Δυτική Θεσσαλονίκη: Ποια έργα έταξαν και τι περιμένουμε

Παντελώς απούσα (σχεδόν) ήταν η Θεσσαλονίκη και η ατζέντα των έργων της από τη συνέντευξη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ την περασμένη Κυριακή. Μία μόλις ερώτηση δέχθηκε για την πόλη κι αυτή αφορούσε συγκεκριμένα τη δυτική Θεσσαλονίκη και τη διαχρονική της υστέρηση στις υποδομές και την οικονομική ανάπτυξη, συγκριτικά με την ανατολική.

Στην απάντησή του, ο κ. Μητσοτάκης παραδέχτηκε ότι το πρόβλημα είναι υπαρκτό, τονίζοντας ότι είναι σε εξέλιξη σημαντικά έργα σε όλη την πόλη, κάποια από αυτά στη δυτική πλευρά της πόλης.

Με αφορμή τις δηλώσεις του κ. Μητσοτάκης, ετοιμάσαμε μία λίστα με τα βασικότερα έργα που έχουν ανακοινωθεί για τη δυτική Θεσσαλονίκη και τα χρονοδιαγράμματά που (θεωρητικά) ισχύουν.

Η απάντηση Μητσοτάκη

Ας δούμε όμως την πλήρη απάντηση του πρωθυπουργού.

«Έχετε δίκιο να επισημαίνετε ότι η Δυτική Θεσσαλονίκη έχει λόγο να είναι παραπονεμένη και να αισθάνεται παραμελημένη διαχρονικά, όχι κατ΄ ανάγκη ως προς αυτή την κυβέρνηση.

» Το γεγονός ότι γίνονται τεράστια έργα στη Θεσσαλονίκη, νομίζω ότι δεν μπορεί να αμφισβητηθεί από κανέναν. Το Μετρό τελείωσε επί ημερών μας. Το νοσοκομείο είναι μεν δωρεά του ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, αλλά στελεχώνεται από την κυβέρνηση και όλα τα έργα υποδομής και πρόσβασης γίνονται από την κυβέρνηση. Άρα, είναι μια σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και είμαστε ευγνώμονες στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος για όλη την προσφορά του στη δημόσια υγεία.

» Το Flyover, το οποίο θα ολοκληρωθεί εντός του 2027, είναι προφανώς και αυτό έργο αυτής της κυβέρνησης.

» Η μετά από πολλές δυσκολίες, η τελική απόφαση για τη διαμόρφωση της ΔΕΘ είναι και αυτή πρωτοβουλία αυτής της κυβέρνησης.

» Αλλά έχουμε να ασχοληθούμε πολύ περισσότερο με τα δυτικά, όπου γίνονται σημαντικές παρεμβάσεις, στο στρατόπεδο Παύλου Μελά, το καινούργιο πάρκο το οποίο αναπτύσσεται με δωρεά του Σταύρου Ανδρεάδη, το καινούργιο νοσοκομείο, το αντικαρκινικό νοσοκομείο, το οποίο θα κατασκευαστεί πάλι από αυτή την κυβέρνηση. Σημαντικές υποδομές, όπως το νέο κολυμβητήριο, το οποίο συζητάμε με τον δήμαρχο, τον κ. Κυρίζογλου, και του οποίου η χρηματοδότηση είναι εξασφαλισμένη.

» Προχωρούμε τις μελέτες για την επέκταση του Μετρό βορειοδυτικά. Αλλά, θα έλεγα ότι το πιο γρήγορο έργο απόδοσης ως προς τις μεταφορές -είχαμε την ευκαιρία να το παρουσιάσουμε και στην ειδική ημερίδα την οποία κάναμε- αφορά τον Προαστιακό και τους πέντε σταθμούς προς τα δυτικά, οι οποίοι μπορούν να λειτουργήσουν εντός των επόμενων 18 μηνών. Και, μάλιστα, η διαδρομή προς την Σίνδο και προς το Διεθνές Πανεπιστήμιο μπορεί να είναι έτοιμη πριν το τέλος του χρόνου.

» Άρα, αποδίδω μεγάλη σημασία στο ζήτημα των υποδομών και των μεταφορών. Ο Προαστιακός είναι μια ενδιάμεση λύση, αλλά πολύ πιο γρήγορης εφαρμογής.

» Και θέλω να γνωρίζουν οι πολίτες και οι Δήμοι της δυτικής Θεσσαλονίκης ότι κάνουμε και πολλές επενδύσεις και στα σχολεία. Θέλω να τονίσω τη σημασία του προγράμματος “Μαριέττα Γιαννάκου”, καθώς θα ανοίξουν σε λίγο τα σχολεία και το πόσο σημαντικό είναι ότι 430 σχολεία έχουν δεχτεί σημαντικές παρεμβάσεις. Γιατί κάθε σχολείο είναι ένα «κύτταρο» της τοπικής κοινωνίας και δεν υπάρχει τίποτα πιο ωραίο από το να βλέπεις χαμογελαστά παιδιά και εκπαιδευτικούς να πηγαίνουν σε ένα ανακατασκευασμένο σχολείο.

» Η προσοχή μας είναι διαρκώς στραμμένη στη δυτική Θεσσαλονίκη και πιστεύω ότι πολύ σύντομα πολλά από τα έργα τα οποία ωριμάζουμε, θα μπορούμε πια να είμαστε στην ευχάριστη θέση να τα παραδώσουμε».

Τα έργα που έχουμε να περιμένουμε

Επέκταση του μετρό στα Δυτικά

Αρχίζουμε πρώτα από τα έργα που ανέφερε ο πρωθυπουργός στη δήλωσή του, και μάλιστα από το σημαντικότερο: την επέκταση του μετρό στη δυτική Θεσσαλονίκη.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι η επέκταση στα δυτικά θα έχει προτεραιότητα έναντι της επέκτασης προς το αεροδρόμιο. Από εκεί και πέρα, συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα δεν υπάρχει, ενώ παραμένει και η εκκρεμότητα της εύρεσης χρηματοδότησης για την κατασκευή.

Δυστυχώς, δεν γίναμε σοφότεροι ως προς τις δύο αυτές εκκρεμότητες, ούτε από την απάντηση του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ ούτε από την ομιλία του στο πλαίσιο εκδήλωσης για τα μεγάλα έργα στη Θεσσαλονίκη, που έγινε στα τέλη Αυγούστου στο Μέγαρο Μουσικής.

Υπενθυμίζεται ότι η δυτική επέκταση του μετρό θα περιλαμβάνει τελικά δύο κλάδους: έναν προς τη Σταυρούπολη και τα νοσοκομεία Παπαγεωργίου-424, με έξι σταθμούς, και ακόμα έναν προς Αμπελόκηπους, Μενεμένη και Εύοσμο.

Το πλάνο των δύο γραμμών κυριαρχούσε μέχρι και πριν μία δεκαετία περίπου, όταν η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ανακοίνωσε την αντικατάστασή του με μία μόνο κυκλική γραμμή που θα ένωνε τις δυτικές συνοικίες και θα ενωνόταν με τη βασική γραμμή.

Τελικά, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας προχώρησε σε Μελέτη Ανάπτυξης του Μετρό Θεσσαλονίκης, τα αποτελέσματα της οποίας παρουσιάστηκαν πέρσι. Εκεί επανήλθε ξανά η λύση των δύο κλάδων. Μάλιστα, προτείνεται ο ένας από αυτούς (των Αμπελοκήπων) να «κουμπώσει» όχι με τη βασική γραμμή αλλά με μία ολοκαίνουργια γραμμή που θα περνά μέσω της οδού Τσιμισκή από Αριστοτέλους και ΧΑΝΘ, θα συνεχίζει προς Τούμπα και Χαριλάου και θα καταλήγει στο ναό της Αγίας Κυριακής στα Τροχιοδρομικά.

Όπως προαναφέρθηκε, χειροπιαστά χρονοδιαγράμματα δεν υπάρχουν. Ωστόσο, η μελέτη προβλέπει ως ορόσημο για την ολοκλήρωση όλων των γραμμών (μαζί και με την επέκταση προς το αεροδρόμιο μετά τη Μικρά) το 2040.

Σε ό,τι αφορά τις χρηματοδοτήσεις, το επόμενο ΕΣΠΑ (προγραμματική περίοδος 2027-2034) θα παίξει σημαντικό ρόλο, αν και είναι σίγουρο ότι από μόνο του δεν φτάνει. Σαν εναλλακτική θα μπορούσε να εξεταστεί η άντληση πόρων και από το πρόγραμμα Connecting Europe Facility (CEF). Σε κάθε περίπτωση, τα χρήματα είναι συγκεκριμένα, οι ανάγκες πολλές (αν συνυπολογίσουμε και τις επεκτάσεις στο μετρό της Αθήνας) και ο χρόνος διαρκώς πιεστικός.

Δυτικός προαστιακός

Η δημιουργία προαστιακού στη δυτική Θεσσαλονίκη πάνω σε υπάρχουσες γραμμές είναι ένα έργο φαινομενικά εύκολο, που συζητιέται εδώ και περίπου μία δεκαετία. Επανήλθε στην επικαιρότητα πριν μερικές μέρες, όταν ο υφυπουργός Μεταφορών, Κωνσταντίνος Κυρανάκης, ανακοίνωσε την πρόθεσή του να το «τρέξει», ώστε μέχρι την άνοιξη του 2026 να έχουν ήδη δημιουργηθεί οι πρώτες υποδομές για δρομολόγια από Ν.Σ. Σταθμό μέχρι Σίνδο (κλάδος 1) και Αγχίαλο (κλάδος 2). Μέχρι το 2028, υπάρχει στόχος ο προαστιακός να φτάσει μέχρι τον Άγιο Αθανάσιο και τη Γέφυρα.

Προς το παρόν, το έργο βρίσκεται σε διαδικασία Ανταγωνιστικού Διαλόγου από το 2022, με στόχο το επόμενο διάστημα να βρεθεί επιτέλους ο ανάδοχος για τις κατασκευές.

Σε ρεπορτάζ της η parallaxi ανέδειξε τις προκλήσεις που πρέπει να υπερπηδήσει το Υπουργείο, ώστε να μείνει εντός στόχου. Η βασικότερη είναι η έλλειψη τροχαίου υλικού για τα δρομολόγια. Τον περασμένο Μάιο, η ελληνική κυβέρνηση υπέγραψε συμφωνία με τους Ιταλούς ομολόγους της για επενδύσεις 360 εκ. ευρώ στον ελληνικό σιδηρόδρομο, και συγκεκριμένα στα σκέλη που αφορούν την ιδιωτικοποιημένη Hellenic Train. Στο πλαίσιο της συμφωνίας, αναμένονται 15 νέα τρένα προαστιακού τύπου, που θα κατευθυνθούν μάλλον σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.

Μέχρι τότε, θα πρέπει φυσικά να έχουν κατασκευαστεί και οι απαραίτητες στάσεις εκεί όπου δεν υπάρχουν ήδη (Μενεμένη, Επτανήσου, Κορδελιό).

Υ.Γ. Έχει ενδιαφέρον ότι ο κ. Κυρανάκης, στην εκδήλωση του Μεγάρου Μουσικής, δήλωσε πως «Μέχρι την άνοιξη του 2026 με τα απαραίτητα έργα θα έχουμε ενεργοποιήσει δρομολόγιο μεταξύ του επιβατικού σταθμού Θεσσαλονίκης και του Αγχιάλου», ενώ ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ είπε ότι οι σταθμοί του προαστιακού μέχρι την Αγχίαλο «μπορούν να λειτουργήσουν εντός των επόμενων 18 μηνών». Αυτό δεν μας κάνει αρχές του 2027;

Σιδηροδρομική σύνδεση ΟΛΘ

Ο δυτικός προαστιακός είναι συνδεδεμένος ως έργο με ένα άλλο πολύ σημαντικό —και πολύ καθυστερημένο— έργο: τη νέα σιδηροδρομική σύνδεση του ΟΛΘ με το βασικό δίκτυο, μήκους 2,87 χλμ.

Το έργο αποτελεί υποχρέωση της πολιτείας έναντι των επενδυτών του ΟΛΘ, αλλά είναι και προαπαιτούμενο για να βρει επιτέλους το λιμάνι τη θέση που του αξίζει στον παγκόσμιο λιμενικό χάρτη. Ειδικά μετά την ολοκλήρωση της επέκτασης της 6ης προβλήτας, η διακίνηση εμπορευμάτων θα αυξηθεί κατακόρυφα και οι υπάρχουσες γραμμές επί της 26ης Οκτωβρίου δεν θα επαρκούν.

Όπως προαναφέρθηκε, το έργο… πάει πακέτο με το δυτικό προαστιακό και βρίσκεται σε διαδικασία Ανταγωνιστικού Διαλόγου από το 2022. Με τα ως τώρα δεδομένα, ο ανάδοχος θα παραδώσει πρώτα το δυτικό προαστιακό (μέχρι το 2028) και μετά τη σύνδεση με το λιμάνι (μέχρι το 2030). Το συνολικό κόστος ανέρχεται στα 66,34 εκ. ευρώ και θα καλυφθεί από το ΕΣΠΑ.

Οδική σύνδεση ΟΛΘ

Δυστυχώς, δεν είναι μόνο η σιδηροδρομική σύνδεση του ΟΛΘ που είναι προβληματική. Το ίδιο ισχύει και για την οδική του σύνδεση με τον ΠΑΘΕ, με νέο δρόμο και γέφυρα, συνολικού μήκους περίπου 4 χλμ.

Ο πρώτος διαγωνισμός για τη σύνδεση του λιμανιού με τον ΠΑΘΕ προκηρύχθηκε το Σεπτέμβριο του 2006, λίγους μήνες μετά την έναρξη εργασιών του μετρό. Τα έργα ξεκίνησαν τον επόμενο Δεκέμβριο, από την εταιρεία ΒΙΟΤΕΡ Α.Ε. Το 2010, με την έλευση της κρίσης, εμφανίστηκαν τα πρώτα προβλήματα στην κατάσκευή, που το 2011 σταμάτησε τελείως. Το 2013 έγινε μία προσπάθεια από την επιβλεπουσα του έργου, Εγνατία Οδό Α.Ε., να υποκαταστήσει την ΒΙΟΤΕΡ με τον ΑΚΤΩΡΑ, αλλά τελικά αποφασίστηκε να τροποποιηθούν οι μελέτες του έργου και να επαναδημοπρατηθεί.

Έπρεπε να φτάσουμε στο 2021 ώστε να υπογραφεί εκ νέου σύμβαση με τον ΑΚΤΩΡΑ για την ολοκλήρωση του έργου, σε βάθος υποτίθεται 30 μηνών. Όμως, το έργο πήγαινε και πηγαίνει από αναβολή σε αναβολή, έχοντας κολλήσει στις απαλλοτριώσεις. Συγκεκριμένα στην απαλλοτρίωση ενός συγκεκριμένου οικοπέδου, ο ιδιοκτήτης του οποίου αρνείται να αποχωρήσει, παρόλο που το επιβάλλουν δικαστικές αποφάσεις.

Πριν μερικές μέρες, σε εκδήλωση στη ΔΕΘ, ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΛΘ, Ιωάννης Τσάρας, επιβεβαιώσε ότι η αποχώρηση του ιδιοκτήτη εκκρεμεί ακόμα. Επίσης, δήλωσε ότι «μας έχουν υποσχεθεί ότι θα επαναπροκηρυχθεί αυτό το κομμάτι που λείπει ταχέως, χρειάζεται όμως πίεση από όλους τους φορείς».

Λαμβάνοντας υπόψιν, λοιπόν, τα λεγόμενά του, φαίνεται ότι και αυτή η σύμβαση ενός έργου στοιχειωμένου οδηγείται σε ναυάγιο, λόγω της δικαστικής εμπλοκής, και θα πρέπει όλες οι διαδικασίες να ξεκινήσουν από την αρχή…

Καλοχώρι: Μετατροπή της Άτυπης Βιομηχανικής Ζώνης σε Επιχειρηματικό Πάρκο

Στόχο να μπει τέλος στην άναρχη κατάσταση που επικρατεί με τις βιομηχανίες στην περιοχή του Καλοχωρίου είχε Κοινή Υπουργική Απόφαση που εκδόθηκε στα τέλη του 2023 από τους υπουργούς Ανάπτυξης & Επενδύσεων και Περιβάλλοντος & Ενέργειας. Αυτή προέβλεπε τη μετατροπή της Άτυπης Βιομηχανικής Περιοχής που λειτουργεί στο Καλοχώρι σε ένα Επιχειρηματικό Πάρκο Εξυγίανσης, στα πρότυπα των Οινοφύτων. Με αυτόν τον τρόπο, οι επιχειρήσεις θα απολαμβάνουν όλα τα πλεονεκτήματα που έχει μία εντός σχεδίου περιοχή: υψηλότερη αξία γης, νέους συντελεστές δόμησης, δίκτυα υποδομών (δρόμοι, αποχέτευση κτλ.) και ταχύτερες περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις.

Η περιοχή εκτείνεται σε περίπου 17.000 στρέμματα και ξεκίνησε να φιλοξενεί τις πρώτες επιχειρήσεις από τη δεκαετία του 1960 και μετά. Εδώ πλέον στεγάζονται χιλιάδες επιχειρήσεις, κατά βάση εξαγωγικές.

Προκειμένου να προχωρήσει η μετατροπή, χρειάζεται η συναίνεση και η συνεισφορά σε γη και σε χρήμα τουλάχιστον του 55% των ιδιοκτητών ακινήτων στην περιοχή. Έπειτα, θα πρέπει να δημιουργηθεί μία Εταιρεία Ανάπτυξης και Διαχείρισης Επιχειρηματικού Πάρκου (ΕΑΔΕΠ). Τέλος, αφού γίνουν οι απαραίτητες μελέτες και βρεθεί η κατάλληλη χρηματοδότηση, θα δημιουργηθούν οι προβλεπόμενες νέες υποδομές.

Προφανώς όλα θα κριθούν από το αν θα μαζευτεί ικανός αριθμός ιδιοκτητών να συναινέσει στη δημιουργία της ΕΑΔΕΠ και από το αν θα βρεθούν σε δεύτερη φάση τα χρήματα για τις υποδομές. Συνεπώς, το ζήτημα παραμένει ανοιχτό και οποιοδήποτε χρονοδιάγραμμα θα ήταν πολύ παρακινδυνευμένο.

Εμπορευματικό Κέντρο στο στρατόπεδο Γκόνου

Στο πρώην στρατόπεδο Γκόνου στη δυτική Θεσσαλονίκη, σε έκταση 600 στρεμμάτων, γίνονται προσπάθειες για τη δημιουργία ενός εμπορευματικού κέντρου, που θα λειτουργεί παράλληλα με τον ΟΛΘ.

Από το 2007 η έκταση βρίσκεται στα χέρια της ΓΑΙΑΟΣΕ, η οποία είναι υπεύθυνη για την αξιοποίησή της. Η μεταβίβαση έγινε με το νόμο 3534/2007, από το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών προς την εταιρεία. Σκοπός ήταν η δημιουργία «Εμπορευματικού Κέντρου Συνδυασμένων Μεταφορών». Στο μεταξύ, μια δεκαετία πέρασε με ελάχιστες εξελίξεις. To 2014, με το νόμο 4302/2014, δηλώνεται πως στο στρατόπεδο Γκόνου «Μπορούν να αναπτύσσονται Επιχειρηματικά/Εμπορευματικά Πάρκα Εφοδιαστικής Εθνικής Εμβέλειας, κατά τις διατάξεις του προηγούμενου άρθρου».

Την επόμενη χρονιά, η ΓΑΙΑΟΣΕ και το ΤΑΙΠΕΔ ξεκίνησαν τις διαδικασίες για τη μακροχρόνια παραχώρηση του ακινήτου, είτε τμηματικά, είτε ως όλον. Η διαδικασία είχε προκαλέσει την εκδήλωση ενδιαφέροντος από πλευράς ιδιωτικών επιχειρήσεων, χωρίς όμως να ολοκληρωθεί.

Το 2019, η αλλαγή κυβέρνησης έφερε αλλαγές και στα σχέδια αξιοποίησης. Συγκεκριμένα, μία από τις πρώτες υποσχέσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ το 2019 ήταν η δημιουργία «Ελεύθερης Ζώνης Βιομηχανίας και Εμπορίου για εξαγωγικές επιχειρήσεις» στο πρώην στρατόπεδο, μετά και από πρόταση του Συνδέσμου Βιομηχάνων Ελλάδας. Η ανακοίνωση προκάλεσε, όπως είναι λογικό, τις αντιδράσεις του ΣΥΡΙΖΑ, με τη βουλευτή Πέτη Πέρκα να καταθέτει ερώτηση στη Βουλή για το τι προτίθεται να κάνει η κυβέρνηση με το διαγωνισμό που ήταν ήδη ενεργός.

Τα τελευταία χρόνια, το θέμα άρχισε να ανακινείται και πάλι, με το εμπορευματικό κέντρο να παίρνει και πάλι τα πρωτεία σαν πιθανή χρήση. Το 2021, ο Γιάννης Κεφαλογιάννης, τότε Υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών, τόνισε τη «γεωστρατηγική σημασία» του υπό σχεδίαση κέντρου για όλη την περιοχή. Το 2022, η ΓΑΙΑΟΣΕ ανακοίνωσε ότι ανέθεσε σε ξένο χρηματοοικονομικό οίκο τη μελέτη σκοπιμότητας για το ακίνητο, με Μονάδα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας (PPF) του ΤΑΙΠΕΔ να αναλαμβάνει να φτάσει το όλο θέμα μέχρι το διαγωνισμό παραχώρησης.

Η πρόσκληση για συμμετοχή στο διαγωνισμό έγινε το Σεπτέμβριο του 2024 και, έπειτα από συνεχείς παρατάσεις, φτάσαμε στον έναν χρόνο μετά χωρίς ανάδοχο. Σε εκδήλωση του Υπερταμείο στη ΔΕΘ, ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Παναγιώτης Μπαλωμένος, μετέφερε ότι μέχρι το τέλος του έτους αναμένονται οι οικονομικές προσφορές από τους συμμετέχοντες στο διαγωνισμό.

Κολυμβητήριο στο στρατόπεδο Μέγας Αλέξανδρος

Μία σημαντική εξέλιξη για τον αθλητικό κόσμο της Θεσσαλονίκης έλαβε χώρα τον περασμένο Ιούλιο, με την κατάθεση προσφορών για την κατασκευή του μεγαλύτερου και πλέον σύγχρονου βιοκλιματικού κολυμβητηρίου στη Βόρεια Ελλάδα, στο πρώην στρατόπεδο Μέγας Αλέξανδρος στους Αμπελόκηπους.

Το συγκρότημα, συνολικής έκτασης 16.100 τ.μ., θα περιλαμβάνει τρεις πισίνες και έναν βατήρα καταδύσεων ύψους 10 μέτρων — χαρακτηριστικό που το καθιστά μοναδικό στη Βόρεια Ελλάδα.

Ο προϋπολογισμός του ανέρχεται σε περίπου 32 εκ. ευρώ. Τα χρήματα είχαν αρχικά εξασφαλιστεί μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, όμως προσφυγές που έγιναν (και για αυτό το έργο) στο ΣτΕ σπατάλησαν πολύτιμο χρόνο, με αποτέλεσμα την απένταξη του έργου. Τελικά, το ποσό αναμένεται να καλυφθεί από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, δηλαδή από εθνικούς πόρους.

Μουσείο Ολοκαυτώματος

Ένα εμβληματικό μουσείο με συμβολικό βάρος περιμένει να αποκτήσει εδώ και 10 χρόνια η Θεσσαλονίκη. Ο λόγος, φυσικά, για το Μουσείο Ολοκαυτώματος, που υλοποιείται σε αρχιτεκτονικά σχέδια των γραφείων Makridis Associates, Efrat-Kowalsky Architects και Heide & Von Beckerath Architects.

Οι πρώτες προσπάθειες για τη δημιουργία του Μουσείου Ολοκαυτώματος Ελλάδας ξεκίνησαν πριν περίπου 10 χρόνια, με πρωτοβουλία του Γιάννη Μπουτάρη, της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης και της γερμανικής ομοσπονδιακής κυβέρνησης, και με την υποστήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Τα κωλύματα του έργου, ωστόσο, ξεκίνησαν από νωρίς, αφού το οικόπεδο που είχε αρχικά επιλεγεί για την ανέγερση, ιδιοκτησίας της ΓΑΙΑΟΣΕ, αντιμετώπιζε ιδιοκτησιακά προβλήματα. Τελικά, λύση δόθηκε με ανταλλαγή ακινήτων ανάμεσα στη ΓΑΙΑΟΣΕ και το Δήμο Θεσσαλονίκης, ώστε να εξασφαλιστεί κατάλληλος χώρος. Αυτό οδήγησε και σε αλλαγή του σχετικού Προεδρικού Διατάγματος.

Η οικοδομική άδεια εκδόθηκε τελικά το 2023, για να ξεκινήσουν οι πρόδρομες εργασίες τον Ιούνιο του 2024. Σε αυτές, έγινε η περίφραξη του οικοπέδου, η εγκατάσταση συστημάτων ασφαλείας, η δημιουργία και αγκύρωση διαφαγματικού τοίχου, η θεμελίωση του μελλοντικού κτιρίου με φρεατοπασσάλους και οι απαραίτητες εκσκαφές. Επιπλέον, δημιουργήθηκαν πηγάδια άντλησης υπογείων υδάτων και έγινε ενδυνάμωση του εδάφους, που στην αρχική του μορφή ήταν αδύναμο και ακατάλληλο για τη ανέγερση κτιρίου.

Οι τελευταίες πληροφορίες ήθελαν τις κυρίως οικοδομικές εργασίες να ξεκινούν επιτέλους αυτό το φθινόπωρο.

Παιδιατρικό Νοσοκομείο στο Φίλυρο

Ένα άλλο σημαντικό έργο στο οποίο αναφέρθηκε ο πρωθυπουργός στην απάντησή του ήταν το Παιδιατρικό Νοσοκομείο Φιλύρου. Εκτείνεται σε έκταση 40 στρεμμάτων, ιδιοκτησίας του Λοιμωδών, και θα είναι το μοναδικό παιδιατρικό νοσοκομείο στη Βόρεια Ελλάδα. Εντάσσεται στην «Πρωτοβουλία του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος για την Υγεία». Τα αρχιτεκτονικά σχέδια των εγκαταστάσεων έγιναν από το γραφείο του κορυφαίου Ιταλού αρχιτέκτονα Renzo Piano.

Εδώ θα μεταφερθούν όλες οι παιδιατρικές κλινικές των νοσοκομείων της Θεσσαλονίκης, εκτός από τις νεογνολογικές κλινικές του Παπαγεωργίου και του Ιπποκράτειου. Αναμένεται να εξυπηρετείται το 85% των παιδιατρικών αναγκών της περιοχής.

Θα συνοδεύεται από ένα πυκνό δάσος, κέντρο ψυχικής υγείας, δομή φιλοξενίας συνοδών και πάρκινγκ. Στο επίκεντρο θα βρίσκεται ο βιοκλιματικός σχεδιασμός (πλατινένιο επίπεδο LEED), ο εξοπλισμός τελευταίας τεχνολογίας και η έμφαση στην παιδιατρική εκπαίδευση.

Στις αρχές του 2023, το Ι.Σ.Ν. ακύρωσε το σχετικό διαγωνισμό, δημιουργώντας φόβους για ένα ακόμα «ναυάγιο» στην πόλη. Ωστόσο, σύντομα το έργο ξαναμπήκε σε τροχιά υλοποίησης. Αυτήν τη στιγμή είναι σε εξέλιξη οι κατασκευαστικές εργασίες, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2027, όπως επιβεβαίωσε και με ανάρτησή του ο Υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Άδωνις Γεωργιάδης (@adonis_georgiadis)

Εκτός από το κυρίως κατασκευαστικό έργο, που είναι υπό την ευθύνη του ΙΣΝ, απαραίτητη είναι η δρομολόγηση και μίας σειράς από συνοδά έργα υποδομών, κυρίως σε ό,τι αφορά την ύδρευση και την οδική πρόσβαση. Σε σύσκεψη που είχε γίνει στο ΥΜΑΘ τον περασμένο Απρίλιο για την πορεία υλοποίησης του νοσοκομείου, είχε δηλωθεί ότι οι σχετικές μελέτες για τα συνοδά έργα εκτελούνται εντός χρονοδιαγράμματος.

Νέο Ογκολογικό Νοσοκομείο στο Καρατάσιου

Ένα ακόμα σημαντικό νοσοκομειακό έργο στα δυτικά της Θεσσαλονίκης είναι το νέο Αντικαρκινικό Νοσοκομείο. Θα βρίσκεται σε έκταση 150 στρεμμάτων στην Πολίχνη, στο πρώην στρατόπεδο Καρατάσιου, που παραχωρήθηκε στο Υπουργείο Υγείας από το Ταμείο Εθνικής Άμυνας. Θα υλοποιηθεί με Σύμπραξη Ιδιωτικού-Δημοσίου Τομέα (ΣΔΙΤ). Η συνολική διάρκεια της σύμβασης ανέρχεται σε 30 έτη, ενώ η εκτιμώμενη αξία της ανέρχεται σε 350,5 εκ. ευρώ πλέον ΦΠΑ.

Tο νέο νοσοκομείο αναμένεται να έχει 425 κλίνες, 100 μονάδες ημερήσιας νοσηλείας, μονάδα εντατικής θεραπείας και σύγχρονα χειρουργεία.

Η ανακοίνωση για το νέο νοσοκομείο ανακοινώθηκαν δια στόματος Μητσοτάκη στη ΔΕΘ του 2021, ενώ οι πρώτες άδειες από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας εκδόθηκαν ήδη από το 2023.

Τον περασμένο Ιούνιο, έγινε η προκήρυξη του διαγωνισμού, με ημερομηνία υποβολής των φακέλων εκδήλωσης ενδιαφέροντος την 1η Αυγούστου 2025. Έκτοτε δεν υπήρξε κάποιο νεότερο. Πάντως, σύμφωνα με την πλατφόρμα erga.gov.gr, η εκτιμώμενη ολοκλήρωση του έργου είναι το 2028.

Μητροπολιτικό πάρκο Παύλου Μελά

Για το 2026 αντί του 2023 πάει η παράδοση του μητροπολιτικού πάρκου στο πρώην στρατόπεδο Παύλου Μελά. Αφορμή οι συνεχείς παρατάσεις που ζητά ο εργολάβος, με αιτιολογία τις ανατιμήσεις στα υλικά και εμπόδια που έβαλε ο ΔΕΔΔΗΕ.

Η παραχώρηση του πρώην στρατοπέδου, έκτασης 332 στρεμμάτων, για τη δημιουργία πάρκου ήταν αίτημα της τοπικής κοινωνίας για δεκαετίες, και έγινε τελικά πραγματικότητα το 2017. Οι πρώτες κατεδαφίσεις εγκαταλελειμμένων κτισμάτων έγιναν το 2021. Σκοπός είναι το πρώην στρατόπεδο να εμπλουτιστεί με 2.500 δέντρα και 3.500 θάμνους. Παράλληλα θα δημιουργηθούν διαδρομές περιπάτου, αναψυκτήρια, εξέδρες παιχνιδιού και πέργκολες με καθιστικά.

Στη δεύτερη φάση του έργου προγραμματίζεται η μετατροπή του κτιρίου Α2 σε νέο δημαρχείο Παύλου Μελά και σε Μουσείο Εθνικής Αντίστασης.

Στην τρίτη φάση, άλλα επτά κτίρια που βρίσκονται διάσπαρτα στο χώρο θα αξιοποιηθούν για διαφορετικές χρήσεις. Ήδη έχει αποφασιστεί ένα εξ αυτών να γίνει Μουσείο Μετρό και ένα Μουσείο Προσφυγικού Ελληνισμού.

Κατά καιρούς, η δημοτική αρχή είχε εκφράσει τον προβληματισμο της και για το κατά πόσο θα μπορεί να βρει τους πόρους για να συντηρεί το πάρκο. Τελικά, φαίνεται πως βρέθηκε λύση. Στα τέλη Αυγούστου, ανακοίνωσε ότι εξασφαλίστηκε ετήσια χρηματοδότηση 700.000 ευρώ ετησίως για τις ανάγκες του πάρκου.

Περιαστικό δάσος στην Ευκαρπία

Ένας ακόμα σημαντικός πνεύμονας πρασίνου στο Δήμο Παύλου Μελά, στην Ευκαρπία αναπτύσσεται σε έκταση 3.000 στρεμμάτων πάνω από την τσιμεντοβιομηχανία του ΤΙΤΑΝ, με δωρεά του Σταύρου και της Νίκης Ανδρεάδη.

Στο πλαίσιο του έργου, προβλέπεται η φύτευση 100.000 δέντρων, η διάνοιξη μονοπατιών, ποδηλατοδρόμων και αντιπυρικών ζωνών, καθώς και η δημιουργία υποδομών εστίασης και αναψυχής. Τη συντήρηση των εγκαταστάσεων για τα πέντε πρώτα χρόνια μετά την ολοκλήρωση των έργων θα αναλάβει ο δωρητής.

Οι διαδικασίες για τη δημιουργία του δάσους ξεκίνησαν στις αρχές του 2023, και η οριστική του μορφή, μετά και από την ανάπτυξη του πρασίνου, αναμένεται να αποκαλυφθεί από το 2030 και μετά.