Η αλήθεια για τη μητρότητα: Είναι οι μητέρες πραγματικά πιο ευτυχισμένες;

Όταν σκεφτόμουν αν θα έπρεπε να κάνω παιδιά, στις αρχές της δεκαετίας του 2000, τα περισσότερα από όσα διάβαζα σχετικά με αυτή την προοπτική ήταν αρνητικά. Άρθρα περιέγραφαν την έλλειψη ύπνου, τις σωματικές δυσκολίες της εγκυμοσύνης, και τη συντριπτική φύση της μητρότητας.

Αν θέλεις να είσαι ευτυχισμένη, προειδοποιούσαν αυτοί οι αρθρογράφοι, μην κάνεις παιδιά.

Ίσως να μην θέλεις καν να παντρευτείς—άλλωστε, σύμφωνα με έρευνες, ο γάμος ωφελεί κυρίως τους άντρες.

Οι φίλοι και η οικογένειά μου είχαν λίγα θετικά να πουν, ειδικά για τη γονεϊκότητα. Όταν ρωτούσα γονείς που γνώριζα για τα μειονεκτήματα του να έχεις παιδιά, άκουγα έναν καταιγισμό παραπόνων για κρίσεις θυμού, δυσκολίες με τη φροντίδα των παιδιών και την έλλειψη προσωπικού χρόνου.

«Δεν κοιμάσαι για 18 χρόνια», μου εκμυστηρεύτηκε μια ξαδέρφη. Όταν ρωτούσα για τα πλεονεκτήματα, συνήθως ακολουθούσε μια μακρά, αμήχανη παύση.

«Σε κάνει λιγότερο εγωίστρια», είπε μια θεία—όχι και τόσο πειστικό επιχείρημα για μια γυναίκα ανεξάρτητη και προσανατολισμένη στην καριέρα, όπως ήμουν εγώ.

Αυτά τα ίδια συναισθήματα είναι εξίσου διαδεδομένα και στις σημερινές διαδικτυακές συζητήσεις και στα ειδησεογραφικά ρεπορτάζ. «Οι γυναίκες είναι πιο ευτυχισμένες χωρίς παιδιά ή σύζυγο, λέει ειδικός στην ευτυχία», αναφέρει ένας τίτλος. Ένας άλλος αποκαλύπτει: «Γιατί τόσες πολλές ανύπαντρες γυναίκες χωρίς παιδιά είναι ευτυχισμένες». Άνθρωποι γράφουν σε φόρουμ συζητήσεων, ρωτώντας: «Γιατί πιστεύετε ότι οι ανύπαντρες γυναίκες χωρίς παιδιά είναι πιο ευτυχισμένες από τις παντρεμένες γυναίκες με παιδιά;»

Αλλά είναι πράγματι οι παντρεμένες μητέρες λιγότερο ευτυχισμένες από τις ανύπαντρες γυναίκες χωρίς παιδιά; Αυτό είναι ένα από τα ερωτήματα πο αποφασίσαμε να διερευνήσουμε, πραγματοποιώντας μια πανεθνικά αντιπροσωπευτική έρευνα σε 3.000 Αμερικανίδες ηλικίας 25 έως 55 ετών, η οποία διεξήχθη από την YouGov τον Μάρτιο του 2025.

Αυτό που ανακαλύψαμε έρχεται σε αντίθεση με τα αρνητικά μηνύματα που είχα συναντήσει: Οι παντρεμένες μητέρες είναι στην πραγματικότητα πιο ευτυχισμένες από τις ανύπαντρες γυναίκες και τις παντρεμένες γυναίκες χωρίς παιδιά.

Στην έρευνα, το 19% των παντρεμένων μητέρων περιέγραψαν τον εαυτό τους ως «πολύ ευτυχισμένο», σε σύγκριση με το 11% των παντρεμένων γυναικών χωρίς παιδιά, το 13% των ανύπαντρων μητέρων και το 10% των ανύπαντρων γυναικών χωρίς παιδιά.

Οι παντρεμένες μητέρες ήταν επίσης πιο πιθανό να δηλώσουν ότι η ζωή είναι απολαυστική τις περισσότερες ή όλες τις φορές, σε σχέση με τις άλλες τρεις ομάδες.

Αυτά τα ποσοστά είναι σταθμισμένα βάσει ηλικίας, οικογενειακού εισοδήματος και εκπαίδευσης, επομένως γνωρίζουμε ότι αυτοί οι παράγοντες δεν ευθύνονται για τις διαφορές.

Αυτά τα ευρήματα δεν αποτελούν μεμονωμένη περίπτωση. Αξιόπιστες πηγές, όπως η Γενική Κοινωνική Έρευνα (General Social Survey), δείχνουν το ίδιο αποτέλεσμα: οι παντρεμένοι πατέρες και μητέρες σε αυτή την έρευνα ήταν πιο πιθανό να δηλώσουν ότι είναι «πολύ ευτυχισμένοι» από ανύπαντρα άτομα και άτομα χωρίς παιδιά.

Μια άλλη πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι οι παντρεμένες ή σε σχέση μητέρες έχουν λιγότερες πιθανότητες να νιώθουν συχνά κατάθλιψη ή άγχος από ό,τι άτομα στις άλλες τρεις ομάδες.

Μπορεί να μην είναι ο γάμος αυτός που παράγει την ευτυχία, αλλά να ισχύει το αντίστροφο — ότι δηλαδή οι πιο ευτυχισμένοι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να παντρευτούν;

Μια μελέτη έλαβε υπόψη τα επίπεδα ευτυχίας πριν τον γάμο και παρ’ όλα αυτά διαπίστωσε ότι ο γάμος οδηγεί σε πιο ευτυχισμένους ανθρώπους και σε μια λιγότερο έντονη πτώση στην ικανοποίηση από τη ζωή κατά τη μέση ηλικία.

Αυτό δεν σημαίνει ότι οι ρόλοι της συζύγου και της μητέρας δεν έχουν τις προκλήσεις τους. Περίπου τα δύο τρίτα των μητέρων στην έρευνα,  δήλωσαν ότι ένιωθαν καθημερινά καταβεβλημένες (αν και το ίδιο ισχύει και για πάνω από τις μισές γυναίκες χωρίς παιδιά).

Περίπου έξι στις δέκα μητέρες δήλωσαν ότι θα ήθελαν να έχουν περισσότερο χρόνο για τον εαυτό τους, σε σύγκριση με περίπου τέσσερις στις δέκα γυναίκες χωρίς παιδιά.

Γιατί, λοιπόν, οι μητέρες είναι πιο ευτυχισμένες;

Οι λόγοι σχετίζονται με τη βαθιά εμπειρία της γονεϊκότητας.

Οι παντρεμένες μητέρες ήταν οι πιο πιθανές να συμφωνήσουν ότι η ζωή τους «έχει έναν ξεκάθαρο σκοπό» (28%), με τις ανύπαντρες μητέρες να ακολουθούν από κοντά (25%). Μόνο περίπου 15% των γυναικών χωρίς παιδιά συμφώνησαν με αυτή τη δήλωση.

Οι μητέρες ήταν επίσης πιο πιθανό από τις γυναίκες χωρίς παιδιά να πουν ότι η ζωή τους «νιώθει γεμάτη νόημα» τις περισσότερες ή όλες τις φορές.

Πλέον έχω τρία παιδιά και με εκπλήσσει το γεγονός ότι, όταν έψαχνα πληροφορίες πριν γίνω μητέρα, κανείς δεν ανέφερε αυτό το αίσθημα σκοπού που σου προσφέρει η γονεϊκότητα. Ναι, θα είσαι κουρασμένη και θα νιώθεις πιεσμένη, αλλά υπάρχει μια βαθιά επίγνωση ότι κάνεις κάτι σημαντικό με τη ζωή σου: μεγαλώνεις έναν άνθρωπο. Αυτά τα συναισθήματα σκοπού και νοήματος είναι μερικές φορές δύσκολο να τα εκφράσει κανείς με λόγια—ίσως γι’ αυτό δεν συζητιούνται συχνά—αλλά είναι κεντρικά στη γονεϊκή εμπειρία. Νιώθω τυχερή που έχω μια καριέρα την οποία αγαπώ και βρίσκω ουσιαστική· παρ’ όλα αυτά, το αίσθημα σκοπού που έχω βρει μέσα από τη μητρότητα ξεπερνά κάθε επαγγελματικό επίτευγμα που έχω καταφέρει ποτέ.

Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν επίσης ότι ο γάμος συνοδεύεται από αρκετά πλεονεκτήματα. Οι παντρεμένες γυναίκες έχουν περίπου τις μισές πιθανότητες να δηλώσουν ότι νιώθουν μοναξιά σε σχέση με τις ανύπαντρες γυναίκες. Ένας παράγοντας μπορεί να είναι ότι, σύμφωνα με τις ίδιες, οι παντρεμένες γυναίκες λαμβάνουν πιο συχνά σωματική στοργή και επαφή.

Η σωματική επαφή, με τη σειρά της, σχετίζεται έντονα με την ευτυχία: το 22% των γυναικών στην έρευνα που δέχονταν υψηλά επίπεδα σωματικής επαφής δήλωσαν ότι είναι πολύ ευτυχισμένες, σε σύγκριση με μόλις το 7% εκείνων που δέχονταν λίγη σωματική επαφή. Η επαφή, ειδικά από έναν/μία σύντροφο, σχετίζεται με μείωση του στρες, αύξηση της εμπιστοσύνης και ενίσχυση του αισθήματος ασφάλειας.

Το ψευδές αφήγημα ότι ο γάμος και η μητρότητα είναι συνταγή δυστυχίας για τις γυναίκες προκαλεί μεγάλη ζημιά.

Σε μια πανεθνικά αντιπροσωπευτική έρευνα που ανέλυσα για το βιβλίο μου Generations, το ποσοστό των 18χρονων γυναικών που ανέμεναν ότι θα αποκτήσουν παιδιά έπεσε κατά 11 ποσοστιαίες μονάδες από τα τέλη της δεκαετίας του 2000 έως τις αρχές της δεκαετίας του 2020.

Τα αρνητικά μηνύματα για τον γάμο και τη μητρότητα φαίνεται να βρίσκονται στη ρίζα αυτών των αλλαγών στη Γενιά Ζ, μαζί με έναν γενικευμένο απαισιόδοξο τρόπο σκέψης για όλα, που ενισχύεται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και φτάνει στα όρια του «doomerισμού».

Οι νέοι άνθρωποι σήμερα νιώθουν επίσης έντονη μοναξιά και περνούν λιγότερο χρόνο με συνομηλίκους τους δια ζώσης· οι συνέπειες για τις ενήλικες σχέσεις τους παραμένουν άγνωστες.

Οι πρόσφατες τάσεις είναι ακόμη πιο ανησυχητικές: οι «AI φίλοι» και «AI σύντροφοι» προσφέρουν πλέον την προοπτική σχέσεων με μια «οντότητα» που είναι πάντα διαθέσιμη και δεν έχει δικές της ανάγκες. Εν τω μεταξύ, το ποσοστό γεννήσεων στις ΗΠΑ βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί ποτέ.

Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους κάποιοι επιλέγουν να μην αποκτήσουν παιδιά ή να μην παντρευτούν, αλλά τα ψεύτικα μηνύματα σχετικά με την ευτυχία δεν θα έπρεπε να είναι ένας από αυτούς. Τα άρθρα που διάβασα παλαιότερα είχαν δίκιο στο ότι η γονεϊκότητα (και ο γάμος) μπορεί συχνά να είναι εξουθενωτικά. Αλλά αγνοούσαν το αίσθημα νοήματος που απορρέει από τη γονεϊκότητα και τη δύναμη της σωματικής επαφής που βρίσκεται στον πυρήνα της οικογενειακής ζωής. Άλλωστε, ένας AI σύντροφος δεν μπορεί να σε αγκαλιάσει—και πολύ περισσότερο ένα AI παιδί.

*Γράφει η Jean M. Twenge στο Atlantic