Συνήθειες από τα παλιά ξαναζωντανεύουν στην πόλη
Όταν το παλιό συνάντησε το σύγχρονο στην Θεσσαλονίκη, γεννήθηκαν αυτά.
Παίρνοντας στοιχεία από το παρελθόν, συνήθειες, χώρους και καταστάσεις και προσαρμόζοντάς τα στην σύγχρονη ζωή. Κάπως έτσι ξεπετάγονται ή ακόμα και διατηρούνται στον μικρόκοσμο της Θεσσαλονίκης μία σειρά πραγμάτων από τα παλιά που παίρνουν νέα υπόσταση και χαίρουν αποδοχής. Μπαρμπέρικα, σύγχρονα καφενεία και μπακάλικα. Ο καφές στη χόβολη και το λουκουμάκι δίπλα του, η καφεμαντεία, τα βίντατζ επιπλάδικα είναι μερικά από αυτά που δίνουν τον δικό τους χαρακτήρα αναβιώνοντας κάτι από το παρελθόν στον αέρα της πόλης.
Τα κουρεία, τα γνωστά αγαπημένα μπαρμπέρικα. Μικροί χώροι καθαρά προσανατολισμένοι στην τότε φιλοσοφία του ξυρίσματος ή της περιποίησης γενιού και του κουρέματος. Περπατώντας την πόλη ανακαλύπτεις πολλά μικρά μπαρμπέρικα και παρατηρώντας στο εσωτερικό τους βλέπεις και πολλούς νέους να ακολουθούν την παλιά αυτή τέχνη και τεχνική.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα το πιο cool κουρείο της Τούμπας. Το κλίμα εκείνων των κουρείων που πήγαινε κανείς και για ξούρα, εξού και η ονομασία τους στο νομό Πέλλας ως ξουρεία, τιμά και με το παραπάνω, προσαρμοσμένο στο σήμερα ο Γιάννης στην Τούμπα. Περιποίηση γενειάδας, το κλασικό κούρεμα με την ψιλή αλλά και πώληση προϊόντων κλασικού ξυρίσματος από μπολάκι μέχρι λεπίδες.
Τα καφενεία μιας άλλης εποχής. Εκεί που ο πολύ καλός καφές συναντάει το ούζο, το κρασί και τους υπέροχους μεζέδες συγκεντρώνοντας γύρω τους πρόσωπα και παρέες ως μόνιμους θαμώνες. Μαγαζιά που η αίσθηση τους σε αρπάζει από τα μούτρα από την πρώτη στιγμή και σε ταξιδεύει σε ένα κόσμο μύθου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα και ένα από τα πολλά αυτή την στιγμή στην Θεσσαλονίκη, το Youkali.
Σε μια πολυκατοικία αστικής ομορφιάς του εξήντα, στην απόληξη της Εθνικής Αμύνης, σου δίνει την αίσθηση πως ο χρόνος εδώ δεν πέρασε ποτέ από πάνω του ή ακόμα καλύτερα άφησε την πατίνα του στο χώρο με ένα μοναδικό τρόπο. Με το ύφος των υπέροχων αστικών καφενείων μιας άλλης εποχής και το αριστοκρατικό στιλ μιας λέσχης παλαιού τύπου.
Tα αγαπημένα παντοπωλεία. Τα μπακάλικα από το παρελθόν επιστρέφουν σε μία ανανεωμένη εκδοχή τους και βρίσκουν μεγάλη ανταπόκριση από τους Θεσσαλονικείς. Τα νέου τύπου παντοπωλεία, που μας γυρνάνε σε έναν λιγότερο απρόσωπο τρόπο αγορών με επίκεντρο τα ποιοτικά προϊόντα σε ένα κλίμα που θυμίζει καλή ελληνική ταινία. Με κάποια από αυτά μάλιστα να λειτουργούν όπως άλλοτε.
Στην Ελλάδα, μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του πενήντα δεν ήταν απλά καταστήματα που αγόραζε κανείς τα απαραίτητα προς βρώσιν και πόσιν. Ήταν τόποι κοινωνικοποίησης, ήταν τα πιο δημοφιλή μέρη στις γειτονιές που μπορούσες να μάθεις τα νέα, να δοκιμάσεις τα προϊόντα και αν ο μπακάλης ήταν μερακλής και είχε και ένα πετρογκάζι στο πίσω μέρος να σου φτιάξει και ένα αυγό μάτι με λίγη στάκα ή με παστουρμά να πιείς ένα τσιπουράκι. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το Μπακάλ. Ένα σύγχρονο μπακάλικο τροφίμων και ποτών, με δικό του φούρνο και ψησταριά, για να δοκιμάσετε επί τόπου όλα τα προϊόντα ζεστά και ψημένα.
Ο καφές στη Χόβολη. Τον μάθαμε σαν τούρκικο τον εξελίξαμε σε ελληνικό αλλά η προέλευση του είναι από την Αραβία. Οι Βεδουίνοι τον ψήνανε στην άμμο της ερήμου. Την έριχναν πάνω στα αναμμένα κάρβουνα και πάνω της έχωναν τα τσίγκινα μπρίκια (ένα μπρίκι ένας καφές για να γίνει όπως πρέπει το καϊμάκι). Ο καφές στη Χόβολη ήταν διαδεδομένη συνήθεια της ελληνικής κοινωνίας.
Ο αγαπημένος καφές των Ελλήνων διαχρονικά, γνωστός μόνο με μία λέξη “ελληνικός” φαίνεται πώς ανεβαίνει και επιχειρηματικά συσπειρώνοντας γύρω του κόσμο που θέλει να τον πιει παραδοσιακά στην χόβολη. Και επειδή χόβολη κανείς δεν έχει σπίτι του, θα τον πιείτε έξω. Σε ένα από τους καφενέδες της πόλης που διατηρούν την παράδοση. Και θα σας τον σερβίρουν με λουκουμάκι ή γλυκό του κουταλιού όπως του αρμόζει. Δείτε χαρακτηριστικά παραδείγμα για καλό καφέ στη χόβολη, εδώ.
Να σου πω τον καφέ. Ο ελληνικός καφές δεν κρύβει μόνο την χόβολη ως παράδοση αλλά και την καφεμαντεία. Αυτή και αν είναι μια συνήθεια η οποία έχει επιστρέψει από το παρελθον πιο μάχιμη από ποτέ, με την πόλη να γεμίζει προσανατολισμένους (ακόμα και άτυπα) χώρους όπου τα φλυτζάνια γυρνάνε ανάποδα και το μέλλον σου εξιστορείται από ιδιαίτερες περσόνες της καφεμαντείας.
Και ξαφνικά όλη η πόλη ρουφάει ελληνικούς με θόρυβο και τρώει λουκουμάκι ρίχνοντας στάχτη στα μάτια των «έξω» που νομίζουν ότι αποχαιρετίσαμε τους φρέντο και λανσάρουμε το back to the basics. Διαβάστε τις “αποδείξεις” εδώ.
Να σου μεταπουλήσω δαντέλες και βιβλία. Το βίντατζ είναι μία τάση που καλά κρατεί. Το βίντατζ είναι κάτι παραπάνω από μόδα. Η αγορά της πόλης πέραν των συγκεντρωμένων παλαιοπωλείων στην Τοσίτσα στο γνωστό Μπιτ Παζάρ, δείχνει να αφουγκράζεται το τέμπο που χτυπάει στου “τρανζίστορ τα αμερικάνικα” και έχει δημιουργήσει ενδιαφέροντες χώρους στους οποίους οι ρετροεραστές μπορούν να “υιοθετήσουν” δυνατά κομμάτια ενισχύοντας την συλλογή τους.
Αντικείμενα που κουβαλάνε ιστορίες άλλων και ενέργεια διαφορετική μέσα από χειροποίητα δέρματα, δαντέλες, ξύλο μπρούτζο και ασήμι πάνω από τα οποία πέρασε ο χρόνος και ο άνθρωπος κάνοντάς τα να μοιάζουν ακόμα ομορφότερα. Από μουσική και ρούχα μέχρι έπιπλα και βιβλία, δείτε εδώ τον χάρτη των βίντατζ σημείων της πόλης.
Πάνω σε ρόδες όπως παλιά. Όταν τα παγωτά, τα αναψυκτικά και τα σάντουιτς πωλούνταν πάνω σε μικρά καρότσια. Κάπως έτσι σήμερα η νοοτροπία από το παρελθόν που γινόταν για πρακτικούς λόγους, επιστρέφει με ένα σύγχρονο αέρα και αισθητική. Από λουκουμάδες και παγωτά μέχρι και κοκτέιλ βρίσκεις πάνω σε καροτσάκια, ιδιαίτερες ρόδες και μικρά περίπτερα στην πόλη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το περίπτερο του Κόκκινου Σκούφου στην Τούμπα και το Modbar Street Coffee Bike αλλά και η φιλοσοφία του Pig Nose.
Λατέρνα φτώχεια και φιλότιμο. Όχι η λατέρνα δεν επέστρεψε ανανεωμένη ούτε προσαρμόζεται στις σύγχρονες απαιτήσεις. Απλά επειδή όλα γίνονται με φόντο την ύπαρξή της στους δρόμους της πόλης, ανήκοντας σε ένα από τα λίγα πράγματα τα οποία παρέμειναν διαχρονικά μέχρι και σήμερα, τιμής ένεκεν δεν θα μπορούσε να λείπει από την λίστα. Σήμερα στην Θεσσαλονίκη υπάρχουν δύο τουλάχιστον εναπομείναντες λατερνατζήδες οι οποίοι τριγυρνούν στους δρόμους της πόλης και σκορπάνε αυτό τον γνώριμο ήχο μιας ολόκληρης κοινωνίας από τα παλιά.
