Θεσσαλονίκη: Η απόλυτη εμπειρία 360°

Εικόνες: Ηλίας Ονουφριάδης, Νίκος Κουγιουμτζής, Μάριος Δαδούδης, Γιώργος Τούλας

Αν απομακρυνθείτε λίγο από την πόλη της Θεσσαλονίκης και κατευθυνθείτε περιμετρικά, στην ευρύτερη Περιφερειακή Ενότητά της, θα συναντήσετε έναν ολόκληρο ανεξερεύνητο κόσμο. Κάθε δάσος, βουνό, παραλία και λίμνη, κάθε αρχαίο ή βυζαντινό κτίσμα, κάθε μονή και ξωκλήσι, κάθε σοκάκι και πλατεία έχει να σας ψιθυρίσει γοητευτικές ιστορίες. Είστε έτοιμοι να τις αφουγκραστείτε;

Τόπος πανάρχαιος. Σημαντικός. Το σπουδαίο μακεδονικό βασίλειο και διαχρονικός κόμβος Ανατολής και Δύσης. Η Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης δεν είναι μόνο το κέντρο της και οι όμοροι δήμοι -είτε ανατολικά είτε δυτικά. Είναι ολόκληρος ο νομός με τους δήμους και τα χωριά του, που βρέχονται από τον Θερμαϊκό στα δυτικά και τον Στρυμωνικό στα ανατολικά. Στο κεντρικό-βόρειο τμήμα του, κυριαρχεί η κοιλάδα της Μυγδονίας με τη Λίμνη Κορώνεια και ανατολικότερα, η δεύτερη μεγαλύτερη λίμνη στην Ελλάδα, η Βόλβη. Με τον Χορτιάτη στα κεντροδυτικά, το Σιβρί και τον Βερτίσκο στα βόρεια, τα όρη Βόλβης, τμήμα από τα Κρούσσια και τα Κερδύλλια να τον αγκαλιάζουν, αποτελεί ένα μοναδικό συνονθύλευμα από φυσικά τοπία μοναδικής ομορφιάς και ιστορία αιώνων.

Τα βυζαντινά και αρχαία μνημεία κι εκκλησίες, τα μοναστήρια, οι παραθαλάσσιες κωμοπόλεις, τα δάση και οι αμμουδερές παραλίες, οι αμπελώνες και τα μονοπάτια, η τοπική αρχιτεκτονική και η κουζίνα, αλλά και τα έθιμα των κατοίκων, γηγενών και αυτόχθονων, που έφεραν όπου εγκαταστάθηκαν τη δική τους κουλτούρα. Με τη θάλασσα πάντα πρωταγωνιστή, αλλά και τη συντροφιά των ορεινών όγκων, κουβαλά την ιστορική κληρονομιά όλων των πολιτισμών που άνθισαν εδώ, αλλά και την ανυπέρβλητη ομορφιά με την οποία ευλογήθηκε από τη φύση.

1. Νυμφόπετρες Στο βορειοδυτικό άκρο της λίμνης Βόλβης, σας περιμένει το «δάσος με τα πέτρινα απολιθώματα». Σ’ ένα τα πιο όμορφα πάρκα γεωλογικών σχηματισμών της χώρας, οι κάθετοι σχηματισμοί από ανθρακικό ασβέστιο συνθέτουν το πιο ξεχωριστό Instagram-ικό τοπίο.

2. Λίμνη Βόλβη Η δεύτερη μεγαλύτερη στην Ελλάδα μαζί με την παρακείμενη λίμνη Κορώνεια αποτελούν προστατευόμενη περιοχή. Φιλοξενεί 24 διαφορετικά είδη ψαριών και 254 είδη πτηνών, αλλά και σπάνια είδη, όπως η γελάρτζα, το λακόψαρο και η μοναδική λιπαριά -αποτελεί παραδοσιακό τοπικό μεζέ, συνοδεία τσίπουρου. Απολαύστε τη λίμνη και τις διαφορετικές εικόνες της από κάθε σημείο των 54 χλμ. της ακτογραμμής της, αλλά κυρίως από τα Λουτρά της Νέας Απολλωνίας.

3. Αρέθουσα Μια αληθινή έκπληξη σας περιμένει αν επισκεφθείτε τον οικισμό στον Δήμο Βόλβης και ακολουθήστε το μονοπάτι για το δάσος: ένας πραγματικός νεραϊδότοπος με ιδιαίτερα πλούσια βλάστηση, πλατάνια και πολλά νερά θα αποκαλυφθεί μπροστά σας. Το όνομά του πήρε από τη Νύμφη των πηγών, Αρέθουσα, καθώς το χωριό υδροδοτείται από οκτώ πηγές! Είστε έτοιμοι για μια μικρή περιπέτεια;

4. Ναός Αγίας Μαρίνας Ρεντίνας Στη μέση μιας κατάφυτης έκτασης στην εύφορη κοιλάδα των «Μακεδονικών Τεμπών», η πλινθόκτιστη αυτή εκκλησία αποτελεί ένα αρχιτεκτονικό πρωτότυπο κτίσμα, προσαρμοσμένο τέλεια στο περιβάλλον. Χτισμένη από τους κατοίκους του χωριού Μόδι τον 18ο αιώνα, διακρίνεται για τη σπάνια κατασκευή, με τρούλο από σχιστόλιθο κι εκτός από τον λατρευτικό της χαρακτήρα, θεωρείται αξιόλογο μνημείο.

5. Εθνικό Πάρκο Δέλτα Αξιού Στις δυτικές ακτές του Θερμαϊκού, το Πάρκο περιλαμβάνει τη Λιμνοθάλασσα Καλοχωρίου, τις εκβολές του Γαλλικού ποταμού, τα δέλτα των ποταμών Αξιού και Αλιάκμονα, τον υγρότοπο της Νέας Αγαθούπολης και τους υγροτόπους της Αλυκής Κίτρους. Ενταγμένη στο δίκτυο Natura 2000, διαθέτει πλούσια πανίδα -300 είδη πουλιών. Το τοπίο μεταβάλλεται κάθε εποχή, προσφέροντας διαρκώς διαφορετικές εμπειρίες. Μια από τις ομορφότερες αποδράσεις από την πόλη για παρατήρηση, ξεκούραση και φωτογράφηση.

6. Λιμνοθάλασσα Καλοχωρίου Άλλο ένα εντυπωσιακό, φυσικό οικοσύστημα ενταγμένο στο Natura 2000, 10’ από το κέντρο της Θεσσαλονίκης. Θαυμάστε τα φλαμίνγκο στα ρηχά νερά της, τους ερωδιούς, τους αργυροπελεκάνους, τους μαυροκέφαλους γλάρους και τους θαλασσαετούς, καθώς θα διασχίζετε το «κόκκινο μονοπάτι», που σας επιτρέπει να τη χαρείτε απ’ άκρη σ’ άκρη -ιδανικό για πεζοπορία και ποδηλασία.

7. Δήμος Θερμαϊκού Εδώ, θα βρείτε πολύ καλά οργανωμένες παραλίες με γαλάζιες σημαίες -ιδανικές επιλογές για κοντινές αποδράσεις ή για διακοπές- και φρέσκο ψάρι δίπλα στη θάλασσα. Περαία: Μόλις 25 χιλιόμετρα από τη Θεσσαλονίκη, η μεγάλη αμμώδης παραλία της αποτελεί κοντινό κι εύκολα προσβάσιμο προορισμό για μια βουτιά ή τσίπουρο δίπλα στο κύμα. Με μήκος επτά χιλιόμετρα και θέα τον Λευκό Πύργο, μια βόλτα στην παραλία ή τον κοσμικό πεζόδρομό της θα σας προσφέρει τη θέα ενός υπέροχου ηλιοβασιλέματος. Νέοι Επιβάτες (Μπαξές): Σε κοντινή απόσταση από την Περαία, οι όμορφοι Νέοι Επιβάτες, γνωστοί και ως Μπαξέ Τσιφλίκι, διαθέτουν υπέροχη παραλία με beach bars, αλλά και παραδοσιακά ταβερνάκια με φρέσκες θαλασσινές γεύσεις. Αγία Τριάδα: Από τις πιο γνωστές κοντινές παραλίες και τέλεια επιλογή για μια ημερήσια απόδραση, που θα περιλαμβάνει μπάνιο, θαλασσινούς μεζέδες και ουζάκι πάνω στο κύμα. Νέα Μηχανιώνα: Γνωστή για το φρέσκο ψάρι και τα καθαρά νερά της, το λιμάνι της θεωρείται από τα ομορφότερα της Ελλάδας. Φιλοξενεί τη μεγαλύτερη ιχθυόσκαλα στη Βόρεια Ελλάδα και τον μεγαλύτερο αλιευτικό στόλο στα Βαλκάνια. Αν βρεθείτε εδώ και δε δοκιμάσετε φρέσκο ψάρι, θα χάσετε! Αυτό, όμως, που θα σας ξετρελάνει είναι οι παραδοσιακοί τραγανοί λουκουμάδες της με μέλι, τριμμένο καρύδι ή φυστίκι και κανέλα, σοκολάτα πραλίνα, λευκή σοκολάτα, παγωτό βανίλια ή και αλμυρούς, συνταγή που έφεραν μαζί τους οι πρόσφυγες της Μικράς Ασίας. Tips: Η περίφημη εκκλησία Παναγία Φανερωμένη, που γιορτάζει το Πάσχα, με φαντασμαγορικά πυροτεχνήματα. Στις 22 Αυγούστου, πραγματοποιείται η περιφοράς της εικόνας της Παναγίας Φανερωμένης και στις 23, το ετήσιο πανηγύρι ου χωριού, με το οποίο γιορτάζονται τα 9μερα της Παναγίας. Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου, που θυμίζει νησιώτικη εκκλησία είναι ο προστάτης των ψαράδων. Αγγελοχώρι: Η 400 μέτρων παραλία είναι κυρίως αμμώδης, με θέα στον επιβλητικό Όλυμπο, και διαθέτει καθαρά και ρηχά νερά. Μετά το μπάνιο και τα θαλάσσια σπορ, ξεχωριστή εμπειρία αποτελεί η επίσκεψη στον Φάρο για το μαγικό ηλιοβασίλεμα και τα Οχυρά, καθώς και στη λιμνοθάλασσα με τα σπάνια πουλιά και τις αλυκές.

8. Επανομή-Ποταμός Ίσως η δημοφιλέστερη παραλία του νομού, μόλις 30 χιλιόμετρα από τη Θεσσαλονίκη, είναι πολύ καλά οργανωμένη σ’ ένα παρθένο φυσικό τοπίο και με πολλές επιλογές για διασκέδαση και φαγητό. Φανάρι: Η «Μύτη» της Επανομής ή Φανάρι. Φλερτάροντας με δύο πλευρές του κόλπου, η μία προς τη Θεσσαλονίκη και η άλλη προς Χαλκιδική, χάνεται στο πέλαγος. Καταγάλανα νερά, χρυσή αμμουδιά και απέραντο γαλάζιο. Η πρόσβαση είναι εφικτή μόνο με 4Χ4 ή με τα πόδια -μισό χιλιόμετρο περπάτημα. Ναυάγιο: Εδώ, θα βρείτε τα πιο καθαρά νερά, λίγο πιο βαθιά και δροσερά, σ’ ένα -μη οργανωμένο- παραθαλάσσιο σκηνικό με πρωταγωνιστή το ομώνυμο ναυάγιο -το κουφάρι ενός πλοίου που βυθίστηκε περίπου το 1970.

9. Μετόχι Κριτζιανών Στη θέση Κριτζιανά, ανάμεσα στην Επανομή και τη Νέα Ηράκλεια, επισκεφθείτε τα απομεινάρια του φρουριακού συγκροτήματος που είχε κατασκευαστεί τον μεσαίωνα στο Μετόχι της Αγίας Αναστασίας. Τη χρονιά που χτίστηκε το φρούριο, ο πειρατής Μπαρμπαρόσα είχε τρομοκρατήσει την περιοχή με 18 πλοία. Πρόκειται για το μοναδικό σωζόμενο τμήμα του μεσαιωνικού οικισμού.

10. Μακεδονικά Τέμπη Η διαδρομή του νερού από τη Βόλβη ως τον Στρυμωνικό δημιουργεί ένα ειδυλλιακό περιβάλλον ανάμεσα στη Ρεντίνα και τον Σταυρό, μια κοιλάδα, που τροφοδοτείται από την υπερχείλιση της λίμνης, στο πλατύ φαράγγι που δημιουργούν ο Χολομώντας και τα Κερδύλλια. Εντυπωσιάζει το βυζαντινό Κάστρο της Ρεντίνας, ενώ πιθανολογείται πως ο τάφος του Ευριπίδη βρίσκεται στην περιοχή. Το κατάφυτο, παρόχθιο δάσος, με τον μεγάλο αριθμό πουλιών και αρπακτικών, προσφέρει εντυπωσιακές εικόνες. Η ομορφιά και η ευκολία στην πρόσβαση του τοπίου τα έχουν καταστήσει ένα καταπληκτικό πεζοπορικό και ποδηλατικό μονοπάτι.

11. Μονή Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολύτριας Περνώντας από τα Βασιλικά προς τη Χαλκιδική, κάντε μια στάση στο πανέμορφο χριστιανικό μοναστήρι του 4ου αιώνα μ.Χ. Στα ανατολικά όρια του νομού Θεσσαλονίκης με τα δυτικά της Χαλκιδικής, στους νότιους πρόποδες του όρους Ομβριανού, η Σταυροπηγιακή Μονή χτίστηκε προς τιμή της Αγίας, που μαρτύρησε το 304 μ.Χ. Γιορτάζει στις 22 Δεκεμβρίου και αξίζει να την επισκεφθείτε κάθε εποχή είτε για προσκύνημα είτε για να ζήσετε την κατανυκτική ατμόσφαιρα και να απολαύσετε την ηρεμία της φύσης που την αγκαλιάζει.

12. Περιστερά Μοναδικό φυσικό περιβάλλον, με το δάσος, τα μονοπάτια, τις πηγές, τα μονοπάτια, τα ξωκλήσια, τα σημαντικά βυζαντινά μνημεία και τις γραφικές της γειτονιές. Σε υψόμετρο 580 μέτρων, σε μία πλαγιά του Χορτιάτη, ένας αγαπημένο προορισμός για όσους λατρεύουν τη φύση και την πεζοπορία. Απολαυστική είναι και η βόλτα στο χωριό με τα λευκά πετρόχτιστα σπίτια, δείγματα μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής. Κάντε μια στάση στην πλατεία του χωριού «Μάνα» με τον χαρακτηριστικό πλάτανο, τα μαγαζάκια που θυμίζουν άλλες εποχές, τους φιλόξενους κατοίκους, τα πεντανόστιμα φαγητά και τη βρύση με νερό από την πηγή. Tip: Επισκεφθείτε τον βυζαντινό ναό του Αγίου Ανδρέα, μια από τις παλαιότερες εκκλησίες στα Βαλκάνια, τη Μονή Αδελφόθεου (ανδρικό) και τη Μονή Παντανάσσης (γυναικείο), 15 ακόμα ξωκλήσια και τον «Πύργο», μια σπηλιά την οποία ζήτησαν Γάλλοι επιστήμονες να εξετάσουν λόγω της σπανιότητάς της.

13. Λειβάδι Θεσσαλονίκης Σε υψόμετρο 850 μέτρων, στη κορυφογραμμή Χορτιάτη-Ομβριανού, το χωριό αυτό ξεπροβάλλει μέσα από δάση δρυός, καστανιάς και οξιάς. Η μακεδονίτικη αρχιτεκτονική είναι το πρώτο πράγμα που θα σας εντυπωσιάσει, όπως και η κεντρική πλατεία με τον αιωνόβιο πλάτανο και η πέτρινη εκκλησία του Αγίου Αθανασίου. Ακολουθώντας ένα χωματόδρομο από το χωριό, με κατεύθυνση τις λίμνες Κορώνεια και Βόλβη, θα βρεθείτε, έπειτα από δύο χλμ. δρόμου, στην Κρανιά Λειβαδίου και σε μια αγροτουριστική μονάδα, όπου θα έχετε την ευκαιρία να επιδοθείτε σε ιππασία, ορεινή ποδηλασία και να χαρείτε τα ζώα στη φάρμα. Στο χωριό, κάθε φθινόπωρο διοργανώνεται η γιορτή του Κάστανου, με εδέσματα, κρασί και πολύ χορό, αλλά και μεγάλο πανηγύρι το 15Αύγουστο στο εξωκλήσι της Παναγίας, στο οποίο προσφέρεται δωρεάν φαγητό (κουρμπάνι).

14. Πετροκέρασα Έντεκα χλμ. μετά το Λειβάδι, μέσα από μια ονειρεμένη διαδρομή πευκοδάσους, με οξιές, καστανιές και βελανιδιές, που εναλλάσσονται με καταπράσινες κοιλάδες και βραχώδη λοφάκια, ο δρόμος θα σας οδηγήσει στα 600 μ. υψόμετρο, σ’ ένα υπέροχο χωριό. Στα παραδοσιακά σοκάκια του θα θαυμάσετε χαγιάτια, σπιτικούς φούρνους, πορτάρες και γραφικές καμινάδες, ενώ στην κεντρική εκκλησία του Προφήτη Ηλία, εδώ και 250 χρόνια, την Κυριακή των Βαΐων γίνεται η υποδοχή και φιλοξενία του Τιμίου Ξύλου από την Ι. Μ. Ξηροποτάμου Αγίου Όρους.

15. Δορκάδα Φημισμένη για το γιαούρτι της, η Δορκάδα είναι ένα προσφυγικό χωριό του Λαγκαδά. Οι κάτοικοί του από την Ανατολική Θράκη μαζί με τον πολιτισμό και τα υπάρχοντα τους, έφεραν και την τέχνη του παραδοσιακού γιαουρτιού από το 1922. Στη νέα τους πατρίδα δόθηκε το όνομα «Δορκάς» (είδος ζαρκαδιού) ως ανάμνηση της γενέτειράς τους. Με την πάροδο του χρόνου, το γιαούρτι Δορκάδας γινόταν όλο και πιο γνωστό και οι «Γιορτές Γιαουρτιού Δορκάδας» βοήθησαν να καθιερωθεί το προϊόν στην αγορά. Εδώ, παράγεται, επίσης, φέτα, μυζήθρα, ανθότυρο, αριάνι, βούτυρο, γάλα κ.ά.

16. Βασιλικά Ιστορικό χωριό από το 1094, γνωστό για τη Μάχη των Βασιλικών -λίγα χιλιόμετρα μακριά υπάρχει μνημείο. Εδώ, διέσχιζε το χωριό κάποτε ο ποταμός Ανθεμούντας, το δάσος του Αη-Γιάννη με την ομώνυμη εκκλησία-μνημείο είναι εντυπωσιακά και ο Ι. Ν. Μεταμόρφωσης του Σωτήρα θεωρείται μνημείο του 17 αιώνα με τα οστά των αγωνιστών από την Επανάσταση του 1821. Μια βόλτα στο χωριό αξίζει για τα παραδοσιακά σπίτια μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής και τη Λαογραφική Συλλογή δίπλα στο Δημαρχείο, καθώς και το φημισμένο γυμνάσιό του για το καλλιτεχνικό του εργαστήριο. Γύρω από τα Βασιλικά, υπάρχουν δύο τούμπες και η αρχαία πόλη Ανθέμους, που δεν έχει ακόμα βρεθεί. Προγραμματίστε να επισκεφθείτε τα μέρη την περίοδο του καρναβαλιού, που κορυφώνεται την Καθαρά Δευτέρα σε συνδυασμό με τον παραδοσιακό γάμο και το κάψιμο του Βασιλιά Καρνάβαλου, το Πάσχα για το Βουλοτό και τις ημέρες που γιορτάζουν ο Άγιος Γεώργιος, ο Άη- Γιάννης και της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα.

17. Σουρωτή Είκοσι πέντε χιλιόμετρα από τη Θεσσαλονίκη, στο όρος Κάλαυρο, με θέα τον Χορτιάτη, το χωριό αυτό έγινε διάσημο κυρίως για τις πηγές μεταλλικού νερού. Η εκμετάλλευση του νερού που αναβλύζει από τον ποταμό Ανθεμούντα ξεκινάει από τα χρόνια του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο οποίος, όπως λέγεται, ανακάλυψε μια μικρή λίμνη και «μαγεμένος» από το νερό, επισκεπτόταν τακτικά την περιοχή ώστε να το ξαναγεύεται. Το πρώτο εμφιαλωτήριο δημιουργήθηκε το 1916, από αξιωματικούς του γαλλικού στρατού. Σήμερα, το εργοστάσιο της Σουρωτής έχει κατορθώσει να εξελιχθεί σε μια καινοτόμα επιχείρηση.

18. Μονή Αγίου Ιωάννη Θεολόγου Σουρωτής Γυναικείο μοναστήρι αφιερωμένο στον Άγιο Ιωάννη τον Θεολόγο και τον Άγιο Αρσένιο τον Καππαδόκη, τα λείψανα του οποίου φυλάσσονται στο καθολικό της. Η Μονή ιδρύθηκε το 1967, με τη βοήθεια του Άγιου Παΐσιου, που ήταν πνευματικός της καθοδηγητής. Στον χώρο του βρίσκεται και ο τάφος του Αγίου, η μνήμη του οποίου γιορτάζεται στις 12 Ιουλίου.

19. Αγίασμα της Αγίας Παρασκευής. Λίγα χιλιόμετρα έξω από τη Θεσσαλονίκη, λίγο πριν το Μοναστήρι του Αγίου Παΐσιου και τη Σουρωτή, θα συναντήσετε το όμορφο αυτό χωριό, χτισμένο σ’ έναν λόφο, μ’ έναν εύφορο κάμπο να απλώνεται στα πόδια του. Η ευλογία του είναι το θαυματουργό αγίασμα μιας κοπέλας που μαρτύρησε από τον ίδιο της τον πατέρα. Πιστοί από κάθε μέρος του κόσμου το επισκέπτονται για τις θαυματουργές θεραπείες του. Το ξωκκλήσι γιορτάζει κάθε χρόνο στις 26 Ιουλίου και την Παρασκευή μετά το Πάσχα -της Ζωοδόχου Πηγής, οπότε γίνεται και πανηγύρι.

20. Φράγμα Θέρμης Μόλις 15 χιλιόμετρα από τη Θεσσαλονίκη, μια όαση ομορφιάς είναι έτοιμη να σας οδηγήσει μακριά από την πραγματικότητα της πόλης. Στα 50 στρέμματά του φιλοξενεί ένα υπέροχο φυσικό ντεκόρ από πεύκα, κυπαρίσσια, επιφάνειες με καταπράσινο γρασίδι, κορμοράνους, χελώνες, ελάφια και κουνέλια, καθιστώντας το έναν μοναδικό προορισμό για μικρούς και μεγάλους. Αν είστε πιο περιπετειώδεις, ακολουθήστε την οικοτουριστική διαδρομή 9,3 χλμ. προς το βουνό, μέσα από το Ρέμα Βαθύλακκου με κατάληξη τα Πλατανάκια. Κατά μήκος του ρέματος προς τον Χορτιάτη, θα συναντήσετε τις γαλλικές πηγές και το Υδραγωγείο του Χορτιάτη. Τους καλοκαιρινούς μήνες, απολαύστε τη δροσιά κάνοντας πικ-νικ στα παγκάκια και τα κιόσκια του. Τα τελευταία χρόνια, η βόλτα στον χώρο απέκτησε ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον χάρη στις καλλιτεχνικές εκδηλώσεις που φιλοξενεί.

21. Πλατανάκια Υπέροχο φυσικό τοπίο, γάργαρα νερά, μοναδικές περιπατητικές διαδρομές στο δάσος κι ένας προσεγμένος χώρος δασικής αναψυχής. Ο φυσικός παράδεισος λίγο έξω από το Πανόραμα, ενδείκνυται για πολλαπλές δραστηριότητες, όπως πεζοπορία, πικ νικ, χαλάρωση, γυμναστική, εξερεύνηση κλπ. Η παρουσία του υδροβιότοπου προσελκύει αρκετά είδη άγριας χλωρίδας και πανίδας, ενώ το σκηνικό ολοκληρώνουν αιωνόβια δέντρα, ρυάκια και μικροί καταρράκτες. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα αρχαιολογικά ευρήματα των οκτώ βυζαντινών νερόμυλων και υδραυλικών κατασκευών, που λειτουργούν με υδρομυλικό σύστημα και αποτελούν τυπικό «βιοτεχνικό συγκρότημα».

22. Ασπροβάλτα Από τα πιο ζωντανά χωριά της Βόρειας Ελλάδας, με μια πλατεία μπροστά στο κύμα, που προσφέρει την εμπειρία ενός απολαυστικού περίπατου κι ένα πάρκο με σιντριβάνια, γύρω από τα οποία θα βρείτε πολλές προτάσεις εστίασης. Βρίσκεται στον μεγάλο κόλπο του Στρυμωνικού, σε μια παραλιακή λωρίδα που περιλαμβάνει τα Νέα Βρασνά και τον Σταυρό. Η όμορφη παραλία της διαθέτει οργανωμένα και μη κομμάτια και εγκαταστάσεις για αθλητικές δραστηριότητες. Ένας σύντομος παραλιακός δρόμος τη συνδέει με τα Νέα Βρασνά, τον οποίο μπορείτε να περπατήσετε σε 10’. Μην ξεχάσετε να επισκεφθείτε τη Μονή του Αγίου Γεωργίου στα Κερδύλλια Όρη, που περιβάλλεται από ένα μαγευτικό δάσος και είναι χτισμένη σύμφωνα με τη μοναστηριακή αρχιτεκτονική της Μακεδονίας.

23. Βρασνά Η παραλία Βρασνών και τα Νέα Βρασνά βρίσκονται στα παράλια του Στρυμωνικού. Ο πύργος, που χτίστηκε εκεί στις αρχές του 15ου αιώνα χρησίμευε για την οχύρωση του οικισμού και σήμερα σώζεται μόνο ο πρώτος όροφος και κάποια τμήματά του. Αξίζει να επισκεφθείτε το Λαογραφικό Μουσείο, που στεγάζεται στο παλιό ιστορικό σχολείο, μαζί με τη Βιβλιοθήκη, το Πολιτιστικό Κέντρο και την έκθεση ορυκτών πετρωμάτων και κρυστάλλων, τον ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου και Αγίου Γεωργίου με το ιστορικό καμπαναριό, τις πέτρινες οικίες παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, τις κρήνες, το σπήλαιο των Βρασνών, τη Δρακότρυπα, και τον αρχαιολογικό χώρο στην περιοχή «Τρυπημένη Πέτρα». Απολαύστε τοπικά πιάτα στις παραδοσιακές ταβέρνες και καφενεία και μη χάσετε το πανηγύρι του χωριού παραμονή και ανήμερα του 15Αυγούστου, στην κεντρική πλατεία. Tip: Μη χάσετε την ευκαιρία να περιπλανηθείτε στο δάσος, ακολουθώντας τον δρόμο δίπλα στην εκκλησία για μια απόλυτη εμπειρία στη φύση.

24. Αγχίαλος Από την Αγχίαλο της ανατολικής Ρωμυλίας, οι κάτοικοι έφεραν μαζί τους ξύλινα βαρέλια και κληματόβεργες για να ξεκινήσουν τη νέα τους ζωή -είναι το μοναδικό χωριό σε όλη τη Μακεδονία όπου οι κάτοικοι πήραν αμπελουργικό κλήρο και όχι γεωργικό. Σήμερα, όλοι σχεδόν ασχολούνται με την αμπελουργία και φτιάχνουν κρασί και τσίπουρο -στην περιοχή βρίσκεται το 80% των καλλιεργούμενων αμπελώνων της Θεσσαλονίκης (μοσχάτο Αμβούργου, ροδίτης, σενζώ, σαββατιανό, ζουμιάτικο, μαυρουλί, καμπερνέ, σεβινιόν, γκρενάζ, γιούνι-μπλάκ, γκράν νουάρ, νεμπιόλο κλπ). Η γιορτή του κρασιού φυσικά και γιορτάζεται κάθε Αύγουστο, όπως της πρέπει, ενώ και ο Άγιος Τρύφωνας, προστάτης των αμπελουργών, τιμάται κάθε 1η Φεβρουαρίου.

25. Το νεκροταφείο των Βογόμιλων Μια ανάσα από τη Θεσσαλονίκη, στην περιοχή της Νέας Χαλκηδόνας, μέσα στον περίβολο μιας παλιάς βυζαντινής εκκλησίας θα δείτε το διαφορετικό νεκροταφείο μιας μεσαιωνικής χριστιανικής αίρεσης, τους Βογόμιλους -μοναδικό στην Ελλάδα! Αρχικά, ξεχωρίζει η μικρή, πέτρινη, βυζαντινή εκκλησία των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου και δίπλα της, ένας μισογκρεμισμένος μιναρές, που μαρτυρά την οθωμανική κατάκτηση στην περιοχή. Οι τεράστιοι κέλτικοι, πέτρινοι σταυροί, που σηματοδοτούν τους τάφους, είναι διάσπαρτοι στον χώρο, δημιουργώντας μια έντονα μυστηριακή ατμόσφαιρα.

26. Γεύση Φέτα κατσικίσια Λαγκαδά, κεφίρ, τζίντζερ κεφίρ και γλυκά ταψιού Δρυμού, γιαούρτι Δορκάδος, παραδοσιακά ζυμαρικά και ψωμί με προζύμι ψημένο σε ξυλόφουρνο από το κτήμα Περέκ, ρίγανη Μαυρούδας, παραδοσιακά εδέσματα (μελιτζανοσαλάτα, τυροκαυτερή, κλπ) από το Καβαλλάρι, ρύζι Χαλάστρας και ΠΓΕ Οίνοι Νέας Μεσημβρίας, ΠΓΕ Οίνος Πλαγιές Βερτίσκου, ΠΓΕ Οίνοι Θεσσαλονίκης. Πρωτόψωμο, σουσαμοκούλουρα, κρεμμυδόπιτα και χαλβάς του Αγίου Ευστρατίου Λακκιάς, λάχανο με φασόλια, σουρβάς, ατζέμ πιλάφι και σαραγλί -κυρίως γαμήλιο μενού- από τον Βερτίσκο. Πασάς κεφτέ, χοιρινό με μελιτζάνες, ντολμαδάκια γιαλαντζί, πίτες περέκ με φέτα και άγρια χόρτα, ψωμί προζύμης ψημένο σε ξυλόφουρνο.

27. Οίνος Η οινοποιητική παράδοση στον νομό Θεσσαλονίκης είναι ιδιαίτερα πλούσια, από αξιόλογα και βραβευμένα οινοποιεία. Μια επίσκεψη σε ένα από τα παρακάτω θα σας προσφέρουν την απόλυτη οινική εμπειρία: Κτήμα Γεροβασιλείου στην Επανωμή, Κτήμα Αρβανιτίδη στον Ασκό, Ανέστη Μπαμπατζιμόπουλο στον Βερτίσκο, Μεσημβρία Οινοποιητική στη Νέα Μεσήμβρια, Οινοποιεία Στέλιος Κεχρής στο Κεχρί, Domain Florian στη οινοπαραγωγική περιοχή της Επανωμής, Οίνοι Αδάμ στο χωριό Αδάμ, Οινοποιείο Μοσχόπολις στο Μονοπήγαδο και οινοποιείο Βούλγαρη στους Νέους Επιβάτες.

Με τη συνεργασία