουν ακόμα να τις ανακαλύψουμε.

Πώς θα σου φαινόταν λοιπόν να γίνεις… τουρίστας στην πόλη σου και να γνωρίσεις καλύτερα εμβληματικά μέρη της Θεσσαλονίκης;

Αυτή τη δυνατότητα προσφέρουν οι δωρεάν ξεναγήσεις που πραγματοποιούν οι δημοτικές κοινότητες του Δήμου Θεσσαλονίκης, οι οποίες έχουν ήδη ξεκινήσει και θα συνεχιστούν τις επόμενες ημέρες.

Πρόκειται φυσικά για προγράμματα που έχουν ήδη διαγράψει τη δική τους πορεία τα τελευταία χρόνια και έχουν καταφέρει να γίνουν πόλος έλξης όχι μόνο για τους δημότες, αλλά και για ανθρώπους από άλλες πόλεις της Ελλάδας που επισκέπτονται τη Θεσσαλονίκη για ένα σαββατοκύριακο και είναι ενημερωμένοι για τις δράσεις αυτές και φροντίζουν να κλείσουν θέση για να πάρουν μέρος σε αυτές.

Β’ Δημοτική Κοινότητα: 8 δωρεάν ξεναγήσεις

Από το Σάββατο 2 Νοεμβρίου έχουν ξεκινήσει οι δωρεάν περιπατητικές ξεναγήσεις της Β’ Δημοτικής Κοινότητας του Δήμου Θεσσαλονίκης.

Πραγματοποιούνται από διπλωματούχο ξεναγό, θα έχουν διάρκεια 3,5 ώρες και θα γίνονται κάθε Σάββατο με ώρα έναρξης 10:30 π.μ. και αφετηρία τον Ιερό Ναό Αγίων Αποστόλων.

Ιερός Ναός Αγίων Αποστόλων, Πάρκο Ιβάνωφ, Πάρκο των Εθνών, δυτικά Τείχη, Άγαλμα Κωνσταντίνου, Φρούριο Βαρδαρίου, Βίλα Πετρίδη, Παλιός Σιδηροδρομικός Σταθμός

Ο Πύργος των Δικαστηρίων

Τα Δικαστήρια Θεσσαλονίκης είναι από τους πιο επισκεπτόμενους χώρους της Θεσσαλονίκης, και αποτελούνται από ένα ευμεγέθες κτιριακό συγκρότημα που για την εποχή του θεωρούνταν μεν υπερσύγχρονο, αλλά πλέον κατά πολλούς δε μπορεί να καλύψει τις ανάγκες εξυπηρέτησης της δικαιοσύνης. Βέβαια τα Δικαστήρια ανοικοδομήθηκαν στη σημερινή τους θέση, όταν εγκαταλείφθηκε η αρχική τοποθεσία που προορίζονταν να χτισθούν, μετά την ανακάλυψη των ευρημάτων της Αρχαίας Αγοράς.

Προσεγγίζοντας από την παραλία, θα διαπιστώσει κανείς να ξεπροβάλλει ένας οκταγωνικός πύργος ύψους περίπου 10m και πως τα Δικαστήρια να περιβάλλονται από ένα σύμπλεγμα οχυρώσεων αποτελούμενα από πύργους, πολεμίστρες, πυριτιδαποθήκες, κτίσματα και υπολείμματα τειχών που εκτείνονται σε δεκάδες μέτρα. Μάλιστα στο βόρειο τμήμα του φρουρίου, εκεί που είναι σήμερα ο χώρος του πάρκιγκ ξεχωρίζει και η σχετικά καλοδιατηρημένη πύλη του Φρουρίου, κάτω απ’την οποία περνάνε βιαστικά οι περαστικοί καθημερινά.

Στην πραγματικότητα το οχυρωματικό αυτό συγκρότημα ονομάζεται Φρούριο Βαρδαρίου ή Τοπ Χανέ και έχει μια μακραίωνη ιστορία. Σύμφωνα με αναφορές του περιηγητή Εβλιγιά Τσελεμπή, χτίσθηκε από τον σουλτάνο Σουλεϊμάν τον Μεγαλοπρεπή, κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη Θεσσαλονίκη το 1546. Επίσης κατά την παραμονή του Σουλεϊμάν, φέρεται να έγιναν ενισχυτικά έργα στα οχυρωματικά έργα της πόλης, με χαρακτηριστικότερα την ανοικοδόμηση του οχυρωματικού περιβόλου γύρω από τον Λευκό Πύργο, που κατεδαφίστηκε στις αρχές του 20ου αιώνα. Συγκεκριμένα το φρούριο Βαρδαρίου αποτελείται από έναν περίβολο σε σχήμα πετάλου και μια μικρή προεξοχή προς βορρά, όπου ενσωματώθηκε ένα τμήμα του δυτικού περιβόλου.

Παρακείμενα του φρουρίου υπάρχουν υπολείμματα Βυζαντινών Τειχών, όπως και του ‘Τζερέμπουλου’ ή αλλιώς του παραλιακού κυματοθραύστη που προστάτευε το τεχνητό λιμάνι που είχε χτίσει ο Μέγας Κωνσταντίνος, και που αυτό που έφθανε μέχρι τα Λαδάδικα. Έτσι το Φρούριο του Βαρδαρίου μαζί με τον Λευκό Πύργο, αποτελούν από τα τελευταία υπολείμματα της παραλιακής οχύρωσης της Θεσσαλονίκης.

Η σημερινή κατάσταση του φρουρίου, εκ πρώτης όψεως δε φαίνεται να τραβά την προσοχή του διαβάτη, καθώς το φρούριο επισκιάζεται από τα Δικαστικό Μέγαρο, το κτίριο του ΙΚΑ το υπαίθριο πάρκιγκ αλλά ούτε και να συγκαταλέγεται στις κυριότερες ατραξιόν των επισκεπτών τουριστών. Όμως μια βόλτα σε μια ήσυχη ημέρα θα κάνει τον επισκέπτη να φανταστεί την πολύβουη φρουρά να επανδρώνει τις οχυρώσεις, και τα μεγάλα του πυροβόλα να εποπτεύουν τον Θερμαϊκό κόλπο σε μια εποχή όπου το μέτωπο της θάλασσας ήταν πιο μπροστά.

Πηγή: Ευτέρπη Μακρή, Συμπληρωματικά αρχαιολογικά στοιχεία για το Φρούριο του Βαρδαρίου Θεσσαλονίκης, Μακεδονικά (22ος τ ΚΒ, Θεσσαλονίκη 1982).

Ημερομηνίες επόμενων ξεναγήσεων:

9/11, 16/11, 23/11, 30/11, 7/12, 14/12, 21/12

Πώς θα πάρεις μέρος

Για δηλώσεις συμμετοχής οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθύνονται στη Β’ Δημοτική Κοινότητα (Μοναστηρίου 93) καθημερινά από Δευτέρα έως Παρασκευή κατά τις ώρες 10.00-14.00 στα τηλέφωνα: 2313318553 – 2313318552 – 2313318548 – 2313318549 όπως επίσης και στο email: [email protected] δηλώνοντας όνομα, τηλέφωνο, email, ημερομηνία ξενάγησης.

Σε κάθε ξενάγηση μπορούν να λάβουν μέρος 40 άτομα και θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας.

Σε περίπτωση έκτακτων καιρικών συνθηκών θα υπάρξει εγκαίρως ενημέρωση αναβολής της ξενάγησης και πραγματοποίησή της σε άλλη ημερομηνία, με ανάρτηση στο Facebook της Κοινότητας αλλά και στο portal του Δήμου Θεσσαλονίκης, στην κατηγορία Ανακοινώσεις Β’ Δημοτικής Κοινότητας.

Γ’ Δημοτική Κοινότητα: Ξεκινάει ο νέος κύκλος δωρεάν ξεναγήσεων

Από το Σάββατο 9 Νοεμβρίου ξεκινάει ο δεύτερος κύκλος των δωρεάν ξεναγήσεων σε διάφορα σημεία της Άνω Πόλης που έχει προγραμματίσει η Γ’ Δημοτική Κοινότητα του Δήμου Θεσσαλονίκης.

Σκοπός των ξεναγήσεων που προσφέρονται δωρεάν είναι να γνωρίσουν οι κάτοικοι, οι δημότες αλλά και οι επισκέπτες της πόλης τα μνημεία, τις εκκλησίες και τις γειτονιές της Άνω Πόλης.

Οι ξεναγήσεις θα είναι διάρκειας 3,5 ωρών, θα γίνονται από διπλωματούχους ξεναγούς, ημέρα Σάββατο, με ώρα εκκίνησης 10:30 και αφετηρία τον Πύργο Τριγωνίου.

Η διαδρομή που θα ακολουθείται είναι οι εξής:

Πύργος Τριγωνίου, Τείχη, Ισλαχανέ, Πλατεία Καλλιθέας, Βυζαντινό Λουτρό, Πλατεία Ρομφέη, κτήριο της οδού Θεοφίλου, Ναός Προφήτη Ηλία και Διοικητήριο.

Οι ημερομηνίες των ξεναγήσεων

09-11-2024

16-11-2024

23-11-2024

30-11-2024

Υπενθυμίζουμε ότι το διάστημα 5 Οκτωβρίου έως 2 Νοεμβρίου είχαν πραγματοποιηθεί ανάλογες δράσεις στη διαδρομή:

Επταπύργιο, Πύλη Άννας Παλαιολογίνας (Μεσαία Πορτάρα), Τείχη, Μονή Βλατάδων, Ναός Οσίου Δαυίδ, Αλατζά Ιμαρέτ, Αίγλη και Ναός Αγίου Δημητρίου.

Η ιστορία του Πύργου

Ο Πύργος του Τριγωνίου, ένα μνημείο από φέρουσα τοιχοποιία που κτίστηκε τον 15ο αιώνα μ.Χ. για οχυρωματικούς λόγους, έχει διάμετρο στη βάση του 24 μ. (όσο ανεβαίνει μειώνεται), και μέγιστο ύψος 22 μ. Αν και δεν έχει βρεθεί «κτητορική επιγραφή» ή άλλο στοιχείο για την ακριβή χρονολόγησή του, οι μελετητές προσδιορίζουν την κατασκευή του μετά την κατάληψη της Θεσσαλονίκης από τους Οθωμανούς, το 1430. Πρόκειται για πύργο του πυροβολικού της τουρκικής περιόδου και σκοπός τους ήταν να ενισχυθεί το ευαίσθητο εκείνο σημείο στο οποίο υπολόγιζαν τις περισσότερες εισβολές. Μην ξεχνάμε ότι σύμφωνα με τον αυτόπτη μάρτυρα και συγγραφέα του χρονικού της Άλωσης της Πόλης, Ιωάννης Αναγνώστου, αναφέρει ότι η άλωση της Θεσσαλονίκης από τους Οθωμανούς έγινε από την ευάλωτη βορειοανατολική γωνία των τειχών, το Τριγώνιο (από όπου και το όνομα του Πύργου). Τριγώνιο ονομαζόταν ο τριγωνικός πρόβολος των βορείων τειχών της πόλης, πάνω στον οποίο είχε ανοιχθεί η πύλη της Άννας Παλαιολογίνας.

Στις ιστορικές πηγές τον συναντάμε ως Τζιντζιρλή-Κουλέ (Πύργος της Αλυσίδας) ή Κουσακλή-Κουλέ (Ζωσμένος Πύργος). Κι αυτό γιατί το κύριο γνώρισμα του είναι η ύπαρξη λίθινου κοσμήτη, που περιβάλλει τον κορμό του Πύργου σαν αλυσίδα. Ανασκαφικές έρευνες, που έχουν γίνει από τους αρχαιολόγους Ευθύμιο Τσιγαρίδα, Ελλη Πελεκανίδου (1971), Αικατερίνη Τσιγαρίδα (1997) και Αικατερίνη Κούσουλα, συνηγορούν στην άποψη ότι στη ρωμαϊκή περίοδο προϋπήρχε εκεί τετράγωνος πύργος (αποκαλύφθηκε τμήμα του) ο οποίος ήταν συνδεδεμένος με την πρώιμη φάση της οχύρωσης Με την καταστροφή, αλλά και την αλλαγή της τεχνικής, που ήθελε πια κυκλικούς πύργους -οι οποίοι άντεχαν περισσότερο-, ο τετράγωνος διασώθηκε στο εσωτερικό. Αποτελεί, δηλαδή, τον πυρήνα του πύργου που γνωρίζουμε, με όλο το εσωτερικό του να μοιάζει με διπλό τείχος.

Για πολλά χρόνια ήταν γεμάτος ρωγμές και οι τοίχοι του σάπιζαν από την υγρασία. Τα νερά της βροχής εισχωρούσαν ανεμπόδιστα από το Δώμα και κατέτρωγαν τα ζωγραφιστά κονιάματα ενώ στον ισχυρό σεισμό του 1978, κατέρρευσαν τμήματα των επάλξεών του. Για δεκαετίες οι Θεσσαλονικείς τον έβλεπαν να ερειπώνεται σφαλιστός χωρίς καμία ιδιαίτερη χρήση με εξαίρεση κάποιες εθνικές γιορτές, γιατί από εκεί ρίπτονταν οι κανονιοβολισμοί. Η 9η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων για να αντιμετωπίσει τα επείγοντα προβλήματα που παρουσίαζε προχώρησε το 1993-1995, υπό την επίβλεψη του αρχιτέκτονα Βασίλη Κονιόρδου, στις πρώτες στερεωτικές εργασίες και συμπληρώσεις.

Πώς θα πάρεις μέρος

Για δηλώσεις συμμετοχής οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθύνονται στην Γ΄ Δημοτική Κοινότητα (Θεοφίλου 25) στο τηλέφωνο 2313318273, ώρες 8:30-13:00, δηλώνοντας όνομα, τηλέφωνο, τη διαδρομή και την ημερομηνία της ξενάγησης. Σε κάθε ξενάγηση μπορούν να συμμετάσχουν έως 40 άτομα, οπότε θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας.

Σε περίπτωση αναβολής της ξενάγησης λόγω καιρικών συνθηκών, η αναβολή θα ανακοινώνεται στο Facebook της κοινότητας 24 ώρες πριν την έναρξη.

Σε περίπτωση κατά την οποία έχει καταχωρηθεί συμμετοχή αλλά ο ενδιαφερόμενος δεν θα μπορέσει να παρακολουθήσει, οφείλει να ενημερώσει δύο ημέρες νωρίτερα την Κοινότητα.

Ε’ Δημοτική Κοινότητα: Εξερευνώντας την περιοχή της Συνοικίας των Εξοχών

Συνεχίζονται οι θεματικές ξεναγήσεις της Ε’ Δημοτικής Κοινότητας, με δωρεάν συμμετοχή. Σκοπός των ξεναγήσεων είναι να γνωρίσουν οι δημότες τα μοναδικά δείγματα αρχιτεκτονικής κληρονομιάς του 19ου αιώνα που παραμένουν στην πόλη μας, μέσα από τις βίλες – μνημεία της Συνοικίας των Εξοχών.

Οι ξεναγήσεις είναι περιπατητικές από διπλωματούχους ξεναγούς, διάρκειας 3,5 ωρών, ημέρα Σάββατο και Κυριακή, με ώρα εκκίνησης 10:30 π.μ.

Διαδρομή “Βίλες 1”

Αφετηρία : Βίλα Αλλατίνη (Κτίριο Περιφέρειας-Βασιλίσσης Όλγας 198, είσοδος από Πλούτωνος) και συνέχεια με τα διατηρητέα αρχοντικά: Βίλα Μορπούργκο , Οικισμός Ουζιέλ, Casa Bianca, Βίλα Μορντώχ, Οικία Σιάγα, Chateau mon Bonheur και Οικία Μεχμέτ Καπαντζή (Μ.Ι.Ε.Τ.)

Τελευταία προγραμματισμένη ξενάγηση: 17/11

Είχαν προηγηθεί αυτές στις 28/9, 29/9, 12/10, 13/10, 2/11 και 3/11

Διαδρομή “Βίλες 2”

Αφετηρία : Αρχοντικό Αχμέτ Καπαντζή (Βασιλίσσης Όλγας 105 – πρώην κτίριο ΝΑΤΟ) και συνέχεια με τα διατηρητέα μνημεία : Οικία Μοδιάνο (Λαογραφικό Μουσείο), Ορφανοτροφείο Μέλισσα, Σχολή Τυφλών, Οικία Σαλέμ, Οικία Μιχαηλίδη, Γενί Τζαμί, Οικία Μοδιάνο, Α’ Γυμνάσιο και προτομή Γεωργίου Α’ .

Ημερομηνίες: 9/11, 10/11, 24/11

Πώς θα πάρεις μέρος

Για δηλώσεις συμμετοχής μπορείτε να απευθύνεστε στην Ε’ Κοινότητα (Βασιλίσσης Όλγας 162 – 25ης Μαρτίου 24), μόνο τηλεφωνικά στον αριθμό 2313318262, ώρες 8:00 – 13:00 δηλώνοντας ονοματεπώνυμο, κινητό τηλέφωνο, την ημερομηνία και τη διαδρομή της ξενάγησης που επιθυμείτε (“Βίλες 1” ή ¨Βίλες 2”).

Η συμμετοχή σε κάθε ξενάγηση θα είναι έως 40 άτομα και θα τηρείται σειρά προτεραιότητας.