Έγκλημα στα Τέμπη: Τα αμείλικτα ερωτήματα που δεν έχουν απαντηθεί ακόμη
Η ανεξήγητη πυρκαγιά, τα εύφλεκτα υλικά, η βόλτα του σταθμάρχη για καφέ, το μη λειτουργικό σύστημα ασφαλείας και το «μαύρο» κουτί.
28 Φεβρουαρίου 2023 έγραφε το ημερολόγιο όταν δύο αμαξοστοιχίες, μία επιβατική και μία εμπορική συγκρούστηκαν μετωπικά, στο τραγικό δυστύχημα των Τεμπών που στοίχισε τη ζωή σε 57 ανθρώπους. Έναν χρόνο μετά, η δικαιοσύνη δεν έχει αποδοθεί, οι πολιτικές ευθύνες δεν έχουν ληφθεί και ερωτήματα για τη διαλεύκανση της υπόθεσης, όχι απλά παραμένουν αναπάντητα, αλλά πληθαίνουν.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Με μεγάλα κενά ολοκληρώθηκε εσπευσμένα, η Εξεταστική Επιτροπή για την υπόθεση του πολύνεκρου σιδηροδρομικού δυστυχήματος, χωρίς να επιτρέψει τελικά την κατάθεση σημαντικών μαρτύρων και τα κόμματα καλούνται να καταθέσουν τα πορίσματά τους στις 11 Μαρτίου.
Δικηγόροι και νομικοί εκπρόσωποι των επιζησάντων του τραγικού δυστυχήματος και συγγενών των θυμάτων, αναλύουν στην Parallaxi τα αμείλικτα αναπάντητα ερωτήματα που δενέχουν απαντηθεί ακόμη, τόσο από την εξεταστική επιτροπή, όσο και από την ανακριτική έρευνα για την υπόθεση.
«Γιατί δεν ήθελαν προανακριτική»
Ο Λουκάς Αποστολίδης, νομικός εκπρόσωπος συγγενών θυμάτων από την πολύνεκρη τραγωδία των Τεμπών, αποκαλύπτει τα κενά που έχει αφήσει ακάλυπτα η εξεταστική επιτροπή:
«Το κύριο πράγμα που περιμένουν να ακούσουν οι γονείς των θυμάτων είναι πότε θα ανοίξουν οι αίθουσες των δικαστηρίων, για να τιμωρηθούν παραδειγματικά όσοι κριθούν ένοχοι για αυτήν την τραγική υπόθεση. Υπάρχουν διάφορες εκκρεμότητες, σε επίπεδο κοινοβουλευτικό. Είχε εκφραστεί και από μέρους μας και από την Πρόεδρο των Παθόντων Συγγενών, να μην ολοκληρώσει τις διαδικασίες η εξεταστική επιτροπή αλλά να περιμένει τις δικογραφίες, όπως τη δικογραφία της Ευρωπαίας Εισαγγελέως και την ολοκλήρωση εργασιών από τον εφέτη ανακριτή στη Λάρισα.
Οι πραγματικές αιτίες για το δυστύχημα είναι τόσο κραυγαλέες, που δεν μπορεί κανένας να αμφισβητεί αν υπάρχουν ποινικές ευθύνες, ακόμα και σε νομικά πρόσωπα. Φαίνεται όμως ότι η πλειοψηφία, γνώριζε ότι το συμβούλιο εφετών πριν από μερικές μέρες συνεδρίαζε για να αποστείλει τη δικογραφία και άρον – άρον, ολοκλήρωσε τις διαδικασίες. Από όσο γνωρίζουμε, το Συμβούλιο αποφάσισε να έρθουν οι πραγματογνωμοσύνες και οι καταθέσεις των μαρτύρων, πλην των κατηγορητηρίων, κάτι που είναι μια σολομώντεια λύση.
Αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία, πλησιάζοντας η αποφράδα ημέρα, θα ήταν ευχής έργον να είχαν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες και με την Ευρωπαία Εισαγγελέα, η οποία διερευνά τη διαχείριση της κύριας σύμβασης 717, η οποία από το 2014 μέχρι το 2016, θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί. Πήρε μια παράταση το 2017 και από εκεί και πέρα άρχισαν 7 διαφορετικές τροποποιήσεις της σύμβασης. Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, έχει απαγγείλει κατηγορίες κακουργηματικού χαρακτήρα στον κ. Καραμανλή. Αυτός ήταν και ο λόγος που η πλειοψηφία στη Βουλή, δεν ήθελε να δημιουργηθεί προανακριτική επιτροπή γιατί θα είχε το δικαίωμα, να έχει στα χέρια της τις ποινικές δικογραφίες που έχουν σχηματιστεί και με βάση τα αποδεικτικά στοιχεία να κρίνει τις ποινικές ευθύνες.
Επίσης, ο πρώην Περιφερειάρχης, κ. Αγοραστός, θα πρέπει να λογοδοτήσει για το ποιος του έδωσε την εντολή να τα “σαρώσει” όλα στον τόπο του εγκλήματος. Σε ένα απλό ατύχημα, όποιος πειράξει τα στοιχεία, τιμωρείται ποινικά. Εδώ λοιπόν, που έχουμε μια τραγωδία, είναι απλώς πλημμεληματικές πράξεις οι οποίες απαγγέλθηκαν; Έχει χρέος ο κ. Αγοραστός, να μάθει ο κόσμος, ποιος του έδωσε την εντολή.
Ολοκληρώνοντας τις ανακριτικές διαδικασίες, θα περίμενα μέσα στους επόμενους μήνες, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία να κάνει το πρώτο βήμα και να οδηγήσει την υπόθεση διαχείρισης της Σύμβασης 717, στα δικαστήρια. Μέχρι τον Ιούνιο το αργότερο και όχι μετά το καλοκαίρι, να ανοίξουν πλέον οι αίθουσες για τη μεγάλη δίκη των Τεμπών, η οποία θα είναι μια πολύκροτη δίκη, με σημαντικό αριθμό ανθρώπων στην αίθουσα, που μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 400 άτομα. Από εκεί και πέρα η δικαιοσύνη πρέπει να ρίξει άπλετο φως προς όλες τις κατευθύνσεις. Οι γονείς των θυμάτων δε ζητάνε εκδίκηση, αλλά παραδειγματική τιμωρία και να συνειδητοποιήσουν αυτοί που ασκούν δημόσια εξουσία ότι θα πρέπει να φροντίζουν και να τιμούν την καρέκλα στην οποία τους έβαλε ο λαός».
«Αιτία θανάτου σε ένα θύμα ήταν η πυρκαγιά»
Ο Όθωνας Παπαδόπουλος, ποινικολόγος και εκπρόσωπος συγγενών θυμάτων του τραγικού δυστυχήματος, τονίζει τα αναπάντητα ερωτήματα από την ανακριτική έρευνα στη Λάρισα:
«Έχει προκύψει ότι το καλοκαίρι του 2019, σημειώθηκε μία πυρκαγιά στο κτίριο της τηλεδιοίκησης στη Λάρισα, εξαιτίας της οποίας, καταστράφηκε μηχανολογικός εξοπλισμός που αφορούσε τη διοίκηση της σιδηροδρομικής γραμμής του δυστυχήματος. Προφανώς, για οικονομικούς λόγους, δεν έγινε ποτέ αντικατάσταση του εξοπλισμού, με αποτέλεσμα να πάψει να λειτουργεί η τηλεδιοίκηση και όλο το δίκτυο να λειτουργεί χειροκίνητα. Όλα γινόταν με το ελληνικό σύστημα, κατόπιν προφορικής συνεννόησης.
Ξεχάσανε όμως μια λεπτομέρεια. Το τρένο είναι σταθερό μέσο και άπαξ και γίνει το λάθος, δεν υπάρχει δυνατότητα αποφευκτικού ελιγμού. Για το ζήτημα αυτό ευθύνονται στελέχη της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, της Hellenic Train, ενδεχομένως στελέχη της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ) και γενικότερα όλοι όσοι γνώριζαν το έλλειμα που υπήρχε στις προδιαγραφές ασφαλείας, μέχρι και στελέχη του Υπουργείου.
Όσοι γνωρίζουν τον τρόπο λειτουργίας των σιδηροδρόμων, υποστηρίζουν ότι με δεδομένες τις ελλείψεις που υπήρχαν στα συστήματα ασφαλείας, ήταν ζήτημα χρόνου να γίνει η καταστροφή. Απλά θεωρούσαν πιο πιθανή εξέλιξη τον εκτροχιασμό. Δυστυχώς, επιβεβαιώθηκαν οι φόβοι με το χειρότερο δυνατό σενάριο, τη μετωπική σύγκρουση και μάλιστα σε δρομολόγιο επιβατικής αμαξοστοιχίας, που λόγω ημέρας ήταν γεμάτο με επιβάτες και λόγω ώρας, κυρίως νέα παιδιά. Μιλάμε για μια ανείπωτη καταστροφή, το χειρότερο δυστύχημα που συνέβη στην Ελλάδα. Από τους ανθρώπους που εκπροσωπώ, ακούω τις πιο θλιβερές και τραγικές ιστορίες που είχαμε ποτέ να διαχειριστούμε ως γραφείο και μας έχουν σημαδέψει.
Από εκεί και πέρα, αναπάντητο ερώτημα παραμένει η έκρηξη που ακολούθησε τη σύγκρουση και η έκταση της πυρκαγιάς. Είναι αδικαιολόγητη. Θεωρητικά, το επιβατικό τρένο δεν έφερε εύφλεκτα υλικά για ευνόητους λόγους. Οι υπεύθυνοι πρέπει να δικαιολογήσουν, πώς γίνεται να έχει υπάρξει τόσο δυνατή έκρηξη και πυρκαγιάς τόσο μεγάλης έκτασης. Υπάρχει τουλάχιστον ένα από τα θύματα, για τον οποίον και επίσημα, με ιατροδικαστική έκθεση, η αιτία θανάτου είναι η πυρκαγιά και όχι η σύγκρουση τρένων.
Κατ’ εκτίμηση των τεχνικών συμβούλων που έχουμε διορίσει, τα άτομα που η αιτία θανάτου τους είναι η πυρκαγιά, λόγω της θέσης που κάθονταν στο τρένο, καταμετρώνται τουλάχιστον στα 6 με 7. Την έρευνα για τα ακριβή αίτια της φωτιάς, την παρακώλυσε η γρήγορη διάλυση του σημείου του δυστυχήματος, με την απομάκρυνση όλου του αποδεικτικού υλικού και το “μπάζωμα” του χώρου, που έγινε εσπευσμένα. Εκείνος ο χώρος θα έπρεπε να περιφραχθεί και να αποτελέσει αντικείμενο ειδικών και πραγματογνωμόνων για ένα μήνα τουλάχιστον. Για ακατανόητους λόγους, η απομάκρυνση των βαγονιών ξεκίνησε στις 6/3, μονάχα έξι μέρες μετά την τραγωδία και το “τσιμέντωμα” έγινε 7 – 8/3, μέσα σε μόλις μία βδομάδα».
Ο Γιώργος Μπαρτζώκης, δικηγόρος και νομικός εκπρόσωπος επιβατών στο δυστύχημα των Τεμπών, παραθέτει από την πλευρά του, τα ερωτήματα που μετά το πέρας της εξεταστικής επιτροπής, δεν έχουν ακόμα απαντηθεί:
«Οι γονείς των θυμάτων είναι γεμάτοι πίκρα και αγανάκτηση από όλη αυτήν την διαδικασία. Έχουν μεγάλο φόβο ότι με την νοοτροπία που υπάρχει στην Ελλάδα, είναι πολύ πιθανό να ξαναγίνει μια τραγωδία τέτοιου μεγέθους. Η εξεταστική επιτροπή έτσι όπως στήθηκε με απόφαση της ελληνικής Βουλής, εξετάζει επιδερμικά όλη την υπόθεση και δεν είναι ικανή για να μας δώσει τη διαλεύκανση της υποθέσεως. Αυτό μπορεί να το κάνει μόνο η ανακριτική διαδικασία που γίνεται από τον Εφέτη Ανακριτή Λάρισας και φυσικά από το ακροατήριο, το οποίο υπολογίζω ότι θα ξεκινήσει τον Σεπτέμβριο και όχι τον Ιούνιο. Ακόμη και σε αυτή τη διαδικασία, η οποία αναμένεται να κρατήσει τουλάχιστον 3 χρόνια, θα βγαίνουν διαρκώς νέα στοιχεία. Η καθυστέρηση στην ανακριτική διαδικασία που παρακολουθώ από κοντά, γίνεται για ευνόητους λόγους, καθώς δύσκολα “ανοίγουν τα στόματα”. Υπάρχει πολύς κόσμος στη στη Λάρισα που γνωρίζει ακριβώς τι συνέβη εκείνο το βράδυ, όμως δύσκολα λέει την αλήθεια στον ανακριτή.
«Νοθευμένο καύσιμο»
Υπάρχει βίντεο, το οποίο δείχνει 31χρονο μηχανοδηγό τοπικής αμαξοστοιχίας που μόλις είχε φθάσει στον σταθμό Λαρίσης, να συνομιλεί με κάποιον εργοδηγό, ο οποίος φαίνεται ότι είναι ο 59χρονος. Ο 31χρονος, όταν ερωτήθηκε από τον ανακριτή της Λάρισας, “αν μίλησε με τους μηχανοδηγούς του τραίνου”, απάντησε ότι μόνο “τους χαιρέτησε με ανάταση χεριού”, κάτι που διαψεύδεται στο βίντεο. Είναι ένα πολύ σημαντικό στοιχείο για το οποίο πρέπει να γνωρίζουμε την αλήθεια, μιας και αυτός ο άνθρωπος είναι ο μόνος ο οποίος μπορεί να μας δώσει πληροφορίες για την κατάσταση του 59χρονου, πριν αναχωρήσει η εμπορική αμαξοστοιχία.
Υπάρχει μία εγγραφή στο βιβλίο κινήσεως του σταθμαρχείου Λάρισας, που φαίνεται ότι η εμπορική αμαξοστοιχία, έφτασε στη Λάρισα στις 11:05. Ένα κύριο ερώτημα το οποίο περιμένουμε να διερευνηθεί, είναι για ποιον λόγο ο σταθμάρχης το έγραψε αυτό, ενώ δεν ισχύει και στη συνέχεια έφυγε από το πόστο του και πήγε να πάρει καφέ, όπως φαίνεται σε άλλο βίντεο. Γιατί αυτός ο άνθρωπος ήταν στην καφετέρια ενώ είχε υπηρεσία και δεν κοιτούσε τον πίνακα; Το τελευταίο ερώτημα, αφορά φυσικά στο νοθευμένο καύσιμο το οποίο υπήρχε στα βαγόνια της επιβατικής αμαξοστοιχίας, κάτι το οποίο δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει. Το 2008 είχε γίνει μια έκρηξη σε βαγόνια εμπορικής αμαξοστοιχίας στον Μπράλο, στην οποία είχε βρεθεί νοθευμένο καύσιμο και είχαν τιμωρηθεί 8 υπάλληλοι του ΟΣΕ».
Ποιος έβαλε τον σταθμάρχη σε αυτή τη θέση;
«Πρώτο ερώτημα αποτελεί γιατί θάφτηκε όλο το υλικό που υπήρχε, μετά από τη σύγκρουση των τρένων και δεν δόθηκε περαιτέρω έρευνα για να εντοπίσουμε τα στοιχεία που προκάλεσαν το δυστύχημα. Ταυτόχρονα, αν η πυρκαγιά και η έκρηξη προκλήθηκαν από εύφλεκτα υλικά που υπήρχαν στα βαγόνια και για ποιον λόγο αυτά βρίσκονταν εκεί. Το δεύτερο ερώτημα είναι το εξής: Γιατί ακόμα δεν έχει διασταυρωθεί το ποιος τοποθέτησε τον σταθμάρχη σε αυτήν την θέση ασφαλείας, η οποία χρειάζεται έναν ειδικευμένο άνθρωπο και όχι κάποιον, ο οποίος ήταν αχθοφόρος στα ελληνικά τρένα. Τρίτον, γιατί δεν έχουν λογοδοτήσει στη δικαιοσύνη όλοι οι πολιτικοί οι οποίοι δεν είχαν ακόμα εκτελέσει τη σύμβαση 717, η οποία ήταν υπογεγραμμένη, είχε ψηφιστεί και έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί; Τέταρτον, γιατί δεν έχουν προφυλακιστεί άτομα που ήταν στη διοίκηση της Hellenic Train και δεν έχει αποδοθεί η δικαιοσύνη. Είναι δυνατόν δύο τρένα να μπαίνουν σε μία γραμμή και να φταίει μόνο ο τελευταίος τροχός της αμάξης; Πέμπτον, πώς γίνεται να παραιτείται ένας υπουργός, ζητώντας συγγνώμη και λίγους μήνες αργότερα να επανεκλέγεται από τους ψηφοφόρους του και με περίσσιο θράσος να υποστηρίζει στην εξεταστική επιτροπή ότι πρόκειται για ανθρώπινο λάθος».
