Σκοτεινός Νοέμβρης, Πολιτική φαντασία μιας εκτροπής VII

Λέξεις: Φώτης Κυζάκης

Στο αποκορύφωμα της σύγκρουσης για το μέλλον της ευρωπαϊκής ενοποίησης, στην Ελλάδα συντελείται μια μεγάλη πολιτική αλλαγή. Ο Μάρκος Κορωναίος είναι ο πολιτικός που καταφέρνει να φέρει το Φιλελεύθερο Κόμμα ξανά στην εξουσία έπειτα από δεκατρία χρόνια πολιτικής κυριαρχίας του Εργατικού Κόμματος.

Η πραγματική δύναμη του όμως πηγάζει από τις δυνάμεις του παρακράτους. Την στιγμή που μια κοινωνική εξέγερση ξεσπά στην Αθήνα, με αφορμή σκάνδαλα σεξουαλικής παρενόχλησης και σωματεμπορίας, οι ευρωπαϊκές εξελίξεις αναδεικνύουν την Ελλάδα στο πιο σημαντικό κομμάτι της διεθνούς σκακιέρας.

Το διακύβευμα είναι τεράστιο. Είναι η ηγεμονία στην Ευρώπη. Το παρελθόν των πολιτικών ελίτ, οι ρίζες της ηγεμονίας του Εργατικού Κόμματος και η συνταγή της νίκης του Μάρκου Κορωναίου ξεδιπλώνονται σε μια ελληνική κοινωνία, που μοιάζει περισσότερο από ποτέ με πυριτιδαποθήκη.

Τον σκοτεινό Νοέμβρη του 2018, η Ελλάδα είναι μια χώρα που φλερτάρει επικίνδυνα με την εκτροπή και ο λαός πρέπει να αποφασίσει: ο Μάρκος Κορωναίος είναι η αυγή μιας νέας βάρβαρης εποχής ή ένας διάττοντας αστέρας, πριν την μεγάλη ανατροπή;

θυμηθείτε εδώ τα προηγούμενα μέρη:

Κεφάλαιο 7^ο

Γιώργος Μουζούρης

Τμήμα Πολιτικών Επιστημών, ΑΠΘ, 15 Οκτωβρίου 2018

Το σημερινό μάθημα θα ήταν ενδιαφέρον. Είχε σκοπό να τους μιλήσει για τα αυταρχικά καθεστώτα, αλλά τελικά μετά την συζήτηση στην Βουλή και τις αποκαλύψεις μιας μερίδας του τύπου σχετικά με την σχέση του πρωθυπουργού με επιχειρηματικά συμφέροντα αποφάσισε να μιλήσει για τις ελίτ και τον αγαπημένο του θεωρητικό, τον Τσάρλς Ράιτ Μιλς. Οι φοιτητές είχαν δει την ανακοίνωση στο elearning και ανέμεναν πως και πως την ανάλυση της τρέχουσας κατάστασης υπό το πρίσμα της Θεωρίας των Εθνικών Ελίτ. Η Αίθουσα Α, όπως πάντα, ήταν ασφυκτικά γεμάτη. Ο Γιώργος Μουζούρης είχε επιλέξει να μην τους παρουσιάσει την θεωρία μέσω powerpoint, αλλά αναφέροντας απλά τα πιο βασικά σημεία της. «Εξάλλου το νόημα δεν είναι να ξέρετε την θεωρία, αλλά να μπορείτε να την προσαρμόζετε στην πραγματικότητα…», είπε και αμέσως ξεκίνησε την σύντομη διάλεξη, την οποία θα ακολουθούσε συζήτηση.

«Λοιπόν, ο Μιλς πίστευε ότι υπάρχει στενή συνεργασία ανάμεσα σε επιχειρηματική και κυβερνητική ελίτ. Το είχε θέσει μάλιστα ως συνεργασία μεταξύ εταιρικού πλούτου και πολιτικού διευθυντηρίου. Η αύξηση ουσιαστικά της συγκέντρωσης εξουσίας στο εκτελεστικό σώμα της κυβέρνησης -οποιαδήποτε μορφή κι αν έχει- περιόρισε τον ρόλο των επαγγελματιών της πολιτικής, αυξάνοντας ως αντίβαρο τον ρόλο των αουτσάιντερ. Είναι ωστόσο μέγα λάθος να πιστέψουμε ότι ο πολιτικός κόσμος είναι προέκταση του κόσμου των εταιρειών. Διαφέρει από τους μαρξιστές, για αυτό και δεν μιλάει για μια αστική τάξη, αλλά για μια εθνική ελίτ εξουσίας. Τρεις είναι οι ελίτ εξουσίας: στρατιωτική, πολιτική, επιχειρηματική. Και οι τρεις απολαμβάνουν μεγάλο βαθμό αυτονομίας στις κινήσεις τους, και συχνά βρίσκονται σε σύγκρουση μεταξύ τους. Για τον λόγο αυτό και το κράτος δεν είναι ανεξάρτητος διαιτητής αυτού που ονομάζουμε εθνικό συμφέρον, αλλά καταλαμβάνεται από αυτές τις ελίτ. Σύμφωνα με τα δικά του λόγια, ‘η αντίληψη μας για τις ελίτ στηρίζεται στις αντίστοιχες εξελίξεις και στην σύμπτωση συμφερόντων μεταξύ οικονομικών, πολιτικών και στρατιωτικών οργανισμών, στηρίζεται στην ομοιότητα ως προς την καταγωγή και την νοοτροπία, καθώς και στην προσωπική και κοινωνική συναναστροφή των ανώτερων κύκλων…’. Τρεις είναι οι παράμετροι για τον σχηματισμό των ελίτ: κοινωνική ομοιογένεια, συναίνεση ως προς τις αξίες, προσωπική αλληλεπίδραση των ελίτ. Με άλλα λόγια η συμμετοχή σε κοινές οργανώσεις. Η ομοιογένεια από την μεριά της εναπόκειται στην διασφάλιση αναπαραγωγής της ελίτ και στον συνολικό έλεγχο λειτουργίας της. Διασφαλίζει την μετακίνηση των μελών τους από τον έναν πυλώνα στον άλλον, σαν σε περιστρεφόμενη πόρτα. Φυσικά αυτό σημαίνει και μια μεταβλητότητα στην ισχύ των ελίτ…».

Κοίταξε τους φοιτητές του σηκώνοντας τα φρύδια του. Κάποιοι σημείωναν μανιωδώς, άλλοι ήταν πιο επιλεκτικοί ενώ μια μεγάλη μερίδα τον κοιτούσε σαν να μιλούσε μια ξένη γλώσσα. Δεν τους είχε πει κάτι περίεργο ή δύσκολο. Σίγουρα δεν τους είχε πει κάτι που δεν γνώριζαν. Δεν ήταν όμως συνηθισμένοι σε τέτοιου είδους θεωρητικές διαλέξεις. Περίμεναν να αναλύσουν κάποιο case study. Δεν μπορούσαν να καταλάβουν ότι τους περιέγραφε την κατάσταση της Ελλάδας μετά την νίκη του Φιλελεύθερου Κόμματος. Την κατάσταση ενός κράτους όπου είχε καταληφθεί από την πολιτική και επιχειρηματική ελίτ. Ίσως έπρεπε να τους το πει, να τους το δώσει στο πιάτο ετοιμοφάγωτο και μασημένο.

«Όσον αφορά την κριτική που ασκήθηκε στην συγκεκριμένη θεωρία, οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι ο σημαντικότερος κριτικός αυτής της θεωρίας είναι ο Ρόμπερτ Νταλ, ο γνωστός θεωρητικός του πλουραλισμού. Λογικό δεν είναι; Η θεωρία των ελίτ είναι ακριβώς αντίθετη από την πλουραλιστική θεωρία. Πρώτον σύμφωνα με τους πλουραλιστές, οι ελίτ δεν εμφανίζουν αρκετή συνεκτικότητα, γι’αυτό και δεν δρουν συντονισμένα. Αυτό που λένε ουσιαστικά στηρίζεται στην πλουραλιστική αρχή τους ότι κάθε ομάδα ελίτ είναι ξεχωριστή, διακριτή και στενά προσδιορισμένη, ενώ η δε επίδραση της περιορίζεται σε ζητήματα συναφή με την ιδιότητα των μελών της. Με άλλα λόγια, πλουραλιστές όπως ο Νταλ εντοπίζουν το λάθος της θεωρίας των ελίτ στο ότι συγχέεται η ικανότητα για έλεγχο με την ευχέρεια άσκησης εξουσίας. Οι ελίτ είναι κατακερματισμένες, παρά ενοποιημένες. Η κάθε μία ασχολείται με τα δικά της ζητήματα και συμφέροντα! Με αυτόν τον τρόπο, σύμφωνα με τους πλουραλιστές μπορούμε να πούμε ότι η πολιτική δύναμη είναι μοιρασμένη σε περισσότερες ηγετικές ομάδες, που εκπροσωπούν στρώματα της κοινωνίας. Οι ελίτ λοιπόν είναι μεταξύ τους ανταγωνιστικές, δεν έχουν όμως συνεκτικότητα και είναι κατακερματισμένες… Ποιος ασκεί λοιπόν την εξουσία; Ο Νταλ το έθεσε έξοχα: ‘Όλοι ανεξαιρέτως, άλλοι περισσότερο, άλλοι λιγότερο, αλλά κανένας υπερβολικά πολύ!’. Για τον Νταλ αυτές οι ελίτ, οι ομάδες είναι υπεύθυνες απέναντι στις μάζες στα πλαίσια ενός περίεργου συστήματος όπου και οι μάζες μπορούν να ασκήσουν έλεγχο στις ελίτ μέσω της διαδικασίας των εκλογών, μέσω δημιουργίας και δράσης ομάδων πίεσης και μέσω της διαμόρφωσης του κομματικού ανταγωνισμού… Είναι σαν να λέμε ότι η εξουσία είναι παντού! Βέβαια… προσωπικά διαφωνώ με τον Νταλ, όχι τόσο στις ιδέες όσο στην ουσία! Δεν μπορούμε να πούμε ότι αυτό ισχύει τόσο πολύ, εφόσον συγκεκριμένες ομάδες είναι προνομιακά πολύ πιο ισχυρές από κάποιες άλλες. Σίγουρα το πλουραλιστικό όραμα είναι υπέροχο, αλλά η πραγματικότητα που ζούμε σήμερα το διαψεύδει…».

Παντελής Γρίβας

Αθήνα

Είχε φύγει μια και δεν γνώριζαν που κρυβόταν. Ήξεραν ότι δεν είχε φύγει από την Αθήνα, ότι βρισκόταν κάπου στο Κέντρο, αλλά δεν μπορούσαν να μάθουν που. Θα τους έπαιρνε χρόνο, χρόνο που δεν είχαν στην διάθεση τους. Αν μιλούσε, αν αποκάλυπτε όλα εκείνα που είχε δει, η κατάσταση θα ξέφευγε και τότε δεν θα υπήρχε γυρισμός σε καμία περίπτωση. Ούτε ο Κορωναίος θα μπορούσε να τους σώσει. Για την ακρίβεια, θα τον έπαιρναν μαζί τους στον πάτο. Ο Μίμης Ράλλης τον διαβεβαίωνε πως μέσα στην νύχτα θα μάθαιναν που ήταν η κρυψώνα της και τότε ήταν θέμα ωρών να την πιάσουν και να τις κλείσουν το στόμα. «Πρέπει να την βρούμε… το καταλαβαίνεις;».

«Μην αγχώνεσαι αφεντικό…».

«Δεν την κοίμισες; Πως είναι δυνατόν να ξέφυγε;».

«Αφεντικό φαινόταν λιπόθυμη… ξέρεις ότι όταν δεν κοιτάνε δεν μπορώ να λειτουργήσω!».

«Αντιλαμβάνεσαι ότι αν μιλήσει είσαι ο πρώτος που θα καεί. Και τότε δεν θα μπορώ να σε προστατέψω!».

«Δεν θα το κάνεις αυτό», είπε ο Ράλλης και ακούστηκε απειλητικός.

«Γιατί Μιμάκο; Τι θα κάνεις;».

Κόμπιασε. Ξεροκατάπιε. Ήθελε να το πει. Έπρεπε να το πει. «Θα σε καρφώσω Γρίβα… δεν θα πάω μόνο εγώ φυλακή…».

Ο Γρίβας γέλασε. Από το ακουστικό ακούστηκε το κάψιμο από το πούρο του. «Χωρίς εμένα θα ήσουν ήδη φυλακή. Δεν θα σε ακούσει κανένας!».

Δεν μίλησε. Δεν ήθελε να συνεχίσει αυτήν την κουβέντα, δεν τον συνέφερε εξάλλου. «Θα την βρούμε… ο κόσμος να χαλάσει θα την βρούμε… θα την βρω…».

Χαμογέλασε και μορφάζοντας τερμάτισε την κλήση. Ο Παντελής Γρίβας δεν είχε βγάλει το πούρο από το στόμα του. Δεν είχε σκοπό να το τελειώσει, αλλά ακόμα δεν το είχε απολαύσει. Σκεφτόταν υποθετικά σενάρια. Τι θα γινόταν αν το θέμα της Ζάρια έπαιρνε διαστάσεις; Αν δημοσιευόταν; Αν επέμβαινε εισαγγελέας και αστυνομία. Τα μέσα του ήταν σίγουρα μεγάλα, αλλά μέχρι που έφταναν; Αν τον ξεπερνούσαν τα γεγονότα μπορούσε άραγε να δράσει; Να απειλήσει την κυβέρνηση; Κι αυτή έχει συγκεκριμένα όρια. Όταν η πραγματικότητα δεν μπορεί άλλο να κρυφτεί, τα μέσα αχρηστεύονται, το θάψιμο τα κάνει χειρότερα και στην εποχή των social media δημιουργεί πολιτικά και κοινωνικά επικίνδυνα χάσματα. Χάσματα που αφήνουν χώρο για ταυτοποιήσεις, για αυτοκαθορισμό. Το ζήτημα της Γερμανίας είχε ήδη πληγώσει την κυβέρνηση παρά το γεγονός ότι τα ΜΜΕ δεν το αναπαρήγαγαν. Η αποκάλυψη ενός δικτύου trafficking που εμπλέκονται κυβερνητικά στελέχη, όμως, δεν θα άφηνε τίποτα όρθιο.

Έπρεπε λοιπόν να δράσει. Όχι για να σώσει τους χλεχλέδες τους πολιτικούς. Αλλά για να σώσει την πάρτη του, τα συμφέροντα του. Σήκωσε το τηλέφωνο και κάλεσε την ομάδα πληροφοριών του. Ζήτησε να μάθουν που βρίσκεται η Ζάρια, να χρησιμοποιήσουν το σήμα της, το τσιπ που είχαν εμφυτέψει στον σβέρκο της, και να την εντοπίσουν. Στην συνέχεια θα ενημέρωνε τον Κορωναίο, ο οποίος και θα έθετε την «νόμιμη βία» υπεύθυνη για την περισυλλογή του κοριτσιού.

Πάνος Μαυρογορδάτος

Πρωτοδικείο Αθηνών

Ο εισαγγελέας αρνήθηκε την κατάθεση μήνυσης ως «άκαιρη και νομικά εσφαλμένη». Ο Πάνος Μαυρογορδάτος οριόταν στην πόρτα του Πρωτοδικείου απαιτώντας να μάθει τον πραγματικό λόγο που η μήνυση του Σωματείου απορρίφθηκε τόσο γρήγορα. «Τσουτσέκια της Νικολάου!», φώναζε, ενώ οι δικηγόροι προσπαθούσαν να τον καθησυχάσουν και να τον απομακρύνουν. «Υπάρχει πολιτική ανάμειξη! Ξέρω ποιος είσαι;! Με ακούς! Μέλος των Φιλελεύθερων από παιδί! Σε ξέρουμε!», συνέχισε να φωνάζει προς τους τοίχους σαν να ήξερε ότι ο εισαγγελέας βρισκόταν ακριβώς πίσω τους.

Οι κάμερες και τα μικρόφωνα τον περίμεναν να κάνει δηλώσεις, έχοντας μαγνητοσκοπήσει τις φωνές και τις βρισιές του μπροστά από το κτήριο του πρωτοδικείου. «Αυτό που συμβαίνει σήμερα…», είπε και κοίταξε προς την είσοδο.

«Αυτό που συμβαίνει σήμερα μας αφορά όλους. Δεν είναι απλά ένα συνδικαλιστικό ζήτημα. Εδώ είναι εμφανές ότι η δικαιοσύνη δεν είναι ανεξάρτητη. Με διαταγή του Μάρκου Κορωναίου και της Μαρίας Νικολάου δεν κρίθηκε μόνο η μήνυση μας άκαιρη και νομικά εσφαλμένη, αλλά κρίθηκε άκαιρη κάθε εργατική διεκδίκηση, κάθε εργατικός αγώνας ενάντια σε εργοδοσίες και επιχειρηματικά συμφέροντα. Ο στόχος τους είναι ο μεσαίωνας και η πλήρης υποταγή του εργαζομένου και της εργαζομένης. Δεν θα τους το επιτρέψουμε. Η απεργία μας θα συνεχιστεί επ αόριστον μέχρι ο αγώνας μας να δικαιωθεί, μέχρι η διοίκηση της εταιρείας, αλλά και η κυβέρνηση να ξεχάσει οποιαδήποτε αλλαγή στον εργατικό κώδικα, και το ωράριο εργασίας της Ναυπηγικής ΑΕ».

Η πλειοψηφία των ερωτήσεων αφορούσε τις φωνές του και όχι τις δηλώσεις του.

«Συγγνώμη, μόλις σας είπα ότι η δικαιοσύνη έβγαλε άκαιρη την μήνυση ύστερα από εντολή του κυρίου Κορωναίου, και εσείς με ρωτάτε αν θεωρώ αρμόζουσα την συμπεριφορά μου;».

«Έχετε αποδείξεις για τα λεγόμενα σας;», ρώτησε ένας.

«Φυσικά…».

«Όχι δεν έχετε…», τον διέκοψε. «Και αν τις έχετε παρακαλούμε να τις δημοσιεύσετε…».

«Το έχουμε ήδη κάνει αγαπητέ, αλλά δεν δώσατε σημασία… δεν το αναπαρήγατε…».

«Εμείς δεν έχουμε λάβει τίποτα», συνέχισε.

«Λέτε ψέματα…».

«Α τώρα φταίνε οι δημοσιογράφοι…», σχολίασε διακόπτοντας τον ξανά και κάνοντας τους συναδέλφους του να γελάσουν. «Γνωστό κόλπο!».

Ο Μαυρογορδάτος δεν είπε τίποτα, δεν έδωσε σημασία στον ρεπόρτερ, γύρισε το κεφάλι του και απομακρύνθηκε από τον προαύλιο χώρο του Δικαστηρίου ενώ τα μέλη του Σωματείου Εργαζομένων αντάλλασσαν σπρωξιές με την αστυνομία. Εκείνος κάλεσε τον Ανδρέου. «Πρόεδρε…».

«Όπως σου είπα…». Ο Χάρης Ανδρέου το είχε προβλέψει. Τον είχε προειδοποιήσει ότι ο Κορωναίος είχε καταφέρει πριν καν γίνει κυβέρνηση να αποκτήσει τον έλεγχο της δικαστικής εξουσίας μέσω των διασυνδέσεων του με τον ΣΕΒ, οπότε και η προσπάθεια του Σωματείου ήταν καταδικασμένη να πέσει στο κενό.

«Πως είναι δυνατόν αυτό; Δεκατρία χρόνια αντιπολίτευση ήτανε…».

«Η ελληνική δικαιοσύνη είναι περίεργος τομέας. Είναι δύσκολο να διαλευκανθεί, συχνά δουλεύει άπταιστα, τις περισσότερες φορές όμως δεν είναι τίποτα άλλο από την χλωρίνη της πιο παρασιτικής ολιγαρχίας…».

«Τόσα χρόνια τι κάνατε;», είπε εμφανώς νευριασμένος.

«Πολλά. Αλλάξαμε τον ποινικό κώδικα, τον εργατικό… το οικογενειακό δίκαιο. Ακόμα και τον τρόπο οργάνωσης των δικαστηρίων, τον τρόπο εκλογής των δικαστών, κάναμε μεταρρυθμίσεις στην Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών. Πολλά κάναμε, αλλά δεν είχαμε τον χρόνο να τα δούμε να αποδίδουν καρπούς. Χάσαμε νωρίς και τελικά όλα ξηλώνονται με τόση ευκολία. Οι βαθιές αλλαγές στους θεσμούς χρειάζονται χρόνια. Είναι σαν ιζήματα, σαν στρώσεις που με αργό τρόπο επηρεάζουν το σύστημα».

«Δεν μπορεί η δικαιολογία σας να είναι αυτή πάντα…».

«Δεν είναι η δικαιολογία… είναι η πραγματικότητα… Όλοι αυτοί οι δικαστές είχαν διοριστεί κατά την χρυσή περίοδο των Φιλελεύθερων, το 90… Τα αποτελέσματα των αλλαγών μας θα φανούν σε μια πενταετία περίπου…».

Παρέμεινε σκεπτικός. «Πως να κινηθούμε τώρα;».

«Μίλα στο Σωματείο. Συνεχίστε την απεργία και θα βάλω κάποιους βουλευτές να κάνουν μερικές επίκαιρες ερωτήσεις στον Υπουργό. Από ότι γνωρίζω η Νικολάου πιέζει την κυβέρνηση να σας σταματήσει, να αλλάξει τον νόμο. Δεν είναι εύκολο για τον Κορωναίο. Είναι σίγουρο ότι θα έχει κοινωνικό κόστος. Όσο και αν τα ΜΜΕ ωραιοποιήσουν την κατάσταση, δεν μπορεί να το γλυτώσει…».